Saturday, August 30, 2008

Mobilization To Preserve Peace

Mobilization To Preserve Peace

"Lajm" in Albanian, 14 Dec 07 Pristina Kosovo Albanian

http://209.85.135.104/search?q=cache:128_AOoWXbUJ:www.tffalcon.hqusareur.army.mil/dailyfalcon/Dec07/Daily%2520Falcon%252015%2520December%25202007.doc+burim+ramadani&hl=en&ct=clnk&cd=32

Right after declaration of independence, Kosova can face destabilization, or an embargo from Serbia. Therefore, the Kosova Government has decided not to stay arms crossed. The Prime Minister, Agim Ceku, has obliged all the ministries to compile the action plans with the purpose to successfully face the possible political, economic and security challenges.
“These actions may be needed after the declaration of independence. The experts of all the fields will compile the governing plan of actions in order not to face any possible risk after declaration of independence,” stated Avni Arifi, the spokesperson of Ceku. The most important plan that the government has considered as urgent is the one of security. In this aspect, on Thursday, the ministry of interior affairs has prepared and has put in function its plan of action.
Burim Ramadani, the political adviser of the minister of ministry of interior affairs, Blerim Kuci stated on Thursday for Lajm that the Government has initiated to conduct these action plans based on the evaluation of the ministry that Serbia may provoke with declaration of Kosova’s independence.
“The Ministry of Interior Affairs has conducted an analysis and considers that most likely the plan of Serbia is to destabilize Kosova. It is an operational plan of Serbia to act in case of declaration of independence.”
According to Ramadani, the plan of the Kosova Government will become effective right away and will prevent any attempt of Serbia for different embargo or destabilization. According to him, the plan, which has begun being implemented in some departments, will continue being implemented even after declaration of independence.
“Within the frame of the capacities that we have as a ministry, we have recommended the UNMIK police, KFOR and KPS, beginning Thursday, to place some of their elements in the operation plan. The security institutions have welcomed the recommendations of the ministry and have begun promptly implementing it in the entire Kosova.”
The ministry of interior affairs has also requested the director of management of emergencies to establish the action plan for different emergency situation.
“There are two categories within our plan of action. The first one has to do with KPS and the second one with the Emergency Department, which means that they need to be mobilized and ready to conduct any needed emergency task.”
Security institutions are obliged to take care of the security of the citizens (increasing patrols), social buildings, foreign offices, the buildings of the cultural heritage etc.
“The plan also foresees the mobilization of the Health Ministry in order Kosova to have reserved medications, in case of any embargo. However, within the frame of the plan, all the ministries will contribute. This plan is being compiled by experts of different fields and the next government will have it ready.”
According to Ramadani, beginning Thursday, the Kosova police will guard the transmitters through which the power import will be conducted for Kosova. He stated that it can happen for the entire process to pass calmly, and the government is very interested for this. However, according to him, the government has decided to leave nothing to chance.
The other ministries will begin on Monday to compile their action plans, which can come into power, after the declaration of Kosova’s independence. The ministry of economy and finance is waiting for Monday to begin the compiling of its plan.
“Something particular is not foreseen besides these which have been announced in case of embargo or something else. We hope our plan will not be used, but however, the Kosova Government is prepared for all the possibilities,” stated Muharrem Shahini, the spokesperson of this ministry for Lajm. Translated by Shqipe Qerkini

Friday, August 29, 2008

My Town is My Castle

My Town is My Castle
by Delfin Pllana, 26 August 2008

Hope vies with unease as Kosovo embarks on a sweeping local-autonomy plan.

PRISTINA Entering Gracanica, a half-hour’s drive from the Kosovan capital, the sense of crossing a boundary is palpable. Minarets give way to the walled Orthodox monastery on the main street, guarded by a pair of burly Swedish KFOR soldiers. All the signs are in Serbian and billboards urge voters to support local branches of Serbian parties.

These new houses were built in a field outside Gracanica with money from the Serbian government. TOL photo.The separation runs deep. For years the central authorities in Pristina have had no say over the provision of public services, administration, schools or health care here, as in other Kosovo cities and towns where Serbs make up the majority.
This improvised twin-track system of governance evokes memories of the parallel structures set up by the Kosovo Albanians under the rule of Serbia’s Slobodan Milosevic. Now the principle of devolved local authority is enshrined in the new country’s constitution, and the government is hurrying to implement its mechanisms of decentralized local government. The constitution, approved in June, draws heavily on the “supervised independence” plan drawn up by UN envoy Martti Ahtisaari and accepted “with aching hearts” by the Kosovo Albanians but rejected by Belgrade and Kosovo’s Serbs.
“I won’t be happy if Novo Brdo becomes more mono-ethnic than it is now but I’ll keep living here – this is my place, my home. I have Serb neighbors and the others [Serbs] are also welcome if they want to come back, but only the good ones,” says Hasan Llapashtica, recalling tough times in 1999 when Serb paramilitaries forced him and his family to leave the multiethnic municipality in eastern Kosovo, which is foreseen by the Ahtisaari plan to expand and include nearby villages inhabited predominantly by Serbs. A Serb neighbor who wouldn’t give his name doubted the plan will ever be implemented in Serb municipalities since it hasn’t been recognized by Belgrade. Although he hadn’t read the plan he was certain it was not meant to bring any good for the Serbs in Kosovo.
DECENTRALIZATION AND ITS OPPONENTS
The establishment of new, mostly Serb-majority municipalities was one of the main elements in the 2007 negotiations on Kosovo’s status between Pristina and Belgrade under Ahtisaari’s guidance. Affirmative rights for Serbs in Kosovo and more self-rule for municipalities (most including a number of towns or villages in a compact area) was central to the process of “decentralization” aimed at addressing local problems and devolving responsibilities to lower levels of authority while at the same time responding to Serb demands.
The number of municipalities will rise to 38 from the present 30. Five new and one expanded Serb-majority municipalities are being formed, along with three already established pilot municipalities, one of which has a Turkish majority.
All municipalities will hold elections, tentatively set for the autumn of 2009.
In the context of the tense relations between the majority Albanians and other communities in Kosovo, decentralization became a synonym for minority protection as the UN and other international actors sought means to bring Serbs back into provincial affairs. Serb politicians began boycotting the Kosovo parliament in 2005. Most Albanian politicians supported the decentralization process, viewing it as an opportunity to hasten the way towards opening of talks they hoped would bring full independence. For the Serb community, propped up by a system of parallel, Belgrade-funded jobs, health care and education, there was little enthusiasm for bringing their day-to-day concerns under the umbrella of a process offered by the international community and supported by the Albanian-dominated Kosovo institutions.
Paradoxically, the greatest opposition to the decentralization scheme has come from the Serbs, who seemingly stand to benefit the most from it, although some Serbs have welcomed the plan, among them the prominent politician Rada Trajkovic. However, some Albanians as well are incensed over giving greater autonomy to local communities.
“We will concentrate all of our efforts not to make decentralization happen,” says Albin Kurti, leader of Vetevendosje (Self-determination), a self-described non-political movement. Even as public support for Vetevendosje has slipped, its activists remain vocally opposed to what they call the “rule of UNMIK” and the Ahtisaari plan and constitution. A soft-spoken, intense man who has been jailed by Serbian and by Kosovan courts, Kurti, 33, argues that decentralization will lead to formal separation of the northern part of Kosovo and creation of a largely Serb buffer zone in eastern Kosovo.“This way, links between ethnic Albanians in Kosovo and in the Presevo valley in southern Serbia, populated predominantly by Albanians, will be cut,” Kurti says.
Kurti insists that creation of new Serb municipalities will further divide Kosovo into separate, mono-ethnic units and, rather than the goal of calming tensions, will merely add more potential points of conflict between Albanians and Serbs.
All of the Ahtisaari plan’s provisions for local self-governance, setting municipal boundaries, and local governance finances have been adopted as the law of the land, whether in the constitution or other legislation.
Once decentralization is fully implemented, all municipalities will have primary responsibility for local economic planning and development, public services, education, basic health care, housing and other services. In addition, Serb-majority municipalities are responsible for protection of churches and other cultural monuments and have a say in appointing local police chiefs.
The plan in effect preserves some of the parallel Serbian structures. Serbian-language schools are permitted to use curriculums and textbooks imported from Serbia, and the university in the northern, Serb-majority part of the city of Mitrovica will be given autonomous status. In Kurti’s view, the efforts of the Pristina government should have centered on economic development and easing social problems for all communities. He casts much of the blame for Kosovo’s lack of confidence on the “incompetent rule” of the UN and other international agencies since 1999.“UNMIK made puppets out of local politicians in their efforts to create fragile stability, thus justifying its continuous presence in Kosovo,” he says.
EXPLAINING THE BENEFITS
Officials responsible for seeing that decentralization succeeds are well aware of the task ahead.
“The Albanians criticize [the Ahtisaari plan] while Serbs refuse to cooperate,” Local Governance Minister Sadri Ferati told the Epoka e Re newspaper in May.
“This is the obstacle and the main challenge we aim to overcome to implement the plan. We have no alternative,” he said.
Burim Ramadani, an external adviser to the Ministry of Local Governance, where responsibility for implementation of the decentralization process lies, is optimistic that the process is on the right track.
Raising his voice over the roar of an electricity generator in a downtown café, Ramadani explains that an interministerial working group has been established and assigned to lay the groundwork for new legislation, transfer of competences and resources to local governments and coordination of donor funding. Teams responsible for preparing municipal governments for the change are expected to be named in the next few weeks.
Ramadani adds that a public information campaign is about to begin aiming to “demystify” the decentralization process and explain its benefits. Citizens need to understand that their local governments will soon take on the authority and responsibility to provide many services previously implemented from the capital, he says.
Even now that Kosovo’s independence has been recognized by most European countries, the government does not have all the levers of decentralization in its hand. The process is supervised by the International Civilian Office, the less-powerful successor to UNMIK, the UN agency that had run Kosovo since 1999. Headed by Pieter Feith, who simultaneously serves as European Union special representative in Kosovo, the ICO will have final say over the implementation of local self-governance and other civilian aspects of the Ahtisaari plan.
The band Dogruyol played Turkish music in the EU’s “roadshow” when the traveling promotional campaign reached Prizren in June.
In sharp contrast to the UN’s sweeping pre-independence mandate in Kosovo, the ICO and EU mission is much more modest, press adviser Verena Ringler says. Feith’s office will be looking for “technical cooperation” between the new municipalities and Pristina, she stresses.
Like the new government in Pristina, the ICO/EU mission knows how crucial it is to have public opinion on their side. In the spring a “roadshow” toured the country promoting the EU’s new role in Kosovo with skits, music and talent contests.
Raphael Naegeli, head of the ICO’s community affairs unit, says that his office is very optimistic that the process will be carried out successfully even though there is still lot of work to be done on the ground. “In the end,” he says, “it is about very local things that lead to local problem solving.”

Sunday, August 24, 2008

Qasja ndaj botës islamike

Loja pa fitues

Qasja ndaj botës islamike
Kosova nuk ka përse të mos-potencojë faktin se shumica e popullatës së saj është e besimit Islam. Kjo nuk paragjykon ekstremizmin apo terrorizmin, pavarësisht se rreziku nga terrorizmi ndërkombëtar islamist është një prej kërcënimeve kryesore në botën e tashme. Islami dhe Islamizmi janë të ndryshme. Doktrinat e Islamit nuk janë më shumë ndërluftuese se sa që janë ato të Krishterimit dhe Judaizmit. Përkatësia fetare është favorizuese për Kosovën

Shkruan: Burim Ramadani

I
Bllokada e vazhdimit të njohjes ndërkombëtare të shtetit të Kosovës ka ngritur shumë dilema dhe pikëpyetje rreth aftësisë sonë shtetërore për t’u kujdesur dhe lobuar për interesin nacional. Asnjëherë deri më tash nuk kemi parë ndonjë arsyetim të qartë e të qëndrueshëm rreth pyetjes apo dilemës mbi çështjen e vazhdimit të njohjeve të shtetit të Kosovës nga ana e shteteve tjera të globit. Numri prej 46 nuk është i vogël, do të thoshte dikush që merret me politikë. Porse, ky numër nuk është ende as gjysma e asaj që është premtuar atyre ditëve kur është shpallur republika e pavarur e Kosovës, prandaj ky është një prej elementeve të rëndësishme të debatit mbi këtë temë. Tek e fundit, me çfarë përgjegjësie mund të ketë thënë kryeministri Thaçi se Kosova do të njihet nga 100 shtete menjëherë pas shpalljes së pavarësisë dhe se ato shtete po bëjnë garë kush ta njoh e para. Kjo vërtetë nuk do kurrfarë komenti, duke parë atë që po ndodh tashmë gjashtë muaj pas shpalljes së pavarësisë. Jo që s’na njohën 100, por nuk kemi arritur as tek gjysma e këtij numri.

II
Bartja e përgjegjësisë nga një aktor tek tjetri është vërtetë një lloj politike e parë dhe e dëshmuar në Kosovë deri më tash. Prandaj, kjo lloj qasjeje nuk është ndonjë befasi për të gjithë ata që duan t’i ndjekin dhe analizojnë zhvillimet politike brenda Kosovës. Mirëpo, kur kemi të bëjmë me interesin nacional dhe mundësinë unikate të zhvillimit të shtetit dhe sigurinë e jetës së qytetarëve të Kosovës, kjo mënyrë e arsyetimeve nuk duhet fare të tolerohet dhe si e tillë duhet ndëshkuar publikisht. Shembull konkret për këtë është përcaktimi/emërimi i përfaqësuesve diplomatikë të Kosovës në botën e jashtme. Në këtë rast nuk duhet të vërehet kurrfarë konfuziteti i panevojshëm dhe i padobishëm. Kosova duhet të ecë shpejt përapara dhe një mënyrë jashtëzakonisht e mirë e paraqitjes së interesit nacional është përmes përfaqësive diplomatike të shtetit. Kjo nuk duhet të ketë hapësirë për t”u komentuar nga palët e jashtme si mos-aftësi për të ecur shpejt në politikat me interes për Kosovën dhe qytetarët e saj. Duhet shfrytëzuar të gjitha potecialet e mundshme për të ndikuar për Kosovën në pjesë të ndryshme të globit.

III
Bota arabe është një temë tjetër që duhet të diskutohet në Kosovë dhe të mos ketë tabu në kërkesën për gjetjen e mënyrës më të mirë për të ndikuar pozitivisht për Kosovën. Megjithë debatet e ndryshme që mund të lexohet dhe vërehen në Kosovë këtyre ditëve, ne duhet të gjithë të pranojmë se për Kosovën me dekada të tëra nuk kanë ekzistuar shtetet arabe dhe islamike. Për të thënë në gjuhën e përditshme, “nuk i kemi zënë për shtete”. Prandaj, menjëherë pas konstatimit të tillë duhet gjetur rrugën më të mirë për të ndikuar në qeveritë dhe opinionin publik të këtyre shteteve për të arritur njohjen sa më të shpejtë të Kosovës. Konferenca si “Kosova dhe bota arabe” ka ndikim dhe duhet mbështetur. Një numër aq i madh i shteteve të tilla islamike që ekzistojnë, do të mund të rriste legjitimitetin ndërkombëtar të shtetit të Kosovës pas gjithë kësaj fushate kundërshtruese që po bën Serbia dhe Federata Ruse. Tek e fundit, Kosova me këto do të tregonte shembullin se si një vend i vogël demokratik me shumicë muslimane mund të ketë mbështetjen e SHBA-ve, të jetë populli më pro-amerikan në botë (bashkë me hebrenjtë) dhe të merr mbështetjen e vendeve islamike.

IV
Besimi ynë në të dy fetë, Islam dhe Krishtërizëm, nuk ka qenë asnjëherë kufi ndarës brenda-shqiptarë dhe kjo është një prej vlerave më të rëndësishme që Kosova mund të paraqes në politikën e saj të jashtme për vite me radhë. Sidomos në Kosovë, nuk bën të ekzistojnë paragjykime mbi fetë dhe në këtë rast mbi fenë Islame. Nëse flasim për ‘Ismalizmin’ si instrument politik për të arritur qëllime esktreme, atëherë bëhet fjalë për krejt diçka tjetër. Kosova nuk ka përse të mos-potencojë faktin se shumica e popullatës së saj është e besimit Islam. Kjo nuk paragjykon ekstremizmin apo terrorizmin, pavarësisht se rreziku nga terrorizmi ndërkombëtar islamist është një prej kërcënimeve kryesore në botën e tashme moderne. Porse, doktrinat e Islamit nuk janë më shumë ndërluftuese se sa që janë ato të Krishterimit dhe Judizmit. Sikurse edhe religjionet tjera, Islami mund të përdoret si një mjet për të promovuar sigurinë ose për të rritur kërcënimet. Përkatësia fetare në këtë mes është favorizuese për Kosovën.

Botuar në “Zëri” më 25 gusht 2008, fq. 13.

Monday, August 18, 2008

Gjashtë muaj shtet

Loja pa fitues

Gjashtë muaj shtet
Gjysmë viti pas pavarësisë, një gjëje i është ngritur vlera: çmimeve në treg. Të tjerat kanë mbetur ashtu siç kanë qenë, që do të thotë se në raport me tregun, gjendja sociale vetëm sa është keqësuar. Kjo mund të jetë vetëm njëra prej rezultateve të padëshirueshme të Kosovës. Duhet të konceptohet strategjia gjihëpërfshirëse për njohjet ndërkombëtare dhe shtrirjen e autoritetit shtetëror në tërë territorin e Kosovës
Shkruan: Burim Ramadani
I
Gjashtë muaj prejse Kosova u pavarësua dhe mori njohjet e para nga shtetet e rëndësishme në bashkësinë ndërkombëtare, shumë sfida dhe pengesa mbeten në rrugën përpara. Megjithëse ditët dhe javët e para të pas-pavarësisë dhanë disa elemente optimiste sa i përket njohjes ndërkombëtare të shtetit të ri, zhvillimet e brendshme treguan për një tollovi emocionesh dhe politikash të cilat do të ndikonin më pas në rrjedhën e vetë fuqizimit të shtetit. Janë tri elemente të cilat i karakterizojnë zhvillimet e këtyre gjashtë muajve të të qenit shtet. Së pari, nuk ekziston një qartësi në politikën e Kosovës sa i përket njohjes kaq të domosdoshme të shtetit. Njohja ndërkombëtare u tregua se është e nevojshme të jetë kuantitative, jo vetëm kualitative. Së dyti, nuk ka strategji dhe përpjekje shtetërore për shtrirjen e autoritetit të plotë në tërë territorin e vendit. Së treti, standardi jetësor është keqësuar edhe më shumë si pasojë e mungesës së strategjisë së qartë për zhvillimin e vendit. Të trija këto kanë të përbashkët sfidën e shtatorit, si muaj ku pritet të shihen rezultatet.
II
Gjetja e mënyrës më të lehtë, më të mirë dhe më të shpejtë për arritjen e ndikimit në një shtetet tjera që ende nuk e kanë njohur shtetin e Kosovës ka të bëjë plotësisht me politikën që e vendos dhe ndjek Kosova. Deri më tash, një politike e tillë e konceptuar dhe kthyer në strategji nuk ka ndodhur. Kosova është njohur prej 45 shtetesh, prej të cilave janë një numër i shteteve më të fuqishme të botës përfshirë shpëtuesin e popullit të Kosovës, Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Porse, politika e lobimit për njohjen e shtetit të Kosovës duhet të jetë e shtresuar, të ketë koncept për qasje ndaj shteteve veç e veç, ndaj grupeve të shteteve në rajone të skajshme të botës dhe të grupeve të shteteve që kanë elemente të përbashkëta me Kosovën. Ne ende nuk kemi parë se si lobon Kosova. Kurioziteti e shtyn secilin të pyes se çfarë i thotë Kosova Afrikës së Jugut për të njohur shtetin? A është e qartë se Kosova dhe Afrika e Jugut e kanë të përbashkët Kushtetutën? Afrika e Jugut ka pasur Kushtetutën e kaluar me parime krejt të njëjta me atë të Kosovës. Strategji e tillë mund të përdoret edhe në vende tjera, duke prekur gjithherë elementet e përbashkëta.
III
Gjakftohtësia në zhvillimin e politikave dhe ushtrimit të autoritetit shtetëror të Kosovë ka qenë dhe është e domosdoshme. Mirëpo, kjo nuk do të thotë se shteti i Kosovës nuk duhet të bëjë asnjë përpjekje shtetërore për shtrirjen e fuqisë dhe kontrollit në pjesë të caktuara të Kosovës që kanë mbetur për vite të tëra jashtë Prishtinës, dhe që tashmë pas pavarësimit janë larguar edhe më shumë. Që prej djegies së portave në veri, është parë qartë se e ardhmja e autoritetit kosovar në pjesën e veriut më specifikisht është tejet delikate. Mosfunksionimi i shërbimit doganor është një çështje tjetër që tregon për brishtësinë e sistemit. Tek e fundit, ende nuk e dimë nëse ky shërbim quhet Dogana e UNMIK-ut apo Dogana e Kosovës. Administrata e cunguar nuk dëshiron të heq dorë nga Dogana, derisa Kosova heziton të merr përgjegjësinë për funksionimin shërbimit. Pothuaj njëjtë është edhe me Policinë e Kosovës. E tërë kjo tregon për mungesë strategji gjithëpërfshirëse për qasje ndaj kësaj tollovie sa i përket rolit, kompetencave dhe përgjegjësive.
IV
Gjatë viteve para shpalljes së pavarësisë së Kosovës është dëgjuar gjithnjë të thuhej se me pavarësimin e vendit do të zhvillohet ekonomia, do të ketë vende të reja pune, perspektivë për të rinjtë e të moshuarit, cilësi më të lirë arsimore, paga më të larta, pensione të dinjitetshme e çka jo. Javët dhe muajt e fundit të para-pavarësisë një optimizëm u ngrit në mesin e popullatës, në masë të madhe për shkak të premtimeve të pakontrolluara para-zgjedhore. Gjashtë muaj pas pavarësisë, një gjëje i është ngritur vlera: çmimeve në treg. Të tjerat kanë mbetur ashtu siç kanë qenë, që do të thotë në raport me tregun, gjendja vetëm sa është keqësuar. Kosovës i mungon edhe më tutje një strategji e qartë dhe e detajuar për zhvillimin ekonomik dhe stabilizimin e standardit jetësor. Pritjet e mëdha që janë ngritur në mesin e popullatës pamundësojnë blerjen e qetësisë sociale dhe kështu mund të shkaktohet një shtator i rëndë për Kosovën. Të trija elemente e cekura më lartë ka rrezik të dëshmohen si dështim: njohja, shtrirja e autoritetit dhe gjendja sociale.
Botuar në "Zëri" më 18 gusht 2008, fq. 10

Monday, August 11, 2008

Viktimat e OKB-së

Loja pa fitues

Viktimat e OKB-së

Shtatori që po vjen do të jetë muaj i rëndësishëm për Kosovën, duke e lidhur përsëri me OKB-në e padobishme dhe palëvizshme. E tërë kjo që po ndodh të paktën për dhjetë vjet, dëshmon se sistemi ndërkombëtar nën OKB-në nuk funksionon pa qenë fleksibil dhe pa ndryshime. Popujt nga Kosova, Serbia, Gjeorgjia, Abhazia, Osetia Jugore, Azerbejxhani e Nagorno Karabaku janë viktimat e OKB-së

Shkruan: Burim Ramadani

I
Sistemi ndërkombëtar nën Organizatën e Kombeve të Bashkuara (OKB) ka kohë që ka treguar elemente që nuk mund t’i mbijetojnë ndryshimit të hovshëm të realitetit ndërkombëtar. Të ballafaquar me dallime të mëdha konceptuale dhe orientuese, vendet e fuqishme në sistemin ndërkombëtar kanë drejtuar disa herë tytat e pushkëve drejt njëri-tjetrit dhe aleatëve të tyre, si element kërcënues i politikave të tyre të jashtme dhe nacionale. Shprehja publike e fuqisë së shteteve kryesore të planetit ka dëmtuar jo rrallë marrëdhëniet në rajone nga më të ndryshmet të botës, duke i ndarë kryesisht në dysh vendet e vogla që i bashkëngjiteshit njërit apo tjetrit shtet të fortë e të madh. Kështu kishte ndodhur pothuaj që prej mbarimit të Luftës së Dytë Botërore, e cila kohë më pas u quajt si Lufta e Ftohtë. Por, me përfundimin e Luftës së Ftohtë në fillim të viteteve të 1990-ta, një tjetër situatë jo e volitshme doli në sipërfaqe: ajo e luftrave etnike dhe shpartallimit të shteteve multi-etnike. Kryesisht të gjitha këto vende që u kapluan nga tmerri, kalonin kështu edhe tranzicionin nga sistemi i helmuar komunist.

II
Shpërthimi i dhunës dhe luftrave etnike në rajone të ndryshme të botës, gjeti OKB-në në pozicion të palëvizshëm dhe, në fakt, të padobishëm. Dhuna dhe gjendocidi në ish-Jugosllavi, ish-BRRS, Afrikë e gjetiu vunë në pah se OKB-ja është një strukturë e pafuqishme për t’u organizuar në kryerjen e misionit të vet parësor, atë të ruajtjes së paqes dhe stabilitetit në botë. Ndërlidhja dhe intervenimi i fuqive të mëdha në pjesë të ndryshme të globit ku dhuna ishte bërë mjeti kryesor i politikave nacionale, duhej të bëhej pothauj secilën herë pa i respektuar procedurat dhe politikat e OKB-së. Kjo gjë shkaktoi një ndarje edhe më të thellë midis superfuqive dhe aleatëve të vegjël të tyre, sikuse që ishte rasti i Kosovës në rajonin e trazuar nga dhuna etnike e ish-Jugosllavisë së pabarabartë. E njëjta gjë ka ndodhur edhe në rajone tjera të botës, sikurse janë rajonet seperatiste të Gjeorgjisë – Abhazia dhe Osetia Jugore, rajoni i shpërthyeshëm i Azerbejxhanit – Nagorno Karabaku, apo edhe rajoni i Moldavisë – Trandnistria. Në të gjitha këto raste, kemi nga katër aktorë: shtetin, seperatistët, Rusinë dhe SHBA-të.

III
Situata e luftës së tashme në Gjeorgji është një produkt i drejtpërdrejtë i mosfunksionimit të sistemit ndërkombëtar nën OKB-në. Gjeorgjianët, që kam pasur rastin t’i takoj në nivele të ndryshme, më kanë lënë përshtypjen e të qenit trima dhe shumë fisnikë. Për më tepër, rreth 99 për qind e tyre janë pro NATO-s dhe janë orientuar kah demokracia dhe vlerat bashkëkohore Perëndimore të të drejtave të njeriut dhe lirisë. Detyrimi i një shtetit të vogël si Gjeorgjia të futet në luftë edhe me Federatën Ruse për të mbrojtur inegritetin dhe sistemin e vet demokratik është një sinjal se OKB-ja duhet të lëviz. Kjo organizatë duhet të qartësojë kahjen e vet (bashkë me të gjitha vendet anëtare brenda), nëse është duke shkuar kah demokracia apo të kthehet kah sistemet e kaluara të cilat asnjëherë deri më tash nuk janë të treguar të suksesshme dhe të vlefshme. Edhe në konfliktet midis e Gjeorgjisë dhe Rusisë, Azerbejxhanit dhe Armenisë, Kosovës dhe Serbisë, por edhe në të ardhshmet, OKB-ja duhet të luajë rol pozitiv ose të tërhiqet fare. OKB-ja tashmë ka edhe një shans për Kosovën – shansin për të stabilizuar vendin dhe rajonin.

IV
Shtatori që po vjen sigurisht se do të jetë një muaj i nxehtë dhe i rëndësishëm për Kosovën, duke u lidhur përsëri këtu me OKB-në. Pavarësia e Kosovës mund të kthehet prapa, por ajo që është rrezik të ndodh ka të bëjë me bllokimin e mëtutjeshëm të Kosovës sa i përket aspektit multi-lateral ndërkombëtar. Kosova fatkeqësisht nuk ka arritur ende të ketë numër të duhur të njohjeve ndërkombëtare. Arsyet mund të jenë të shumta, por ndër më kryesoret duket të jetë një entuziazëm vërtetë i tepruar i lidershipit vendor të tipit se “shtetet po bëjnë garë kush të njeh i pari Kosovën e pavarur” apo edhe se “lobuesit jashtë Qeverisë janë më të interesuar për para sesa për njohjen ndërkombëtare të Kosovës”. Sesioni i Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së gjatë shtatorit do të mund të jetë një pikë vendimtare për të ardhmen e afërt të Kosovës. Ky sesion do të mund të shfrytëzohej nga Kosova për përmbyllur njëherë e mirë dilemat e vendeve tjera rreth njohjes së shtetit të Kosovës. Por, duket se këtë sesion do të mund ta shfrytëzojë Serbia për të rritur në masë të madhe këto dilema. Kosova duhet të përgatitet vërtetë shumë për këtë sesion të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së. Konstatimet nuk mjaftojnë.

Botuar në “Zëri” më 11 gusht 2008, fq. 9.

Monday, August 4, 2008

Çmenduria e dezintegrimit etnik

Loja pa fitues

Çmenduria e dezintegrimit etnik

Tek e fundit, në emër të kujt flet Zannieri dhe për çfarë lloj angazhimesh mono-etnike bën fjalë shefi i UNMIK-ut? Misioni i OKB-së tashmë është histori sa i përket udhëheqjes dhe administrimit të Kosovës. Ai mund të jetë një vëzhgues në respektimin e të drejtave të njeriut dhe pakicave. Si i tillë është i mirëseardhur bashkë me Amnesty International, Transparency International apo Human Rights Watch

Shkruan: Burim Ramadani

I
Deklaratat e fundit të shefit të administratës së cunguar të OKB-së në Kosovë, italianit të sapoardhur në postin e ri, për krijimin e institucioneve dhe mekanizmave mono-etnike kanë shkaktuar reagime të ndryshme të politikës vendore dhe opinionit publik. Idetë e tilla shihen si mjaft të rrezikshme për të ardhmen demokratike të shtetit të ri të Kosovës. Ndërkaq, në realitet këto ide nuk janë vetëm të rrezikshme, por janë përcaktuese drejt shkatërrimin e krejt asaj që është ndërtuar në Kosovë që nga fillimi i bombës së parë të NATO-s kundër pikave ushtarake të Serbisë në vitin 1999. Legalizimi i mono-etnicitetit institucional në pjesë të caktuara të Kosovës do të thotë kthim prapa dhe prishje e tërë asaj për të cilën ka investuar vet OKB-ja, NATO, BE-ja dhe politika kosovare e ajo shqiptare. Për më tepër, idetë e këtilla të vjetra dhe lëvizjet e reja qoftë vetëm deklarative i japin një shtytetje sjelljes negative të një pjese të qytetarëve të Kosovës dhe një sinjal të fuqishëm për zhvillimin e politikave destruktive të Beogradit fqinj. Ndalja e deklarimeve, ideve dhe nismave të tilla nuk është e domosdoshme vetëm për Kosovës, por ajo ndikon në mënyrë direkte në mundësinë e ushtrimit të misionit ndërkombëtar në Kosovë.

II
Demokracia në Kosovë nuk mund të ndërtohet duke ndarë njerëzit dhe ato që ne tashmë kushtetutshmërisht i quajmë ‘komunitete’. I tërë investimi i deritashëm politik, institucional dhe financiar është bërë drejt drejtimit të integrimit të komuniteteve që jetojnë në Kosovë, përkatësisht për integrimin e komunitetit serb, i cili edhe më tutje heziton për të marrë pjesë në jetën politike dhe publike të vendit. Vetëm nisma të çmendura tash pas rreth gjysmë viti të pavarësimit të Kosovës mund të parashohin zhvillime të ndryshme nga ajo që është bazë e shtetësisë së Kosovës dhe pranimit të sovranitetit të saj nga ana e bashkësisë ndërkombëtare. Dhe, aq më pak këso lloj nismash duhet të shihen nga ana e bashkësisë ndërkombëtare dhe një misioni të dështuar sa i përket integrimit dhe zgjidhjes së konfliktit siç është UNMIK-u. Tek e fundit, në emër të kujt flet Zannieri dhe për çfarë lloj angazhimesh bën fjalë shefi i UNMIK-ut? Misioni i OKB-së është histori pwr udhëheqjen dhe administrimin e Kosovës. Ai mund të jetë një vëzhgues në respektimin e të drejtave të njeriut/pakicave. Si i tillë është i mirëseardhur bashkë me Amnesty International, Transparency International apo Human Rights Watch.

III
Dokumenti mbi të cilin u ndërtua legalisht shteti i Kosovës është ai i ish-kryendërmjetësit të OKB-së për bisedimet mbi statusin, Martti Ahtisaari. E gjitha duhet të sillet rreth dhe brenda atij plani, që tashmë ka marrë bekimin e përfaqësuesve politikë të shumicës së qytetarëve të Kosovës. Gjegjësisht, Plani i Ahtisaarit është kthyer në bazën obligative për punën e institucioneve të Kosovës, duke përfshirë këtu edhe Kushtetutën e vendit, ligjet e reja të miratuara me shpejtësi dhe të kontrolluara fuqishëm nga bashkësia ndërkombëtare, decentralizimin, zonat e mbrojtura përrreth objekteve të trashëgimisë kulturore e fetare të komunitetit serb, simbolet, himnin, dokumentet personale dhe të gjitha elementet tjera të rëndësishme të shtetësisë dhe zhvillimit shtetëror. Kosova është nisur dhe duhet të ecë në këtë drejtim vetëm si e plotë dhe e pandryshueshme në kuptimin e planit të Ahtisaarit. Decentralizimi është fusha kryesore që paraqitet në funksionalitetin e shtetit. Asgjë nuk mund të funksionojë ndryshe nga tërësia dhe tërësia nuk mund të ndryshojë në sekuenca negative. Ndryshimet në Planin e Ahtisaarit do të mund të pranohen vetëm në rastet kur ato ndikojnë pozitivisht në jetën e përbashkët dhe funksionimin shtetëror.

IV
Dallimet në qasje midis shqiptarëve dhe serbëve në Kosovë nuk janë të tashme, por kjo është një histori e tërë e zhvillimeve në këtë rajon ende të nxehtë. Të paktën kështu janë perceptimet e njerëzve që jetojnë në këto mese. Ndikimi i fuqishëm i shtetit të Serbisë, që pothuaj në tërë historinë e vet është udhëhequr nga nacionalistët e krisur, ka pasur efekt negativ për jetën e komunitetin serb në Kosovë. Kjo është vërtejtur për të paktën vitet e pasluftës në Kosovë. Po të jetë për gjendjen në Kosovë, shqiptarët dhe serbët qysh më parë do të ndanin edhe me mure vendbanimet e tyre sikurse në vende tjera. Por, marrëdhëniet në rajon nuk janë aq të thjeshta sa të zgjidhen bazuar në ide të ndarjes apo të shpërnguljes masive të popullatës, sikurse ishte ideja e një zyrtari të lartë të Federatës Ruse. Prandaj, qasja e integrimit, jetesës së përbashkët, qytetarisë, zhvillimit të identitetit shtetëror të Kosovës, bashkëpunimit të ngushtë rajonal dhe fqinjësor, dhe perspektiva evro-atlantike e rajonit është zgjidhja e vetme për Kosovën dhe Ballkanin. Kjo qasje amerikano-evropiane duhet të jetë e qëndrueshme dhe si e tillë e pandryshueshme, pavarësisht nëse Zannieri, Medvedevi, Nikoliqi apo Tadiqi mundohen ndryshe.

Botuar në “Zëri” më 4 gusht 2008, fq. 12.
dhe në
"Gazeta Shqip" në Tiranë më 5 gusht 2008, fq. 9. shih: http://www.gazeta-shqip.com/artikull.php?id=47356
dhe në
"Infopress" më 6 gusht 2008, fq. 14.