Vizioni i Rugovës

Vizioni i Rugovës

Edhe pas shpalljes së pavarësisë, mbetet ende e gjatë rruga për të realizuar vizionin e presidentit Rugova.

Burim Ramadani

I
Në janarin e katër që prej ndarjes nga jeta e presidentit Ibrahim Rugova, Kosova përballet me shumë sfida. Shteti dhe shoqëria kosovare gjendet në një situatë të brishtë politike; me një ekonomi të rrënuar e të pazgjidhje nga përgjegjësit e tashëm politikë; situatë të paqartë të sigurisë; mungesë të shtrirjes së autoritetit shtetëror në tërë territorin e Kosovës; me një qeveritarë të lartë të akuzuar publikisht për urdhër-dhënie të vrasjeve në Kosovë; me tenderomaninë e pashërueshme qeverisëse; me izolimin e qytetarëve të Kosovës përmes mos-liberalizimit të vizave për shkak të mbetjes prapa në plotësimin e kritereve të Bashkimit Evropian; me zgjedhje të dështuara, manipuluara dhe me rund të tretë për shkak të vjedhjes së votava nga dy partitë në pushtet; me shoqëri të papjekur civile; me shumë media në shërbim të njërit apo tjetrit krah. Kjo është në përshkrim të shpejtë gjendja e përgjithshme e Kosovës tashmë dy vjet pas shpalljes së pavarësisë dhe katër vjet që prej ndarjes ndarjes nga jeta e presidentit historik Ibrahim Rugova. Fatkeqësia më e madhe e kësaj periudhe të rëndë në Kosovë është dëmtimi i demokracisë së krijuar në vend, dëmtim ky që është konstatuar edhe nga mekanizma të ndryshëm ndërkombëtar.

II
Demokracia në Kosovë ka zënë fill në dekadën e fundit të shekullit të kaluar, përkatësisht në vitet e 90-ta. Roli i intelektualëve shqiptarë të Kosovës në atë periudhë ka qenë vërtetë i rëndësishëm, vendimtar dhe i pakontestueshëm për zhvillimet e ardhshme të gjithmbarshme në vend. Në këtë mes, lideri i organizimit të tillë ishte zgjedhur Dr. Ibrahim Rugova, në atë kohë kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës. Përkundër situatës tepër të rëndë dhe nën agresin në të cilën ndodhej Kosova, intelektualët e prirë nga presidenti Rugova arriti të krijojë bazën për ndërtimin e një demokracie fillestare në vend. Demokracia e kushteve të atilla në Kosovë kishte marrë mbështetjen e plotë të qytetarëve të vendit, të cilët zhvilluan besimin e nevojshëm në vlerat themelore shoqërisë së demokratizuar, sikurse është toleranca politike e njerëzore. Fuqia e bashkimit të popullit të Kosovës, vendosmëria në udhëheqjen në drejtimin e përcaktuar paqësor, aftësia e rritjes së solidaritetit midis qytetarëve të të gjitha shtresave, përcaktimi i orientimeve të drejta të Kosovën në rrugën drejt lirisë, pavarësisë dhe demokracisë ishin ndër vlerat kryesore që u vendosën nga lëvizja e udhëhequr prej presidentit Rugova. Dhe, këto vlera u krijuan në një periudhë tepër të vështirë.

III
Etapa të cilën e kishte nisur lëvizja gjithëpopullore në krye me presidentin Rugova padyshim se është një prej kohëve më përcaktuese për të ardhmen e Kosovës edhe gjatë dekadave të ardhshme. Rezistenca paqësore, megjithë vështirësitë e saj funksionale, arriti të kthejë vëmendjen e vendeve perëndimore për atë që ndodhte në Kosovë. Aspekti i ndërkombëtarizimit të çështjes së Kosovës qartësisht konstatohet si një prej sukseseve më të mëdha të lëvizjes së asaj kohe. Sidoqoftë, themelet e shtetit të Kosovës janë vënë në atë periudhë, gjë që domosdoshmërisht meriton nderimin e përjetshëm. Vizioni i drejtuar kah ndërtimi i shtetit të pavarur, i integruar në NATO dhe Bashkimin Evropian është përfaqësues i politikës pragmatike të bërë gjatë asaj periudhe. Në fakt, shtylla kryesore e asaj që ishte ndërtuar në vitet e 90-ta pa dyshim është baza e orientimit të drejtë të shoqërisë kosovare në raport me vendet dhe vlerat perëndimore. Qytetarët e Kosovës, nëse jo më herët, gjatë dekadës së fundit të shekullit të kaluar kanë ngulitur në vizionin e tyre përqafimin e vlerave moderne perëndimore, duke iu shmangur me kujdes të përpiktë lëvizjeve të ndryshme të lindjes apo botës së tretë në rajon.

IV
Realizimi i vizionit të përfaqësuar nga presidenti Rugova është obligim i qartë i elitës politike në Kosovë. Edhe pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës në vitin 2008, mbetet ende e gjatë rruga për të ndërtuar vizionin e deklaruar dhe të njohur si vizioni Rugovian. Por, situata e tashme në Kosovë duket jo gjithaq shpresëdhënëse për zhvillimet e përgjithshme pozitive politike e shoqërore në vend. Partitë politike dhe grupacionet brenda tyre vazhdojnë të tentojnë dikush përvetësimin e vlerave të presidentit Rugova e dikush të shfrytëzojë ato për përfitime të caktuara politike. Madje, edhe ata që nuk mund të qëndronin as në një tavolinë me presidentin Rugova, tashmë janë nderues të rregullt tek varri i tij. Sidoqoftë, duhet thënë qartë se vlerat e liderit historik Rugova janë vlera të përbashkëta të popullit të Kosovës dhe si të tilla ato nuk i takojnë ndonjë grupi të veçantë. Udhëheqja politike e Kosovës duhet të jetë e përkushtuar për të punuar në të mirën e Kosovës, për të zhvilluar demokracinë, funksionalizuar shtetin dhe plotësuar me vullnet të veçantë kriteret e BE-së. Qytetarët e Kosovës nuk duhet të ndihen peng e mos-vendosmërisë së elitës politike për të tejkaluar mentalitetin e politikës së grupacioneve apo interesave personale. Kosova ka nevojë më shumë se kurrë të arrijë stadin e të qenit shtet dhe shoqëri funksionale. Ky ka qenë vizioni i njerëzve të mëdhenj të Kosovës. Kjo është ëndrra e gjeneratës ë tashme të qytetarëve.

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i AAK-së. Ky shkrim është bërë enkas për “Zërin”

Botuar në "Zëri" më 25 janar 2010, fq. 21.

Strategjia apo kah i bie veriu?

Vështrim

Strategjia apo kah i bie veriu?

Pikërisht për shkak se opozita dhe shoqëria civile konstatonte mungesën e shtrirjes së autoritetit shtetëror në veri të Kosovës, udhëheqësit institucional pohonin krejt diçka tjetër. Madje, kryeministri Thaçi dhe vartësit e tij fluturues pretendonin se çdo gjë është në rregull në veri të Kosovës, prandaj deklaratat e ndryshme të opozitës i konsideronin vetëm si “akuza qesharake”.

BURIM RAMADANI

Saherë që është ngritur në opinion situata e vështirë në veri, reagimi i qeverisë së Kosovës ka qenë i ditur. “Akuza qesharake” ka qenë përgjigja standarde e atyre që shpesh nuk e dinë as vet se çka punojnë në Qeverinë e Kosovës. Ndoshta të tillët kanë hyrë aty për të kënduar këngën me tekst të autorëve të padijshëm, të formuar për së mbrapshti apo ndoshta edhe më keq. Sidoqoftë, ky refren i papranueshëm për secilin njeri normal të vendit është përsëritur vazhdimisht pa marrë parasysh efektin negativ dhe dëmin që i është shkaktuar debatit politik dhe publik në vend.
Kështu ka ndodhur jo vetëm për veriun e Kosovës, por për shumë e shumë tema të cilat janë hapur në Kosovën e pas-shpalljes së pavarësisë. Kur në muajt e vjeshtës së kaluar ka filluar të hartohet drafti i parë i strategjisë së veçantë për veriun e Kosovës, duket se shumëkush nga elita udhëheqëse institucionale në Kosovë ka menduar se një gjë e tillë është e panevojshme. Madje, për politikanë të tillë kjo çështje duket se është parë edhe si qasje demode, primitivizëm apo diçka e ngjashme.
Por, cila ka qenë realisht qasja e qeverisë dhe elitës udhëheqëse institucionale? Nëse analizohen qëndrimet publike dhe aspekti i veprimeve në terren atëherë është e qartë se qasja e institucioneve të Kosovës ka qenë plotësisht neglizhuese, joadekuate dhe pasive. Thjesht, institucionet e Kosovës as që janë marrë ndonjëherë gjatë këtyre dy vjetëve me situatën e rëndë të krijuar në veri të vendit pas shpalljes së pavarësisë.
Megjithatë, problemi kryesor i këtij mentaliteti të qeverisjes qëndron në mos-pranimin apo mos-konstatimin e gjendjen reale në terren. Qeveria Thaçi e ka pasur (dhe vazhdon ta ketë) problem të konstatojë vështirësitë, ngecjet apo dështimet në terren. Sigurisht atyre mund t’u duket se të pranosh një realitet negativ është njësoj si të marrës mbi vete përgjegjësinë për tërë atë që ka ndodhur me vite apo dekada. Por, kjo nuk do të duhej të jetë kështu. Përgjegjësia e secilës qeveri lidhet me periudhën kohore prej kur ka marrë mandatin. Prandaj, edhe përgjegjësia e Qeverisë Thaçi fillon më 10 janar 2008, një ditë pasi ka marrë miratimin në Kuvendin e Kosovës.
Kjo periudhë kohore nuk është e shkurtër. Janë dy vjet të kësaj qeverie dhe gjendja në Kosovë është keqësuar dukshëm. Madje, në disa pjesë të territorit të shtetit gjendja është mëse alarmante. Prandaj, është kërkuar dhe nevojitet një strategji e veçantë për veriun e Kosovës, në këtë rast, dhe po ashtu strategji e sigurisë kombëtare në nivel të shtetit.
Mirëpo, ku t’i lënë inatet e pashpjegueshme personale që kanë udhëheqësit e institucioneve? Këto inate lidhen kryesisht (nëse plotësisht) me atë që thonë partitë opozitare dhe shoqëria civile. Dhe, kjo është dëshmuar jo vetëm sa i përket çështjes së veriut të Kosovës. Secilit i kujtohet se konsultimet për mbajtjen e zgjedhjeve parlamentare në Kosovë sipas Pakos së Ahtisarit nuk janë mbajtur kurrë, pikërisht për shkak se këtë e ka kërkuar opozita dhe shoqëria civile. Konsultimet për organizimin e zgjedhjeve lokale të vitit 2009 kanë filluar me vonë, pikërisht për shkak se ato i kërkonte me ngulm opozita dhe shoqëria civile. Mandej, data e zgjedhjeve lokale u caktua të jetë në mes të nëntorit, pikërisht për të kundërshtuar kërkesën me shkrim të gjashtë partive opozitare që ato zgjedhje të mbahen në tetor. Dhe kështu me radhë.
E njëjta situatë është krijuar edhe sa i përket qasjes institucionale që shteti është dashur t’i kushtojë gjendjes së rëndë në veri të Kosovës. Pikërisht për shkak se opozita dhe shoqëria civile konstatonte me të drejtë mungesën e shtrirjes së autoritetit shtetëror të Kosovës në atë pjesë të territorit, udhëheqësit institucional pohonin krejt diçka tjetër. Madje, kryeministri Thaçi dhe vartësit e tij fluturues pretendonin se çdo gjë është në rregull në veri të Kosovës, prandaj deklaratat e ndryshme të opozitës i konsideronin si “akuza qesharake”. Derisa këto ky ka qenë refreni i vazhdueshëm i qeverisë kundër deklaratave të opozitës, sigurisht se qytetarët e Kosovës dhe në rend të parë atë veriut të vendit kanë menduar sinqerisht nëse këta zyrtarë qeveritarë e dinë se ku është ajo pjesë e territorit.
Më në fund, pas shumë muajve të presionit publik opozitar dhe qytetar, dhe pas dy vjet të pavarësimit të vendit, një draft i strategjisë së veçantë për veriun e Kosovës doli në publik. Lajmi i mirë nga kjo është vetë fakti se është hartuar një draft-strategji. Lajmi i keq, përpos vonesës së madhe, është se Qeveria e Kosovës nuk është udhëheqëse në këtë proces, por vetëm një prej palëve të ftuara nga mekanizmat ndërkombëtarë prezentë në Kosovë. Sidoqoftë, qeveria dhe kryeministri vrapuan ta cilësojnë këtë si punë të përbashkët me bashkësinë ndërkombëtare me qëllim të vendosjes së sundimit të ligjit dhe normalizimit të jetës në atë pjesë të Kosovë.
Por, pyetja që u shtrohet të njëjtëve zyrtarë qeveritarë është: Pse kjo strategji, a nuk paska qenë çdo gjë në rregull në veri të Kosovës?
Thënë shkurtimisht, dy pozicionet e qeverisë së Kosovës sa i përket veriut të vendit janë në kundërshtim të plotë mes vete. Për gati dy vjet është thënë se nuk ka probleme në atë pjesë të territorit dhe tash (befasisht!) Qeveria krenohet se ka një strategji të veçantë për të kthyer autoritetin e shtetit në veri.
Nëse kjo analizohet me një dozë të vogël ironie apo cinizmi, atëherë është e dukshme se Qeveria e Kosovës as nuk ka ditur kah i be veriu i Kosovës. Është dashur një iniciativë e ndërkombëtarëve që i duan të mirën Kosovës për të këndellur udhëheqjen vendore. Dhe, ndoshta nuk është vështirë të imagjinohet situata kur ndërkombëtarët i kanë shpjeguar qeveritarëve strategjinë për veriun. Sigurisht pyetja e vetme që i kanë bërë qeveritarët ka qenë: Kah i bie veriu?

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK)

Botuar në KOHA DITORE, 22 janar 2010, fq. 12.

“Titanik” Qeveria

“Titanik” Qeveria

Shkruan: Burim Ramadani

I
Shumë njerëz janë konfuzuar me zhvillimet që patën ndodhur në fund të vitit 2007 dhe në fillim të vitit 2008. Menjëherë pas zgjedhjeve parlamentare të asaj vjeshte, partitë politike në Kosovë patën hyrë në një fazë të re të marrëdhënieve. Skena politike e përçarë me vite të tëra që prej përfundimit të luftës, më 1999, ishte rikonfiguruar, duke vënë kështu për herë të parë Partinë Demokratike të Kosovës (PDK) të kryesuar nga Hashim Thaçi në pozitën e partisë më të madhe në vend. Kjo ndodhi kryesisht për faktin se Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK) kishte humbur liderin e saj, Ibrahim Rugova, dhe ishte ndarë në dysh pas Kuvendit të Gjashtë Zgjedhor të saj, në dhjetor të vitit 2006, ndërsa Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës (AAK) ekzistonte në një periudhë të rëndë pas shkuarjes në Hagë të liderit të saj, Ramush Haradinaj. Por, kjo situatë solli për herë të parë mundësinë që në Kosovë të ketë një afrim midis dy partive që kanë qenë rivale ekstreme për vite të tëra. Megjithatë, elektorati i tyre nuk i është bindur pothuajse asnjëherë kësaj mundësie. E tillë ishte situata në mbrëmjen e 17 nëntorit 2007, kur përkrahësit e PDK-së i bënë thirrje udhëheqjes së partisë së tyre që të mos bëjë koalicion me LDK-në. Por, ujdia që kishin bërë krerët e dy partive politike tashmë kishte marrë formën e vet dhe ashtu u materializua/formalizua në fillim të vitit 2008, pavarësisht se disa muaj më parë një mundësi e tillë ishte cilësuar edhe si “partitokraci” në Kosovë.

II
Koalicioni qeveritar midis PDK-së dhe LDK-së ndodhi për herë të parë, në janar të vitit 2008 dhe si i tillë mori një shumicë të avancuar në Kuvendin e Kosovës. Partitë që mbetën jashtë koalicionit e quajtën këtë koalicion si të panatyrshëm për shkak të ndasive të thella që ishin (dhe janë) prezentë midis këtyre partive. Sidoqoftë, procesi i pavarësimit të Kosovës ishte në përmbyllje e sipër dhe në këtë formë shumë analistë e cilësuan koalicionin e tillë si të nevojshëm për shkak të ruajtjes së stabilitetit të përgjithshëm në vend. Megjithëse ky konstatim kontestohet me argumente të ndryshme, “koalicioni për shtetin” tashmë kishte marrë drejtimin e vendit. Qytetarët e rëndomtë të Kosovës kanë pritur se bashkimi i dy partive më të mëdha në një koalicion mund t’i ofrojë Kosovës një orientim të ri, sidomos pas humbjes së legjitimitetit që kishte pësuar qeveria e kaluar e udhëhequr pas shkuarjes në Hagë të Ramush Haradinajt. Por, që në nisje të punës së vet, koalicioni PDK-LDK filloi të shfaqte një logjikë jo të favorshme për shtetin e Kosovës. Të dy partitë startuan me pakënaqësi ndaj njëra-tjetrës, kryesisht për shkak të ndjenjës se është shkelur nga partia tjetër në koalicion. Kjo normalisht se ka ndikuar në zhvillimin e mëtejshëm të punës dhe angazhimeve që duhej të kishte Qeveria Thaçi, madje duke pasur efekt negativ edhe përbrenda partive si pasojë e ekzistimit të mendimeve të ndryshme në kuadër të strukturave partiake.

III
Organizimi i punës brenda koalicionit qeverisës u tregua i dëmshëm për të dy partitë. Në realitet, duket se problemi më i madh ka qenë pikërisht në pa-aftësinë e organizimit të duhur të punës brenda këtyre dy partive. Edhe PDK, edhe LDK kanë vazhduar inatet e vjetra mes vete dhe në këtë mënyrë janë munduar tërë kohën që t’i zënë hapësirën e “partnerit”. Udhëheqja e lartë e LDK-së që prej fillimit ka qenë e ndarë në dysh, në pjesën që mbështeste koalicionin dhe në pjesën që ishte kundër këtij koalicioni. Por, e përbashkëta e këtyre dy pjesëve/mendimeve ishte fakti se zyrtarët e LDK-së ishin të pakënaqur me rëndësinë e Ministrive që i ishin ndarë kësaj partie. Në anën tjetër, PDK-ja, si partia kryesore në qeverisje, përballej me bindjen e brendshme të saj se LDK-ja ka marrë shumë Ministri dhe se ishte vetë ajo parti që u dëmtua në koalicion. Normalisht se këtu kanë ndikuar edhe aktivistët partiakë, të cilët kanë pritur akomodim më të mirë brenda institucioneve shtetërore. Edhe më tepër kjo ka qenë e dukshme tek elektorati i të dy partive. Sidomos elektorati i LDK-së anekënd Kosovës është zhgënjyer gjithnjë e më shumë me faktin e vazhdimit të koalicionit me PDK-në, derisa elektorati i partisë udhëheqëse dukej se ishte i pakënaqur me faktin se partner i tyre u bë kundërshtari kryesor i deri-atëhershëm.

IV
Intensiteti i zhvillimeve politike të Kosovës la mbrapa aftësitë e koalicionit qeveritar për të zgjidhur apo ofruar zgjidhje për problemet e Kosovës dhe qytetarëve të vendit. Përkundrazi, koalicioni qeveritar i udhëhequr nga Hashim Thaçi mori drejtimin tjetër, që çdo herë është drejtimi më i gabuar në politikë: drejtimin e korrupsionit, përfitimeve personale dhe grupore. Pothuajse i tërë potenciali qeverisës u orientua kah shfrytëzimi i mundësive korruptive të pushtetit, duke u larguar dukshëm nga problemet e qytetarëve të vendit apo problemet brenda-partiake. Pavarësisht se në shikim të parë dukej stabil, i madh, i fuqishëm dhe i qëndrueshëm, koalicioni qeveritar midis PDK-së dhe LDK-së doli të ketë fatin e Titanikut të vitit 1912. Rruga nëpër të cilën u nis dhe kaloi “Titaniku” i Kosovës që nga krijimi në janar të vitit 2008, doli të jetë rrugë e vështirë me shumë “ajsbergë” dhe me kapiten të keq. Në secilën sfidë që përballohet një ekip, roli i udhëheqësit është tejet i rëndësishëm dhe vendimtar. Por, rasti i koalicionit qeveritar PDK-LDK është tipik rast që mund të përshkruhet si dështim i plotë i udhëheqësit, përkatësisht kryeministrit Thaçi. Sidoqoftë, anija qeveritare është duke u fundosur në mënyrë të dukshme dhe përgjegjësia ka adresë të qartë: kapiteni i anijes. Zhytja e këtij koalicioni është e pashmangshme dhe kjo do të ndodh definitivisht gjatë javëve të ardhshme. Koalicioni PDK-LDK, i prirë nga Hashim Thaçi, mund të mbahet mend edhe si “Titanik Qeveria”.

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i AAK-së. Ky shkrim është bërë enkas për “Zërin”

Botuar në "Zëri" më janar 2010, fq. 24.

“Titanik” Qeveria

“Titanik” Qeveria

Shkruan: Burim Ramadani

I
Shumë njerëz janë konfuzuar me zhvillimet që patën ndodhur në fund të vitit 2007 dhe në fillim të vitit 2008. Menjëherë pas zgjedhjeve parlamentare të asaj vjeshte, partitë politike në Kosovë patën hyrë në një fazë të re të marrëdhënieve. Skena politike e përçarë me vite të tëra që prej përfundimit të luftës, më 1999, ishte rikonfiguruar, duke vënë kështu për herë të parë Partinë Demokratike të Kosovës (PDK) të kryesuar nga Hashim Thaçi në pozitën e partisë më të madhe në vend. Kjo ndodhi kryesisht për faktin se Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK) kishte humbur liderin e saj, Ibrahim Rugova, dhe ishte ndarë në dysh pas Kuvendit të Gjashtë Zgjedhor të saj, në dhjetor të vitit 2006, ndërsa Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës (AAK) ekzistonte në një periudhë të rëndë pas shkuarjes në Hagë të liderit të saj, Ramush Haradinaj. Por, kjo situatë solli për herë të parë mundësinë që në Kosovë të ketë një afrim midis dy partive që kanë qenë rivale ekstreme për vite të tëra. Megjithatë, elektorati i tyre nuk i është bindur pothuajse asnjëherë kësaj mundësie. E tillë ishte situata në mbrëmjen e 17 nëntorit 2007, kur përkrahësit e PDK-së i bënë thirrje udhëheqjes së partisë së tyre që të mos bëjë koalicion me LDK-në. Por, ujdia që kishin bërë krerët e dy partive politike tashmë kishte marrë formën e vet dhe ashtu u materializua/formalizua në fillim të vitit 2008, pavarësisht se disa muaj më parë një mundësi e tillë ishte cilësuar edhe si “partitokraci” në Kosovë.

II
Koalicioni qeveritar midis PDK-së dhe LDK-së ndodhi për herë të parë, në janar të vitit 2008 dhe si i tillë mori një shumicë të avancuar në Kuvendin e Kosovës. Partitë që mbetën jashtë koalicionit e quajtën këtë koalicion si të panatyrshëm për shkak të ndasive të thella që ishin (dhe janë) prezentë midis këtyre partive. Sidoqoftë, procesi i pavarësimit të Kosovës ishte në përmbyllje e sipër dhe në këtë formë shumë analistë e cilësuan koalicionin e tillë si të nevojshëm për shkak të ruajtjes së stabilitetit të përgjithshëm në vend. Megjithëse ky konstatim kontestohet me argumente të ndryshme, “koalicioni për shtetin” tashmë kishte marrë drejtimin e vendit. Qytetarët e rëndomtë të Kosovës kanë pritur se bashkimi i dy partive më të mëdha në një koalicion mund t’i ofrojë Kosovës një orientim të ri, sidomos pas humbjes së legjitimitetit që kishte pësuar qeveria e kaluar e udhëhequr pas shkuarjes në Hagë të Ramush Haradinajt. Por, që në nisje të punës së vet, koalicioni PDK-LDK filloi të shfaqte një logjikë jo të favorshme për shtetin e Kosovës. Të dy partitë startuan me pakënaqësi ndaj njëra-tjetrës, kryesisht për shkak të ndjenjës se është shkelur nga partia tjetër në koalicion. Kjo normalisht se ka ndikuar në zhvillimin e mëtejshëm të punës dhe angazhimeve që duhej të kishte Qeveria Thaçi, madje duke pasur efekt negativ edhe përbrenda partive si pasojë e ekzistimit të mendimeve të ndryshme në kuadër të strukturave partiake.

III
Organizimi i punës brenda koalicionit qeverisës u tregua i dëmshëm për të dy partitë. Në realitet, duket se problemi më i madh ka qenë pikërisht në pa-aftësinë e organizimit të duhur të punës brenda këtyre dy partive. Edhe PDK, edhe LDK kanë vazhduar inatet e vjetra mes vete dhe në këtë mënyrë janë munduar tërë kohën që t’i zënë hapësirën e “partnerit”. Udhëheqja e lartë e LDK-së që prej fillimit ka qenë e ndarë në dysh, në pjesën që mbështeste koalicionin dhe në pjesën që ishte kundër këtij koalicioni. Por, e përbashkëta e këtyre dy pjesëve/mendimeve ishte fakti se zyrtarët e LDK-së ishin të pakënaqur me rëndësinë e Ministrive që i ishin ndarë kësaj partie. Në anën tjetër, PDK-ja, si partia kryesore në qeverisje, përballej me bindjen e brendshme të saj se LDK-ja ka marrë shumë Ministri dhe se ishte vetë ajo parti që u dëmtua në koalicion. Normalisht se këtu kanë ndikuar edhe aktivistët partiakë, të cilët kanë pritur akomodim më të mirë brenda institucioneve shtetërore. Edhe më tepër kjo ka qenë e dukshme tek elektorati i të dy partive. Sidomos elektorati i LDK-së anekënd Kosovës është zhgënjyer gjithnjë e më shumë me faktin e vazhdimit të koalicionit me PDK-në, derisa elektorati i partisë udhëheqëse dukej se ishte i pakënaqur me faktin se partner i tyre u bë kundërshtari kryesor i deri-atëhershëm.

IV
Intensiteti i zhvillimeve politike të Kosovës la mbrapa aftësitë e koalicionit qeveritar për të zgjidhur apo ofruar zgjidhje për problemet e Kosovës dhe qytetarëve të vendit. Përkundrazi, koalicioni qeveritar i udhëhequr nga Hashim Thaçi mori drejtimin tjetër, që çdo herë është drejtimi më i gabuar në politikë: drejtimin e korrupsionit, përfitimeve personale dhe grupore. Pothuajse i tërë potenciali qeverisës u orientua kah shfrytëzimi i mundësive korruptive të pushtetit, duke u larguar dukshëm nga problemet e qytetarëve të vendit apo problemet brenda-partiake. Pavarësisht se në shikim të parë dukej stabil, i madh, i fuqishëm dhe i qëndrueshëm, koalicioni qeveritar midis PDK-së dhe LDK-së doli të ketë fatin e Titanikut të vitit 1912. Rruga nëpër të cilën u nis dhe kaloi “Titaniku” i Kosovës që nga krijimi në janar të vitit 2008, doli të jetë rrugë e vështirë me shumë “ajsbergë” dhe me kapiten të keq. Në secilën sfidë që përballohet një ekip, roli i udhëheqësit është tejet i rëndësishëm dhe vendimtar. Por, rasti i koalicionit qeveritar PDK-LDK është tipik rast që mund të përshkruhet si dështim i plotë i udhëheqësit, përkatësisht kryeministrit Thaçi. Sidoqoftë, anija qeveritare është duke u fundosur në mënyrë të dukshme dhe përgjegjësia ka adresë të qartë: kapiteni i anijes. Zhytja e këtij koalicioni është e pashmangshme dhe kjo do të ndodh definitivisht gjatë javëve të ardhshme. Koalicioni PDK-LDK, i prirë nga Hashim Thaçi, mund të mbahet mend edhe si “Titanik Qeveria”.

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i AAK-së. Ky shkrim është bërë enkas për “Zërin”

Botuar në "Zëri" më janar 2010, fq. 24.

Shpëtim për Kosovën, jo koalicionin

Vështrim

Shpëtim për Kosovën, jo koalicionin

Thaçi përmes ‘riformatizimit të qeverisë’ mundohet të shpëtojë veten nga humbja e pushtetit dhe të thellojë logjikën e qeverisjes së keqe. Por, këtu ka nevojë për të shpëtuar Kosovën nga kjo qeverisje e bankrotuar dhe jo për të shpëtuar koalicionin dhe kryeministrin.

BURIM RAMADANI

Kriza politike brenda koalicionit qeveritar në Kosovës është e patejkalueshme. Të dy partitë kryesore të koalicionit kanë drejtime dhe qasje të ndryshme, kanë synime dhe metoda të dallueshme, kanë kundërshti dhe inate të pakapërcyeshme. Ndërkohë, të gjitha proceset në Kosovë janë bllokuar dhe tema më e rëndësishme në vend është bërë akuzimi i ndërsjellë midis partnerëve të koalicionit. Porse, në të njëjtën kohë, të dy partitë në koalicion vazhdojnë improvizimin politik, duke pasur për qëllim të qëndrojnë edhe pak në pushtet, pa pasur vendosmërinë dhe kurajon për të ndërmarrë hapat e nevojshëm për daljen nga kjo situatë konfuze.
Ky mbase mund të jetë përshkrimi i shkurtër dhe i drejtpërdrejtë i gjendjes së rëndë në të cilën ka rënë kreatura e quajtur qeveri e koalicionit PDK-LDK në Kosovë, e udhëhequr nga kryeministri Hashim Thaçi. Normalisht se fokusimi i opinionit publik në atë se çka po ndodh brenda qeverisë dhe në raportet midis partnerëve të koalicionit ka një kosto vërtetë të madhe për zhvillimet e përgjithshme në vend, sikurse edhe për procese dhe dukuri veç e veç. Dhe, e tërë kjo lojë politike me improvizime të shumta dhe qartësisht të dukshme tashmë kanë arritur në nivel tejet shqetësues për secilin qytetar të Kosovës që është i interesuar të ketë jetë më të mirë, shtet funksional dhe perspektivë evropiane.
Por, situata në Kosovë është krejt ndryshe nga ajo që mund të cilësohet si interesi i qytetarëve të vendit. Derisa jeta në Kosovë vështirësohet nga dita në ditë, çmimet vazhdojnë të rriten, papunësia arrin nivelet rekorde, varfëria ekstreme më e larta në rajon, të ardhurat e të punësuarve në përgjithësi nuk mbulojnë as nevojat personale gjatë muajit, shëndetësia kanë rënë në koma dhe arsimi ka arritur në shkallët më të ulët të cilësisë dhe disiplinës, kjo duket qartë se nuk është fare në agjendën politike të qeverisë së Kosovës gjatë këtyre muajve. E tëra që mund të dëgjohet e lexohet për çdo ditë mbetet: koalicioni, marrëdhëniet midis partnerëve qeveritar dhe kush do të mbetet e kush jo ministër. Janë lënë anash shumë zhvillime tjera që lidhen drejtpërdrejt me shtetin, funksionimin e institucioneve dhe jetën e qytetarëve të Kosovës. Madje, sa për ironi, është ‘harruar’ edhe rasti i ish-agjentit të SHIK-ut, Nazim Bllaca, i cili ka akuzuar ministra dhe zëvendësministra për dhënie të urdhrave për vrasjen, keqtrajtimin dhe dëmtimin e njerëzve në Kosovë. Për më tepër, duke u fokusuar në problemet apo improvizimet politike brenda koalicionit qeveritar, dukshëm është lënë jashtë debatit politik dhe publik keq-qeverisja që po ndodh në Kosovë gjatë këtyre muajve.
Në vend të diskutimit të dështimeve të panumërta dhe krejt të sipërfaqshme të qeverisjes aktuale, partnerët e koalicionit qeveritar kanë ngritur çështjet e brendshme të tyre, duke zhvilluar debtatin në një fushë krejt tjetër.
Por, ku është thelbi real i kësaj krize qeveritare publike në Kosovë? Duket se janë dy faktorë kryesorë që kanë vendosur në një fazë të këtillë të rëndë koalicionin qeveritar dhe Kosovën në përgjithësi.
Faktori i parë, është fakti se dy partitë politike në koalicion, PDK dhe LDK, kanë arritur nës kulmin e mos-besimit të ndërsjellë. Agjendat e të dy partive kanë marrë drejtime të ndryshme dhe si të tilla janë ndeshur sërish pas më pak se dy vjetësh të paqes së brishtë mes tyre. Kjo është zhvilluar sidomos gjatë fushatës për zgjedhjet lokale të fundvitit të kaluar, ku të dy partitë janë përballë me ndjenjën e fortë të kundërshtimeve të mëdha të elektorateve të këtyre partive. Madje, gara e veçantë për kryetar të Komunës së Prishtinës ka pasur një ndikim të posaçëm në nxitjen e inateve të votuesve të të dy partive kundër njëra-tjetrës, përkundër faktit se të dy partitë kanë qenë në koalicion edhe për pushtetin lokal pas zgjedhjeve të vitit 2007. Por, ekziston edhe një element i jashtëm që i bën të dy partitë të shqetësohen dhe ky element ka të bëjë me largimin e mundshëm të elektoratit të tyre drejt partive tjera. Është e qartë se Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës (AAK) tashmë shihet si alternativë e qëndrueshme për të strukurat e votuesve, si të PDKs-së po ashtu edhe të LDK-së. Të parët kanë mundur të shohin qartë gjatë këtyre dy vjetëve se ndërtimi i strategjisë politike të PDK-së mbi përvetësimin e vlerave të luftës që nga viti 1999 ka qenë e drejtuar vetëm nga interesa të ngushtë të udhëheqjes së kësaj partie, vlera të cilat u mënjanuan menjëherë pas ardhjes së pushtet të kësaj partie. Ndërsa, të dytët dhe sidomos votuesit tradicionalë të zhgënjyer të LDK-së janë përballë gjatë këtyre dy vjetëve me humbjen e identitetit të partisë së tyre dhe kështu shohin drejtimin e AAK-së si më të duhurin dhe më të qëndrueshmin mbi vlerat për të cilat ata kanë besuar për dy dekada.
Faktori i dytë, është tendenca e qartë e kryeministrit Hashim Thaçi për të mbijetuar pavarësisht situatës së rëndë të krijuar dhe për të vazhduar mbetjen në pushtet deri në vjeshtën e vitit 2011. Duke u ballafaquar me një varg të madh të dështimeve dhe me keq-qeverisjen gjatë kësaj periudhe të udhëheqjes së qeverisë, kryeministri Thaçi tenton të zhvendos vëmendjen në drejtim të temave tjera të cilat mund t’i shiten më lehtë opinionit publik. Prandaj, tashmë për çdo ditë diskutohet çështja e ndërrimit të disa ministrave, apo sikurse është e njohur tashmë “riformatizimi i qeverisë Thaçi”. Dhe, i tërë ky diskutim dhe kjo zhurmë e madhe, e cila i vënë nën ethe jo vetëm ministrat e caktuar, bëhet vetëm në opinion publik, por jo në strukturat vendimmarrëse për një gjë të tillë. Asnjëherë deri më tash nuk është raportuar se të dy partitë kanë diskutuar zyrtarisht për çështjen e riformatizimit të qeverisë në nivelet ku merren vendimet. Por, duke bërë këtë improvizim apo lojë politike, kryeministri Thaçi tenton të largojë debatin për atë se është pikërisht Thaçi përgjegjës për keq-qeverisjen në Kosovë dhe zhvillimin e paparë ndonjëherë të dukurive negative në vend. Në këtë formë, Thaçi mundohet të shpëtojë veten nga humbja e pushtetit dhe kështu të merr edhe një mundësi për të vazhduar dhe thelluar logjikën e qeverisjes së keqe dhe dëmtuese për Kosovën.
Por, këtu ka nevojë për të shpëtuar Kosovën nga kjo qeverisje e bankrotuar dhe jo për të shpëtuar koalicionin dhe kryeministrin.

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK)

Botuar në KOHA DITORE më 10 janar 2009, fq. 11

Riformatizimi - ikje nga zgjedhjet parlamentare

Riformatizimi - ikje nga zgjedhjet parlamentare

Shkruan: Burim Ramadani

I
Menjëherë pas festës së Vitit të Ri në Kosovë rifilloi tema e të ashtuquajturit riformatizim i Qeverisë. Kjo ndoshta është “dhurata” e vetme që Kryeministri atual, Hashim Thaçi, mund t’i jep qytetarëve të Kosovës dhe anatërave të PDK-së. Kjo është e kuptueshme për secilin që përcjell zhvillimet politike dhe qeverisëse në Kosovë. Nëse imagjinohet kryeministri Thaçi si babadimër i Kosovës, atëherë çfarë do të mund t’i sillte ai qytetarëve të vendit dhe anëtarëve të partisë së tij? Gjatë një viti të kaluar nën qeverisjen e tij, Kosova është dëmtuar në shumë drejtime, si në atë ekonomik, sundimin e ligjit, demokracinë e brendshme, tolerancën politike etj. Mbi të gjitha, kosovarët janë dëmtuar në xhepin e tyre. Jeta e secilit qytetar të rregullt të Kosovës është shumë më e vështirë dita-ditës. Derisa nevoja për shpenzime është rritur, qytetarët e Kosovës nuk kanë të hyra më të mëdha apo më shumë vende pune. Thesi i babadimrit Thaçi është i zbraztë dhe nuk mund të sjell asgjë që kënaq “fëmijët” e lodhur në Kosovë. Prandaj, e vetmja dhuratë që i mbetet babadimrit kosovar Thaçi është ajo e tregimit të ndonjë “përrallë” të re politike apo tentimi për bërjen e një loje të re që nxit të qeshurat e “fëmijëve” të mërzitur kosovarë. Kjo “përallë” mbase duket e domosdoshme për Thaçin për shumë arsye, të cilat kryesisht kanë të bëjnë me pamundësinë e bashkë-jetesës së këtillë të partnerëve të koalicionin qeveritar, pas zgjedhjeve lokale të cilat assesi nuk po përfundojnë.

II
Uniteti dhe stabiliteti i koalicionit qeverisës ishte njëri prej formulimeve më të shpeshta që është dëgjuar për gati dy vjet me radhë të kësaj qeverisjeje. Sikur është e njohur në popull, secili përmend pikërisht atë që nuk e ka. Dhe, e tillë është situata reale. Siç dihet, koalicioni qeveritar aktual përbëhet nga PDK, LDK dhe disa parti të vogla të minoriteteve. Porse, brishtësia, mungesa e unitetit, stabilitetit dhe e mundësisë për bashkë-jetesë midis të dy partive më të mëdha në koalicion është vërejtur qysh më herët. Zgjedhjet lokale të 15 nëntorit dhe rundi i dytë për kryetarë të komunave ka vënë në pah raportin e vërtetë midis këtyre partive. Për më tepër, është vërejtur qartë se elektorati i të dy partive është i padurueshëm mes vete dhe kjo është vazhdimësi e raporteve tradicionale mes tyre. Tek e fundit, mund të konstatohet se secili kandidat i LDK-së që ka akuzuar PDK-në dhe kryeministrin Thaçi gjatë fushatës zgjedhore, ka arritur një rritje apo sukses të konsiderueshëm në zgjedhje. Por, përsëritja e balotazhit në dy (apo tri?) komuna ku garojnë PDK-ja dhe LDK-ja ka shkaktuar edhe një goditje, sipas të gjitha gjasave të patejkalueshme, midis këtyre dy partive. Dorën në zemër, si mund të vazhdojnë “martesën” këto dy parti kur nuk kanë aspak besim në njëra-tjetrën dhe janë munduar t’ia vjedhin votat? Këto zhvillime mund të çojnë në zgjedhje parlamentare.

III
Tentativat për ndryshimet e tashme në Qeverinë e Kosovës janë kryekëput përpjekje për t’i ikur zgjedhjeve parlamentare. Por, kjo ka edhe një qëllim tjetër të kryeministrit aktual, Thaçi: definimi i qartë dhe preciz i raporteve me partnerin e koalicionit qeverisës, LDK. Kjo duket të jetë shumë e nevojshme për PDK-në e Thaçit për shkak se shumë zhvillime të deritashme brenda LDK-së kanë dridhur dhe lëkundur qëndrueshmërinë e koalicionit qeveritar. Madje, deklaratat e shumë zyrtarëve të lartë të LDK-së kanë shkaktuar një irritim pothuaj të papërmirësueshëm brenda anëtarëve dhe simpatizantëve të PDK-së anëkënd Kosovës. Akuzimi nga ana e udhëheqësve të lartë të LDK-së se kryeministri Thaçi është “diktator në miniaturë” apo formulimet se “qeveria e tashme nuk e ka jetën e gjatë” sigurisht se kanë ndikuar në qasjen e re që PDK-ja ka formuar në raport me partnerin e ‘vogël’. Por, mbi të gjitha duket se kryeministri Thaçi dëshiron t’i ikë mbajtjes së mundshme të zgjedhjeve parlamentare në pranverë apo vjeshtë të këtij viti. Realisht, nuk është interesi i PDK-së që këto zgjedhje të mbahen para proceseve të rëndësishme të privatizimit që pritet të ndodhin këtë vit, sikurse është KEK-u, PTK-ja apo dhënia me koncesion e Aeroportit Ndërkombëtar të Prishtinës. Logjika që udhëheq këtë qeveri është ajo e korrupsionit, prandaj PDK-ja nuk është e interesuar që t’i “lëshojë këto mundësi” të pasurimit, pavarësisht se qytetarët kanë tjera halle.

IV
Interesi i qytetarëve të Kosovës nuk është ai që përfaqësohet në formën e tashme nga qeveria e koalicionit që disa herë u quajt edhe si “guns and roses”. Tash më shumë se tre muaj, udhëheqja e qeverisë së Kosovës, duke përfshirë këtu edhe kryeministrin edhe një numër të madh të ministrave, janë fokusuar plotësisht në zgjedhjet, në zhvillimet e brendshme partiake dhe në ruajtjen e pozitës së partisë së tyre në qeveri. Përkundrazi. Interesi i qytetarëve të Kosovës nuk lidhet me atë se çka po ndodh brenda një partie të caktuar, cili ministër do të ndërrohet, a është i nevojshëm riformatizimi i Qeverisë apo cili ministër do të bëhet më i rëndësishëm se kolegët e tij në qeveri. Kjo është logjikë e mbrapshtë e udhëhequr nga kjo Qeveri dhe ky kryeministër. Qytetarët e Kosovës kanë interes të paluhatshëm sa i përket rritjes ekonomike, zhvillimit të përgjithshëm, hapjes së vendeve të reja të punës, zbutjes së papunësisë, zhdukjes së varfërisë ekstreme, zbutjes së varfërisë, arsimimit më cilësor, sistemin shëndetësor më të përparuar, sundimit të ligjit, lëvizjes së lirë, investimit në bujqësi, rritjes së të ardhurave, e shumë e shumë kërkesa tjera me qëllim të përmirësimit të jetesës së përditshme. Por, këto tema as që diskutohen sot në Qeverinë e Kosovës. E tëra që diskutohet është: a do të jem edhe më tutje ministër?

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i AAK-së. Ky shkrim është bërë enkas për “Zëri”

Botuar në "Zëri" më 8 janar 2010, fq. 24