Monday, May 24, 2010

Transicioni deri në zgjedhjet parlamentare

Transicioni deri në zgjedhjet parlamentare

Kjo situatë e tillë ku është futur politika kosovare përcillet me krizë të koncepteve politike, krizë të krijimit të ekipeve që mund të zbatojnë koncepte politike dhe krizë të përfaqësimit politik të qytetarëve të vendit. Të gjithë duhet të kujtojmë një fakt: Kosova është shumë më e madhe sa sa interesat personale apo grupore! Prandaj, duhet ta shpëtojmë vendin nga krizat e njëpasnjëshme



BURIM RAMADANI

Pse Kosova ka nevojë të ketë një qeveri teknike apo gjithëpërfshirëse deri në zgjedhjet e ardhshme parlamentare? Kjo ndoshta është pyetja që më së shpeshti bëhet menjëherë pasi që fillon diskutimi rreth mundësisë së krijimit të një qeverie teknike, të unitetit apo të përfaqësimit të gjerë politik. Normalisht, se një përgjigje e thjeshtë është vështirë të pranohet si e argumentuar nëse nuk merren në konsiderim të gjitha zhvillimet e proceseve të shumta që kanë ndodhur gjatë periudhës dy-vjeçare të kësaj qeverisjeje.

Politika kosovare ka hyrë në një stad kur ka humbur në masë tepër të madhe moralin politik, shtetëror dhe qytetar, derisa aferat dhe skandalet e ndryshme nuk kanë ndikim direkt në vendimmarrjen e përgjegjshme të qeverisë, që nënkupton mundësinë e dorëheqjeve morale apo politike të individëve të caktuar. Kjo situatë e tillë ku është futur politika kosovare përcillet me krizë të koncepteve politike, krizë të krijimit të ekipeve që mund të zbatojnë koncepte politike dhe krizë të përfaqësimit politik të qytetarëve të vendit. Sigurisht, kjo gjendje e tashme është ndër më të rëndat në aspektin politik, ndërsa studiuesve të teorive politike dhe praktikave qeverisëse do t’u nevojitej një mund i madh për të reflektuar në aspektin akademik këtë që po zhvillohet në Kosovë.

Niveli i qeverisjes në Kosovë ka rënë dukshëm në krahasim me nevojat e qytetarëve të vendit. Kjo nuk do të thotë se të gjithë njerëzit që udhëheqin apo punojnë në nivele të ndryshme të qeverisë janë të pazotë. Përkundrazi. Njerëz me përgatitje intelektuale e akademike duket qartë se përballen me pamundësi të shtyrjes së agjendave pozitive përpara. Politikanët me bagazh akademik në qeverinë aktuale të Kosovës janë njerëz që, megjithatë, në situata të ndryshme kanë treguar vullnet për të punuar me korrektësi, përkushtim dhe vizion, por strukturat e ndryshme brenda partive të tyre dhe brenda klubeve të caktuara vendimmarrëse normalisht se pengojnë këtë. Dhe, kjo është e qartë për secilin qytetar të vendit, të cilët të lodhur nga ky mentalitet i tashëm politik shpresojnë të shohin ‘gotën gjysmë të mbushur’.

Prandaj, edhe iniciativat iniciale publike të kohës së fundit për të krijuar një qeveri teknike apo gjithëpërfshirëse deri në zgjedhjet e ardhshme parlamentare duhet të shqyrtohen seriozisht nga akterët politik, shoqëria civile dhe partnerët ndërkombëtar.

Janë katër argumente kryesore përse Kosova duhet të qeveriset nga një qeveri gjithëpërfshirëse deri në vitin e ardhshëm kur do të mbaheshin zgjedhjet parlamentare.

Së pari, me një qeveri gjithëpërfshirëse do të ndalej trendi i zhvillimeve negative dhe bllokimit të të gjitha proceseve që po ndodh gjatë kësaj kohe në vendin tonë. Nuk është se një qeveri teknike apo gjithëpërfshirëse do të mund të zbatonte programe zhvillimore afat-mesme apo afat-gjate për vendin, por të paktën do të konservonte gjendjen aktuale të përgjithshme për të mos rënë edhe më poshtë se ku jemi si qeverisje, si shtet dhe si shoqëri. Përmirësimi i dukshëm do të mund të vërehej në ndaljen e korrupsionit në institucionet qeverisëse, për shkak të ndryshimeve në udhëheqjen e tyre, sikur edhe në tendencën e të gjitha partive politike pjesëmarrëse në këtë lloj qeverie për të treguar vlerat e veta dhe përkushtimin për të mos zhytur në korrupsion (të paktën deri në zgjedhjet nacionale).

Së dyti, krijimi i një qeverie teknike apo gjithëpërfshirëse do të krijonte një klimë tjetër politike në raporteve mes subjekteve të ndryshme, të cilat gjatë kësaj peridhe kanë arritur shkallë të lartë të kundërshtive herë parimore e herë personale. Dhe, këtu nuk bëhet fjalë vetëm për dy apo tri parti politike, por për një numër më të madh të aktorëve në skenën politike vendore. Aktorët vendimmarrës në skenën politike kosovare duket se janë shumë më gjerë se sa organizimet partiake, koalicionit, iniciativat apo kandidatët e pavarur.

Së treti, do të mund të përfshinte dhe krijonte hapësirën e nevojshme për figura të reja politike që vijnë qoftë nga shoqëria civile, qoftë nga bota akademike. Duke ofruar në qeverisje të këtillë njerëz të papërfshirë deri më tash në strukturat partiake, politika kosovare do të mund të përfitonte edhe një strukturë të re të politikanëve-politikaneve, që do të angazhoheshin në vitet e ardhshme për të drejtuar vendin kah funksionalizimi i shtetit, zhvillimi i gjithmbarshëm dhe integrimet evro-atlantike. Dhe, të tillë ka sa të duash në Kosovë, porse duhet t’u jepet mundësia, e cila është e domosdoshme për rastet e krijimit të qeverive teknike. Normalisht se në raste të këtilla do të kërkohej edhe eksperienca profesionale politike që kanë personalitete të ndryshme të shquara që kanë qenë në qeverisjet e kaluara, të cilët tash udhëheqin subjekte të vogla politike apo janë pjesë e shoqërisë civile.

Së katërti, të gjitha partitë kryesore, shoqëria civile dhe bota akademike do të mund të ketë proporcionin e vet në përgatitjen e zgjedhjeve të ardhshme parlamentare. Është e qartë tashmë se zgjedhjet lokale të vitit 2009 u organizuar keq, patën shumë probleme dhe treguan një fytyrë të errët të demokracisë në Kosovë. Nuk guxojmë më të lejojmë zgjedhje në Kosovë me përgatitje të njëjta. Përndryshe, qysh tash mund të flasim për rezultatet pothuajse të sakta që marrin secili subjekt politik. Në të njëjtën kohë, do të mund të ketë kontestime shumë më të fuqishme të rezultateve të zgjedhjeve, për të futur kështu Kosovën në një situatë krejt tjetër të paprecedent në të gjitha proceset zgjedhore, ku subjektet politike nuk pranojnë zgjedhjet dhe vendi futet në rrugë të pashpresë.

Normalisht se ka argumente të tjera që kundërshtojnë nevojën për krijimin e një qeverie teknike apo gjithpërfshirëse dhe këto argumente kryesisht lidhen me domosdoshmërinë për identifikimin dhe ndëshikimin politik e përgjegjësve për situatën e krijuar. Sido që të jetë, për shkak të situatës së ndjeshme, akterët politikë në Kosovë duhet të marrin pozicion të qartë dhe këtë ta bëjnë publike sikurse në raport me partnerët ndërkombëtarë, po ashtu edhe me institucionet dhe qytetarët e Kosovës.

Pra, me qëllim të arritjes së objektivit për të normalizuar gjendjen në Kosovë dhe mundësuar zhvillimin adekuat të proceseve pozitive në vend, politika kosovare (në bashkëpunim me partnerët ndërkombëtarë) është e nevojshme të ulët në një tryezë të përbashkët për të diskutuar temat kryesore të vendit. Kryetari i shtetit në këtë rast ka përgjegjësinë për të ndërmarrë veprimet e nevojshme që të sigurojë pjesëmarrjen e faktorëve politikë vendorë, në mënyrë që të përgatitet një proces i suksesshëm i ‘tranzicionit’ nga qeveria aktuale deri në zgjedhjet e ardhshme parlamentare.

Në një tryezë të tillë të përbashkët, qysh tash do të mund të supozoheshin konkluzionet parimore me të cilat do të dakordoheshin aktorët e politikës kosovare. Dhe, në bazë të këtyre konkluzioneve do të mund të punohej me përkushtim në ndërtimin dhe avancimin e kornizës qeverisëse, ligjore dhe politike për të arritur stadin e domosdoshëm që zgjedhjet e ardhshme parlamentare të jenë të lira, fer dhe demokratike.

Duhet thënë qartë dhe me zë të lartë se të gjithë jemi të brengosur me gjendjen politike dhe ekonomike në të cilën gjendet Kosova më shumë se dy vjet pas shpalljes së pavarësisë.

Duhet vlerësuar si të pavolitshëm pozicionin në të cilën gjendet shteti i Kosovës në raportet rajonale dhe ndërkombëtare, si dhe me numrin jo të kënaqshëm të njohjeve të shtetit të Kosovës.

Duhet konstatuar pa-zotësinë e udhëheqjes së tashme të Kosovës për të zbatuar Kushtetutën dhe ligjet e saj në tërë territorin e Kosovës, sikurse edhe me nivelin tejet të lartë të dukurive negative apo për të ndalur trendin e këtyre zhvillimeve negative.Duhet rikonfirmuar shqetësimin për nivelin tejet të lartë të korrupsionit dhe krimit të organizuar në institucionet e Kosovës, të cilat po dëmtojnë Buxhetin e Kosovës, standardin jetësor të qytetarëve të Kosovës dhe të ardhmen demokratike të vendit.

Duhet konstatuar publikisht se përgjegjëse për gjendjen e këtillë të rëndë në të cilën gjendet Kosova është udhëheqja e tashme e shtetit të Kosovës, për shkak të keq-qeverisjes gjatë kësaj periudhe.

Duhet vlerësuar se udhëqeja e tashme nuk ka kapacitete për të nxjerrë vendin nga gjendja e krijuar dhe se Kosova ka nevojë për kapacitete të reja me qëllim të përmirësimit të gjendjes aktuale deri në zgjedhjet parlamentare të vitit 2011.

Duhet arritur përkushtim i përbashkët për ruajtjen e stabilitet politik dhe qytetar të Kosovës, zhvillimin e mekanizmave shtetëror, zbatimin e Kushtetutës dhe ligjeve të Kosovës, proceset integruese, fqinjësinë e mirë dhe përmirësimin e kushteve të jetës së qytetarëve të Kosovës.

Pavarësisht se nivele të ndryshme do të mund të mendojnë një gjë të tillë si të pamundshme pët t’u realizuar, një gjë duhet ta dimë dhe ta kemi parasysh të gjithë: Kosova është shumë më e madhe se sa interesat personale apo grupore! Prandaj, duhet ta shpëtojmë vendin nga krizat e njëpasnjëshme.

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës

Botuar në Koha DITORE, më 22 maj 2010, fq. 12.

Friday, May 14, 2010

Heroi Johannes

Heroi Johannes


Dikush është dashur t’i thotë STOP kësaj që po ndodh për vite të tëra në vendin tonë të varfër, të demoluar emocionalisht, psikikisht, financiarisht dhe politikisht. Në vendin tonë të reketeve e krimit të organizuar, ku për shumë “intelektualë” janë në fuqi rregullat e shekullit XV. Heroi i ri i Kosovës është Johannes Van Vreeswijk, me fjalinë e tij tashmë famoze: “Ky është vetëm fillimi”. Sa shumë u djersitën tashmë!


BURIM RAMADANI


Johannes Van Vreeswijk duket se do të mbahet mend shumë gjatë në Kosovë. I guximshëm për atë që thotë dhe që bën, ai ka marrë rolin e një shpëtimtari ndërkombëtar për qytetarët e vendit. Normalisht se emërtimi simbolik i një rruge me emrin e tij në Prishtinë, që u bë të mërkurën e kësaj jave, tregon për një respekt të posaçëm që njerëzit në Kosovë kanë për të.

Populli i Kosovës do ta kujtojë atë për një nder të madh që po i bën gjatë kësaj periudhe. Tek e fundit, ky prokuror ua ka hapur sytë të gjithëve në vendin tonë. Disa janë djersitur tashmë. Disa presin të djersiten. Disa të tjerë nuk po dinë nëse duhet të djersiten apo çfarë do të ngjajë me ta. Sido që të jetë, hapa të këtillë të guximshëm kanë qenë të domosdoshëm për Kosovën e sotme. Këtë Kosovë të lodhur nga krimi i organizuar, shpërlarja e parave, kontrabandimi, korrupsioni, hajnia ordinere e çka jo tjetër.

Qytetarët e Kosovës janë ndier të shkërdhyer për shumë kohë tashmë. Nuk ka edhe një mentalitet tjetër më të rëndë në rruzullin tokësor sesa mentaliteti i plaçkës së popullit të vetë nga elita politike. Kjo ka ndodhur në Kosovë. Jo vetëm tash. Edhe më herët. Që nga viti 2000. Por, është rritur skajshmërisht në vitet e fundit. Sidomos në dy vjetët që po i kalojmë si shtet i “pavarur, sovran dhe dumukratik”.

Dikush është dashur t’i thotë stop kësaj që po ndodh në vendin tonë të varfër, të demoluar emocionalisht, psikikisht, financiarisht dhe politikisht. Në vendin tonë të reketeve dhe krimit të organizuar. Në vendin tonë të aferave nga më të ndryshmet dhe më të shpeshtat. Në vendin tonë të izoluar e të përvuajtur, jo vetëm nga armiqtë shekullorë, por edhe nga vetë ne. Në vendin tonë ku për shumë “intelektualë” janë ende në fuqi rregullat e raporteve shoqërore të shekujve të XV, XVI dhe XVII. Vendin tonë ku çdo gjë merret personale dhe kërkohen mënyra se si të kthehen çështjet politike dhe shoqërore në çështje personale. Vendin tonë ku askush nuk duhet të jetë më i mençur, pasur apo më i pranueshem se ‘unë’! Vendin tonë ku të tjerët janë të padijshëm, idiotë, debilë, imbecilë dhe çka jo tjetër. Vendin tonë ku ICO-ja, EULEX-i, Ambasada amerikane, Ambasada britanike dhe të tjerët nuk dinë asgjë për demokracinë, shtetin ligjor dhe integrimet evro-atlantike. Vendin tonë ku ministra, deputetë, kryetarë komunash, politikanë opozitarë, kryeredaktorë dhe gazetarë brenda natës dalin të kenë gurthyes, pompa benzine, kompani ndërtimesh të larta, kompani marketingu, baza asfalti apo kompani shpedicioni.

Kjo është Kosova e ditëve të sotme. Dhe, në këtë gjendje të rëndë e ka sjellë ky mentalitet i shpifur. Mentalitet i çoroditur, i përçudnuar dhe shkatërrues.

Kosova e sotme është shtet pa dogana dhe pa kufinj. Djegia e pikave doganore dhe kufitare në veri të vendit ka ndodhur menjëherë pas shpalljes së pavarësisë, por asnjëherë deri më tash nuk ka pasur qasje serioze për të kthyer autoritetin e shtetit atje.

Kosova e sotme nuk është ajo që ishte premtuar nga Kryeministri aktual se do të ketë “gara për njohjen e shtetit”. Numri i njohjeve të shtetit nuk ka arritur ende në 100, sikurse pati premtuar Kryeministri aktual se do të arrihet brenda tre muajsh.

Kosova e sotme ka dënuar qytetarët e vetë që të jenë më të izoluarit në Ballkan. Dështimi në liberalizimin e vizave në kohën ka ndodhur në kohën kur vendet fqinje kanë ecur me hapa të shpejtë. Kjo ka shkaktuar izolimin e qytetarëve të Kosovës.

Kosova e sotme përballet përfaqësohet në botë përmes formulës “dajë e nipa ambasadorë”. Udhëheqja institucionale e këtij mentaliteti të përçudnuar politik ka emëruar për ambasadorë dhe pjesëtarë të korit diplomatik familjarë të tyre të afërm, pa kurrëfar kriteri profesional. Kosova e sotme është shtet ku tenderomania ka hipur mbi Pallat të Mediave. Qeveria e shtetit “të pavarur, sovran dhe dumukratik” është drejtuar vetëm kah tenderat: Pallati i Mediave, Tenderi i Mishit, 20 për qindshi si normë ryshfeti, rrugët, shkollat...

Kosova e sotme është në situatën ky shtyllat kryesore të shtetit detyrohen të hyjnë në greva. Të gjithëve na kujtohen pamjet tmerruese ku edhe Policia është detyruar të bëjë grevë, e të mos flasim për sektorët tjerë që tashmë “jemi mësuar” t’i shohim në greva, sikurse shëndetësia apo gardianët.

Kosova e sotme është e vjedhur, sikurse u vodh Policia e Kosovës në prill të vitit 2009. Vjedhja e dhomës së dëshmive në Polici u publikua më 25 prill 2009, por edhe më tutje askush nuk ka dhënë përgjegjësi as ligjore, as profesionale, as politike, as morale.

Kosova e sotme udhëhiqet nga “shokët e Nazim Bllacës”. Ish-agjenti i SHIK-ut, Nazim Bllaca, akuzoi para disa muajsh publikisht për përfshirje të zyrtarëve të lartë të Qeverisë dhe institucioneve tjera në vrasjet, dhunën dhe bizneset e errëta të pasluftës. Askush nuk e pa të udhës të ndërmerr ndonjë veprim për të treguar se po ndihet keq për atë që ka ndodhur.

Kosova e sotme qeveriset nga koalicioni i Zanzibarit. Më 19 nëntor 2009, udhëheqja e PDK-së pas mesnatës ka njoftuar për “prishjen” e koalicionit qeverisës me LDK-në, gjë që është mohuar të nesërmën në mëngjes. Si për rastësi, “Zanzibari” është klub në bodrum dhe është shenjë simbolike se si vendi udhëhiqet nga mentalitet i nëntokës.

Kosova e sotme ka qeverinë e bastisur. Qeveria e Kosovës është bastitur nga EULEX-i më 28 prill 2010. Pos Ministrisë së Transportit, janë bastisur edhe pronat e banimit të Ministrit Fatmir Limaj dhe të të afërmve të tij.

Edhe shumë e shumë argumente tjera mund të numërohen për të treguar gjendjen e rëndë në të cilën ka rënë Kosova gjatë kësaj periudhe. Askush nuk duhet të tmerrohet nga kjo që ka ndodhur. Të gjithë duhet të tmerrohemi nëse nuk kemi forcë, vullnet dhe përkushtim për të tejkaluar këtë mentalitet, këtë gjendje, këtë strukurë shkatërruese për vendin. Kjo kërkon bashkim të vlerave demokratike të shoqërisë kosovare. Kjo kërkon në rend të parë vullnet dhe vizion perëndimor për shtetin dhe shoqërinë. Këta aktualët në qeveri nuk e kanë këtë vizion. Është e qartë apo jo? Shumë prej tjerëve që janë në opozitë kanë dëshmuar se nuk e kanë këtë vizion. Por, kapacitetet që janë duhet të zhvillohen, bashkohen në koncepte dhe drejtohen për të zhvilluar demokracinë dhe vendin. Njerëzit e vullnetshëm dhe të arsimuar tashmë e kanë radhën të flasin dhe të veprojnë. Të veprojnë jo për interesin e ngushtë, por për shtetin dhe shoqërinë. Për Kosovën.

Nëse kthehemi përsëri te heroi i ri i Kosovës, Johannes Van Vreeswijk, me fjalinë e tij tashmë famoze: “Ky është vetëm fillimi”. Dhe, kështu, t’i jepet Kosovës një fillim për demokratizim.


Autori është Sekretar i Përgjithshëm i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës


Botuar në “Koha DITORE” më 14 maj 2010, fq. 11