Monday, December 22, 2008

Kompletimi i sektorit të sigurisë

Loja pa fitues

Kompletimi i sektorit të sigurisë

Kosova e pas pavarësimit ka mundësinë që për herë të parë të jetë titullare e mekanzimave të rëndësishëm të sigurisë, të cilët i kanë munguar në masë tejet të madhe gjatë këtyre nëntë vjetëve të pas-luftës. Kosova ka kompetenca mbi zbatimin e ligjit, sigurisë, drejtësisë, sigurisë publike, inteligjencës, organeve civile emergjente dhe kontrollit të kufijve në territorin e saj. E tëra që duhet të bëhet është marrja e vendimeve për kompletimin e këtyre mekanzimave

Shkruan: Burim Ramadani

I
Vendimet e rëndësishme për themelimin, zhvillimin apo transformimin e mekanizmave vital për shtetësinë janë gjithnjë e më shumë të nevojshme dhe kërkesë e gjithanshme qytetare, institucionale, akademike dhe ndërkombëtare. Kosova, tashmë gati një vit pas shpalljes së pavarësisë, ende nuk ka kompletuar mekanizmat në njërin prej sektorëve thelbësor dhe të padiskutueshëm të shtetit – sektorin e sigurisë. Pavarësisht motiveve dhe arsyetimeve të mundshme politike mbi vonesat për kompletimin e këtij sektori, është e qartë se domosdoshmëria e zhvillimit të mekanzimave të sigurisë është e padiskutueshme si në parim, po ashtu edhe në praktikë. Janë disa vendime që duhet të merren sa më parë që është e mundur në mënyrë që të mundësohet themelimi, zhvillimi dhe përparimi i instistitucioneve dhe mekanizmave të rëndësishëm të sigurisë në Kosovë. Në këtë kontekst, fillimi i vitit të ardhshëm do të duhej të shënonte një intensifikim të plotë të përpjekjeve për kompletimin e mekanzimave të sektorit të sigurisë.

II
Vendim-marrja është njëkohësisht proces dhe akt, prandaj ndërmarrja e hapave të parapara është një obligim institucional, politik dhe qytetar. Kosova e pas pavarësimit ka mundësinë që për herë të parë të jetë titullare e mekanizmave të rëndësishëm të sigurisë, mekanizma këta që i kanë munguar në masë tejet të madhe gjatë këtyre nëntë vjetëve të pas-luftës. Kosova tashmë ka aftësinë juridike të krijojë organin më të lartë planifikues dhe udhëheqës të sigurisë, përkatësisht Këshillin e Sigurisë së Kosovës. Ky është trupi më përfaqësues brenda një shteti sa i përket mekanzimave të sigurisë së përgjithshme të vendit, duke mbledhur në një vend përfaqësuesit më të lartë politik, udhëheqësit e institucioneve politikisht të pavarura të sigurisë, ekspertë dhe kryeagjentë sigurimi të shtetit. Megjithëse ende nuk ka ndodhur, Këshilli i Sigurisë i Kosovë do të duhej të fillonte menjëherë funksionimin e plotë, duke u angazhuar që në javët e para në hartimin e dokumentit më të rëndësishëm të shtetit (pas Kushtetutës), përkatësisht Strategjinë Nacionale të Sigurisë, apo atë që quhet “Strategjia e madhe”.

III
Bazuar në dokumentet mbi të cilat u pavarësua Kosova, tashmë sa kohë është hapur mundësia për krijimin e institucioneve e mekanzimave që nuk kanë ekzistuar më parë në vend. Sikurse është përcaktuar në Planin e Ahtisaarit, në Aneksin e Tetë, pika 1.1, Kosova ka kompetenca mbi zbatimin e ligjit, sigurisë, drejtësisë, sigurisë publike, inteligjencës, organeve civile emergjente dhe kontrollit të kufijve në territorin e saj. Në këtë mënyrë, Agjencia Kosovare për Intelegjencë do të duhej të fillonte punën sa më parë. Është e qartë se një kohë relativisht e gjatë do të jetë e nevojshme të kalpohet në dizajnimin e strukturës së Agjencisë, rektrutimin e stafit, sikurse edhe organizimin e trajnimeve të domosdoshme për stafin e përgjithshëm udhëheqës, operativ dhe administrativ. Ky agjencion do të duhej të jetë profesional, apolitik, shumë-etnik dhe nën mbikëqyrje të Kuvendit dhe administratës civile, pikërisht ashtu sikurse është përcaktuar në Propozimin Gjithëpërfshirës të kthyer më pas në dispozitat ligjore të miratuara nga Kuvendi i Kosovës.

IV
Bashkë me përgatitjet për hapat e parë, do të duhej që Kosova po ashtu të ketë të qartë planet e saj për investimet humane e financiare në mekanzimat ekzistues dhe të tjerët që do të transformohen apo krijohen nga fillimi. Zhvillimet në Policinë e Kosovës dhe Forcën e Sigurisë të Kosovës do të duhej të jenë plotësisht të pandikueshme nga politika për shkak të vitalitetit që duhet të ruajnë këto institucione në të mirë të funksionimit të tyre dhe shtetit. Pavarësisht disa rasteve të deritashme të dyshuara si ndërhyrje politike në Polici apo në vonesat për rekomandimet për emërime të caktuara, këto institucione kanë fuqinë e përballjes së situatave në mënyrë të pavarur dhe, prandaj, është e domosdoshme ruajtja e pavarësisë operacionale të këtyre mekanizmave të rëndësishëm të sundimit të ligjit, ruatjes së rendit publik dhe menaxhimin e krizave. Themelimi i ambasadave të Kosovës në vendet tjera që kanë njohur shtetësinë kosovare është një tjetër hap që do të duhej të ndërmerrej në pajtueshmëri me standardet ndërkombëtare të OKB-së dhe BE-së. Kjo do të ndihmonte zhvillimin e mëtejshëm të sigurisë në Kosovë.

Botuar në “Zëri” më 22 dhjetor 2008, fq.

No comments: