Loja pa fitues
Beogradi të largohet nga loja
Nëse ëndrra e gjeneratave të tëra ka qenë liria, ëndrra e gjeneratës sime është demokratizimi i shoqërisë, shteti funksional dhe integrimet ndërkombëtare. Ne kemi shumë nevojë për të arritur stadin e të qenit shoqëri e konsoliduar, po aq sa kishim nevojë të krijojmë shtet. Kjo është vështirë të mund të arrihet para se Beogradi të largohet nga loja. Politika destruktive e Beogradit ende ndikon zhvillimet në Kosovë
Shkruan: Burim Ramadani
I
Vetëm pas ndaljes së ndikimit kaq të madh të politikës destruktive të Beogradit, mund të hapet rruga për krijimin e lidershipit politik të serbëve të Kosovës që do të ishte në gjendje të përfaqësojë në mënyrë të plotë interesin e komunitetit serb. Kjo mund të jetë e përbashkëta e të gjitha deklarimeve kryesore të kosovarëve, ndërkobëtarëve dhe organizatave të ndryshme saherë që diskutohet për mundësinë e integrimit të plotë apo të fuqishëm të serbëve lokalë në jetën sistemin e përgjithshëm të Republikës së Kosovës. Dhe, ky do të duhej të jetë, në të njëjtën kohë, edhe qëllimi i të gjitha përpjekjeve dhe angazhimeve nga secili faktor vendor dhe ndërkombëtarë, në mënyrë që të arrihet pjesëmarrja e komunitetit serb në jetën politike dhe publike në Kosovë. Kështu, institucionet dhe organizatat ndërkombëtare duhet të qartësojnë linjën e tyre dhe politikën e tyre ndaj Republikës së Serbisë në konteskt të ndryshimit të politikës destruktive të saj ndaj Kosovës. Zhvillimet në Kosovë, fatkqeësisht, ende ndikohen nga Serbia, e cila nuk është fare e interesuar për stabilitet dhe fqinjësi të mirë.
II
Beogardi që prej vitit 1999 pavarësisht zhvillimeve të brendshme, pothuaj në asnjë detaj nuk ka ndryshuar qëndrimin ndaj Kosovës. Në vitin 2001 Qeveria e Serbisë i dha lejen serbëve lokalë kosovarë për pjesëmarrje në jetën politike të vendit dhe kjo ndodhi vetëm pas një marrëveshje midis shefit të atëhershëm të UNMIK-ut, Hakerup, dhe përfaqësuesit të Beogradit, Çoviq. Në atë kohë, komuniteti serb në Kosovë mori pjesë në zgjedhjet e përgjithshme dhe koalicioni i quajtuar Povratak (Kthimi) u bë pjesë e institucioneve qendrore, përkatësisht Parlamentit dhe Qeverisë. Por, pas tri vjetësh ndryshimi i qëndrimit të Beogradit (pas trazirave të marsit 204) shkaktoi edhe largimin e komunitetit serb nga institucionet qendrore dhe zgjedhjet e mëpastajshme. Sikurse po vërehet, politika e Beogradit ka qenë ajo që ka vendosur për vendimet që kanë marrë serbët lokalë, qoftë për apo kundër pjesëmarrjes. Prandaj, është e qartë më shumë se kurdoherë se cila është adresa ku duhet zhvilluar presionin normal me qëllim për të arritur pjesëmarrjen e serbëve lokalë në institucionet kosovare.
III
Varfërimi dhe zbehja e zhvillimeve demokratike në Kosovë gjatë këtyre viteve, që nga çlirimi i vendit, ka ndodhur në masë të madhe edhe për shkak të pamundësisë së tejkalimit të ndarjeve midis komuniteteve kryesore politike, shqiptarëve dhe serbëve. Edhe në përvjetorin e parë pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës, si përfundim i një procesi të gjatë ndërkombëtar të bisedimeve për vendosjen e statusit final, Kosova vazhdon të përballet, ndër të tjera, me dilemën e funksionalitetit të sistemit të saj demokratik pasi që ka fituar subjektivitetin ndërkombëtar si shtet. Shoqëria kosovare mbetet një bashkësi e grupeve të ndryshme etnike, komunikimi i të cilave grupe nuk tejkalon nivelet individuale. Përkundër investimit të madh që është bërë nga bashkësia ndërkombëtare për më shumë se nëëntë vjet pas luftës në Kosovë, sikurse edhe investimi politik e qytetar nga elita politike e shumicës shqiptare në Kosovë, komunikimi ndër-etnik ka mbetur në nivel jo të kënaqshëm.
IV
Bashkë me shpalljen e pavarësisë së Kosovës, ne duam që vendin tonë ta shoh funksional, të orientuar drejt, të zhvilluar dhe me demokraci të konsoliduar. Nëse ëndrra e gjeneratave të tëra ka qenë liria, ëndrra e gjeneratës sime është demokratizimi i shoqërisë, shteti funksional dhe integrimet ndërkombëtare. Ne kemi shumë nevojë për të arritur stadin e të qenit shoqëri e konsoliduar, po aq sa kishim nevojë të krijojmë shtet. Rolin kryesor këtu e ka politika, krahas segmenteve tjera. Politika nuk duhet të trajtohet si një lojë, por si një punë serioze. Angazhimi i secilit për zhvillimin e shoqërisë i bën nder të ardhmen sonë të përbashkët në shtetin e ri. Ne nuk kemi ndërtuar shtet nacional dhe as qytetar. Kosova është shtet i komuniteteve që jetojnë dhe kanë jetuar një kohë të gjatë këtu. Prandaj, përpjekjet dhe angazhimet në kohën në vijim sigurisht se do të duhej të jenë të orientuar definitivisht kah tejkalimi i ndarjeve në Kosovë, sikurse edhe kah presioni ndërkombëtar mbi Beogradin. Ndalja e ndikimit destruktiv të politikës së Beogradit mbi zhvillimet në Kosovës.
Botuar në “Zëri” më 2 shkurt 2009, fq. 12.
Beogradi të largohet nga loja
Nëse ëndrra e gjeneratave të tëra ka qenë liria, ëndrra e gjeneratës sime është demokratizimi i shoqërisë, shteti funksional dhe integrimet ndërkombëtare. Ne kemi shumë nevojë për të arritur stadin e të qenit shoqëri e konsoliduar, po aq sa kishim nevojë të krijojmë shtet. Kjo është vështirë të mund të arrihet para se Beogradi të largohet nga loja. Politika destruktive e Beogradit ende ndikon zhvillimet në Kosovë
Shkruan: Burim Ramadani
I
Vetëm pas ndaljes së ndikimit kaq të madh të politikës destruktive të Beogradit, mund të hapet rruga për krijimin e lidershipit politik të serbëve të Kosovës që do të ishte në gjendje të përfaqësojë në mënyrë të plotë interesin e komunitetit serb. Kjo mund të jetë e përbashkëta e të gjitha deklarimeve kryesore të kosovarëve, ndërkobëtarëve dhe organizatave të ndryshme saherë që diskutohet për mundësinë e integrimit të plotë apo të fuqishëm të serbëve lokalë në jetën sistemin e përgjithshëm të Republikës së Kosovës. Dhe, ky do të duhej të jetë, në të njëjtën kohë, edhe qëllimi i të gjitha përpjekjeve dhe angazhimeve nga secili faktor vendor dhe ndërkombëtarë, në mënyrë që të arrihet pjesëmarrja e komunitetit serb në jetën politike dhe publike në Kosovë. Kështu, institucionet dhe organizatat ndërkombëtare duhet të qartësojnë linjën e tyre dhe politikën e tyre ndaj Republikës së Serbisë në konteskt të ndryshimit të politikës destruktive të saj ndaj Kosovës. Zhvillimet në Kosovë, fatkqeësisht, ende ndikohen nga Serbia, e cila nuk është fare e interesuar për stabilitet dhe fqinjësi të mirë.
II
Beogardi që prej vitit 1999 pavarësisht zhvillimeve të brendshme, pothuaj në asnjë detaj nuk ka ndryshuar qëndrimin ndaj Kosovës. Në vitin 2001 Qeveria e Serbisë i dha lejen serbëve lokalë kosovarë për pjesëmarrje në jetën politike të vendit dhe kjo ndodhi vetëm pas një marrëveshje midis shefit të atëhershëm të UNMIK-ut, Hakerup, dhe përfaqësuesit të Beogradit, Çoviq. Në atë kohë, komuniteti serb në Kosovë mori pjesë në zgjedhjet e përgjithshme dhe koalicioni i quajtuar Povratak (Kthimi) u bë pjesë e institucioneve qendrore, përkatësisht Parlamentit dhe Qeverisë. Por, pas tri vjetësh ndryshimi i qëndrimit të Beogradit (pas trazirave të marsit 204) shkaktoi edhe largimin e komunitetit serb nga institucionet qendrore dhe zgjedhjet e mëpastajshme. Sikurse po vërehet, politika e Beogradit ka qenë ajo që ka vendosur për vendimet që kanë marrë serbët lokalë, qoftë për apo kundër pjesëmarrjes. Prandaj, është e qartë më shumë se kurdoherë se cila është adresa ku duhet zhvilluar presionin normal me qëllim për të arritur pjesëmarrjen e serbëve lokalë në institucionet kosovare.
III
Varfërimi dhe zbehja e zhvillimeve demokratike në Kosovë gjatë këtyre viteve, që nga çlirimi i vendit, ka ndodhur në masë të madhe edhe për shkak të pamundësisë së tejkalimit të ndarjeve midis komuniteteve kryesore politike, shqiptarëve dhe serbëve. Edhe në përvjetorin e parë pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës, si përfundim i një procesi të gjatë ndërkombëtar të bisedimeve për vendosjen e statusit final, Kosova vazhdon të përballet, ndër të tjera, me dilemën e funksionalitetit të sistemit të saj demokratik pasi që ka fituar subjektivitetin ndërkombëtar si shtet. Shoqëria kosovare mbetet një bashkësi e grupeve të ndryshme etnike, komunikimi i të cilave grupe nuk tejkalon nivelet individuale. Përkundër investimit të madh që është bërë nga bashkësia ndërkombëtare për më shumë se nëëntë vjet pas luftës në Kosovë, sikurse edhe investimi politik e qytetar nga elita politike e shumicës shqiptare në Kosovë, komunikimi ndër-etnik ka mbetur në nivel jo të kënaqshëm.
IV
Bashkë me shpalljen e pavarësisë së Kosovës, ne duam që vendin tonë ta shoh funksional, të orientuar drejt, të zhvilluar dhe me demokraci të konsoliduar. Nëse ëndrra e gjeneratave të tëra ka qenë liria, ëndrra e gjeneratës sime është demokratizimi i shoqërisë, shteti funksional dhe integrimet ndërkombëtare. Ne kemi shumë nevojë për të arritur stadin e të qenit shoqëri e konsoliduar, po aq sa kishim nevojë të krijojmë shtet. Rolin kryesor këtu e ka politika, krahas segmenteve tjera. Politika nuk duhet të trajtohet si një lojë, por si një punë serioze. Angazhimi i secilit për zhvillimin e shoqërisë i bën nder të ardhmen sonë të përbashkët në shtetin e ri. Ne nuk kemi ndërtuar shtet nacional dhe as qytetar. Kosova është shtet i komuniteteve që jetojnë dhe kanë jetuar një kohë të gjatë këtu. Prandaj, përpjekjet dhe angazhimet në kohën në vijim sigurisht se do të duhej të jenë të orientuar definitivisht kah tejkalimi i ndarjeve në Kosovë, sikurse edhe kah presioni ndërkombëtar mbi Beogradin. Ndalja e ndikimit destruktiv të politikës së Beogradit mbi zhvillimet në Kosovës.
Botuar në “Zëri” më 2 shkurt 2009, fq. 12.
No comments:
Post a Comment