Loja pa fitues
Arsimi – rruga drejt Perëndimit
Kosova ka nevojë mbi të gjitha të ketë sistem të qëndrueshëm arsimor dhe të drejtuar kah bashkëkohorja. Intensifikimi i reformave do të thotë përshpejtim në ecjen tonë përpara. Porse, është pothuaj e pamundshme ngritja e nivelit arsimor, pa ngritjen e nivelit të jetesës së mësimdhënësve në këtë kohë të varfërisë ekstreme dhe rritjes së pandalshme të çmimeve. Ndërkohë, UP-ja po dëshmon çdo ditë e më shumë luftë bërrylash në bazë të interesave të ngushta
Shkruan: Burim Ramadani
I
Itinerari i angazhimeve të përditshme të shoqërisë kosovare duhet të ketë një hapësirë shumë të gjerë për arsimin, përkatësisht ngritjen e përbashkët të nivelit të përgjithshëm në sistemin arsimor. Tashmë pak kohë para se të festohet nëntë vjetori i çlirimit të Kosovës, një prej shtresave më të prekura është ajo që përfaqësohet nga mësimdhënësit. Kjo shtresë është e prekur jo vetëm në aspektin material, por po ashtu edhe nga humbja e dinjitetit të një misionari të përkrahur për të ngritur brezat e rinj. Gjendja akuale nuk është më e mira as në aspektin infrastrukturor, sikurse edhe në nivelin e mësimdhënies që ofrohet. Kjo e fundit, për fat të keq, ka shkaktuar deri më tash dëme në sistemin arsimor, duke mos arritur të veçohet mësimdhënësi punëtor nga ai që krejt që bën është marrja e rrogës. Porse, e tërë kjo mund të tejkalohet me veprime dhe politika të mençura, direkte dhe pa standarde të duplifikuara. Të gjitha nivelet e arsimit kanë nevojë për të ndjerë dorën e shtetit drejt reformës së domosdoshme me qëllime të ecjes para. Kjo në fakt është mënyra e vetme më e mirë e punës sonë për të zënë hapin në rrugën e Kosovës drejt integrimeve evropiane dhe drejt Perëndimit si koncept, familje dhe standard.
Itinerari i angazhimeve të përditshme të shoqërisë kosovare duhet të ketë një hapësirë shumë të gjerë për arsimin, përkatësisht ngritjen e përbashkët të nivelit të përgjithshëm në sistemin arsimor. Tashmë pak kohë para se të festohet nëntë vjetori i çlirimit të Kosovës, një prej shtresave më të prekura është ajo që përfaqësohet nga mësimdhënësit. Kjo shtresë është e prekur jo vetëm në aspektin material, por po ashtu edhe nga humbja e dinjitetit të një misionari të përkrahur për të ngritur brezat e rinj. Gjendja akuale nuk është më e mira as në aspektin infrastrukturor, sikurse edhe në nivelin e mësimdhënies që ofrohet. Kjo e fundit, për fat të keq, ka shkaktuar deri më tash dëme në sistemin arsimor, duke mos arritur të veçohet mësimdhënësi punëtor nga ai që krejt që bën është marrja e rrogës. Porse, e tërë kjo mund të tejkalohet me veprime dhe politika të mençura, direkte dhe pa standarde të duplifikuara. Të gjitha nivelet e arsimit kanë nevojë për të ndjerë dorën e shtetit drejt reformës së domosdoshme me qëllime të ecjes para. Kjo në fakt është mënyra e vetme më e mirë e punës sonë për të zënë hapin në rrugën e Kosovës drejt integrimeve evropiane dhe drejt Perëndimit si koncept, familje dhe standard.
II
Intensifikimi i veprimeve reformuese në sistemin arsimor të Kosovës do të thotë përshpejtim i ecjes sonë drejt sistemit bashkëkohor evropiano-perëndimor të arsimit. Kosova ka nevojë mbi të gjitha të ketë sistem të qëndrueshëm arsimor dhe të drejtuar kah bashkëkohorja, duke arritur që të ngris gradualisht nivelin e nxënies së dijes dhe informatave barabartë me atë në Perëndim. Nga pesimistët kjo duhet në një formë apo tjetër si një mision i pumundur dhe për këtë ata japin arsye e faktorë të ndryshëm duke filluar nga mungesa e motivit deri te ndikimi i madh negativ i sundimit të gjatë para vitit 1999. Optimistët në anën tjetër bazohen në përkushtimin e shqiptarëve të Kosovës për të mbajtur gjallë sistemin arsimor edhe gjatë kohës së okupimit të tmerrshëm të Serbisë para rreth një dekade. Porse, nevojat e ndryshimeve dhe reformës në shekullin e ri janë të dukshme dhe si të tilla ato duhet të zhvillohen pavarësisht ndonjë reagimi të mundshëm. Reformat janë të pritshme dhe nuk duhet braktisur për asnjë çmim. Asnjëri nga përgjegjësit në të gjitha nivelet nuk duhet as të ndihen të lënë pa mbështetje në këtë proces me interes vital dinjitetin e shtetit dhe të gjeneratave të reja.
Intensifikimi i veprimeve reformuese në sistemin arsimor të Kosovës do të thotë përshpejtim i ecjes sonë drejt sistemit bashkëkohor evropiano-perëndimor të arsimit. Kosova ka nevojë mbi të gjitha të ketë sistem të qëndrueshëm arsimor dhe të drejtuar kah bashkëkohorja, duke arritur që të ngris gradualisht nivelin e nxënies së dijes dhe informatave barabartë me atë në Perëndim. Nga pesimistët kjo duhet në një formë apo tjetër si një mision i pumundur dhe për këtë ata japin arsye e faktorë të ndryshëm duke filluar nga mungesa e motivit deri te ndikimi i madh negativ i sundimit të gjatë para vitit 1999. Optimistët në anën tjetër bazohen në përkushtimin e shqiptarëve të Kosovës për të mbajtur gjallë sistemin arsimor edhe gjatë kohës së okupimit të tmerrshëm të Serbisë para rreth një dekade. Porse, nevojat e ndryshimeve dhe reformës në shekullin e ri janë të dukshme dhe si të tilla ato duhet të zhvillohen pavarësisht ndonjë reagimi të mundshëm. Reformat janë të pritshme dhe nuk duhet braktisur për asnjë çmim. Asnjëri nga përgjegjësit në të gjitha nivelet nuk duhet as të ndihen të lënë pa mbështetje në këtë proces me interes vital dinjitetin e shtetit dhe të gjeneratave të reja.
III
Investimi në ndërrim mentaliteti në mësimdhënie dhe mësmnxënie është pika kyçe e tërë punës në zhvillimin e përgjithshëm të sistemit arsimor të lodhur për shkaqe të ndryshme. Arsimi parauniversitar është pjesë shumë e rëndëishme për të ndikuar në përgatitjen e brezave të ardhshëm që do të duhej të paraqesin aftësitë e përfituara edhe në nivelet tjera. Sidoqoftë, duhet qenë real për të qartësuar dhe pranuar parakushtet kryesore që duhet përmbushur gjatë rrugës drejt zhvillimin bashkëkohor të sistemit arsimor. Parakushtet për të shpejtuar hapin në reformimet e domosdoshme, patjetër se kanë të bëjnë me nivelin e mbështetjes që i jepet arsimit dhe mirëqenies sociale të punëtorëve arsimorë. Rastet e rënda të jetesës që përfaqësojnë mësimdhënësit në Kosovë padyshim se do të duhej të jenë në prioritet të punës institucionale nëse qëllimi përfundimtar lidhet me zhvillim. Pra, është pothuaj e pamundshme ngritja e nivelit arsimor, pa ngritjen e nivelit të jetesës së mësimdhënësve në këtë kohë të varfërisë ekstreme dhe rritjes së pandalshme të çmimeve. Rikthimi i dinjitetit të mësimdhënësit qoftë në Prishtinë e qoftë në Jezerc, Jabllanicë, Dumnicë apo Rezallë është fuqia më e madhe që mund t’i ipet reformës.
Investimi në ndërrim mentaliteti në mësimdhënie dhe mësmnxënie është pika kyçe e tërë punës në zhvillimin e përgjithshëm të sistemit arsimor të lodhur për shkaqe të ndryshme. Arsimi parauniversitar është pjesë shumë e rëndëishme për të ndikuar në përgatitjen e brezave të ardhshëm që do të duhej të paraqesin aftësitë e përfituara edhe në nivelet tjera. Sidoqoftë, duhet qenë real për të qartësuar dhe pranuar parakushtet kryesore që duhet përmbushur gjatë rrugës drejt zhvillimin bashkëkohor të sistemit arsimor. Parakushtet për të shpejtuar hapin në reformimet e domosdoshme, patjetër se kanë të bëjnë me nivelin e mbështetjes që i jepet arsimit dhe mirëqenies sociale të punëtorëve arsimorë. Rastet e rënda të jetesës që përfaqësojnë mësimdhënësit në Kosovë padyshim se do të duhej të jenë në prioritet të punës institucionale nëse qëllimi përfundimtar lidhet me zhvillim. Pra, është pothuaj e pamundshme ngritja e nivelit arsimor, pa ngritjen e nivelit të jetesës së mësimdhënësve në këtë kohë të varfërisë ekstreme dhe rritjes së pandalshme të çmimeve. Rikthimi i dinjitetit të mësimdhënësit qoftë në Prishtinë e qoftë në Jezerc, Jabllanicë, Dumnicë apo Rezallë është fuqia më e madhe që mund t’i ipet reformës.
IV
Interesimi më i madh i punës drejt reformës së fuqishme duhet të jetë në arsimin e lartë dhe kryesisht në universitetin publik të Prishtinës, i cili edhe më tutje nuk ka arritur të ngre kokën nga rëra në të cilën ka prekur që para dhe pas përfundimit të luftës në Kosovës. Edhe në vitin 2008 nuk është parë ndonjë hap shpresëdhënës dhe ndryshues në funksionalitetin e Universitetit të Prishtinës, por përkundrazi deri më tash kemi parë luftë bërrylash të drejtuar kah interesat e ngushta. Kërkimi shkencor dhe Institutet akademike tashmë as nuk po përmenden. Vetëm rasti i asistentëve në Fakultetin e Mjekësisë është tregues reflektues mbi nivelin e katandisjes së interesave brenda Universitetit të Prishtinës, pa hyrë këtu në analizën rreth asaj se kush ka të drejtë e kush po godet në gjunjë të vet. Reforma në arsimin e lartë duhet t’i jep hapësirën dhe mundësinë një numri të madh të të rinjve të shkolluar brenda dhe jashtë vendit të cilët kanë dëshmuar integritet personal shkencor në kontributin e tyre për ngritjen e mendimit akademik mbi çështje të ndryshme teorike dhe praktike. UP-ja dhe Kosova ka nevojë për sjelljen e përvojave nga më të mirat të punës akademike bashkëkohore.
Interesimi më i madh i punës drejt reformës së fuqishme duhet të jetë në arsimin e lartë dhe kryesisht në universitetin publik të Prishtinës, i cili edhe më tutje nuk ka arritur të ngre kokën nga rëra në të cilën ka prekur që para dhe pas përfundimit të luftës në Kosovës. Edhe në vitin 2008 nuk është parë ndonjë hap shpresëdhënës dhe ndryshues në funksionalitetin e Universitetit të Prishtinës, por përkundrazi deri më tash kemi parë luftë bërrylash të drejtuar kah interesat e ngushta. Kërkimi shkencor dhe Institutet akademike tashmë as nuk po përmenden. Vetëm rasti i asistentëve në Fakultetin e Mjekësisë është tregues reflektues mbi nivelin e katandisjes së interesave brenda Universitetit të Prishtinës, pa hyrë këtu në analizën rreth asaj se kush ka të drejtë e kush po godet në gjunjë të vet. Reforma në arsimin e lartë duhet t’i jep hapësirën dhe mundësinë një numri të madh të të rinjve të shkolluar brenda dhe jashtë vendit të cilët kanë dëshmuar integritet personal shkencor në kontributin e tyre për ngritjen e mendimit akademik mbi çështje të ndryshme teorike dhe praktike. UP-ja dhe Kosova ka nevojë për sjelljen e përvojave nga më të mirat të punës akademike bashkëkohore.
Botuar në "Zëri" më 2 qershor 2008, fq. 11.
No comments:
Post a Comment