Loja pa fitues
Prioriteti për sundim të ligjit
Të vendosësh sundimin e ligjit si prioritet qeverisës do të thotë të mos shkelësh vet ligjin. Të vendosësh sigurinë e përgjithshme si prioritet qeverisës do të thotë të respektosh detyrën themelore shtetërore që secili institucion qeverisës ka.
Shkruan: Burim Ramadani
I
Atëherë kur sundimi i ligjit nuk do të jetë çështje e përditshme diskutimi në Kosovë, atëherë mund të flitet për hapat e mëdhenj që ka bërë vendi. Derisa është e kundërta dhe vazhdon kjo gjendje e rëndë në sektorin e sundimit të ligjit, kosovarët duhet të jenë të kujdesshëm dhe të vetëdijshëm për sfidat që kanë përpara. Dhe, këto sfida për shtetin dhe qytetarët e Kosovës nuk janë të pakta. Deri më tash disa herë janë publikuar raporte nga organizata ndërkombëtare dhe shtete të fuqishme të botës për nivelin e sigurisë dhe të sundimit të ligjit në Kosovë. Disa raporte e kanë vlerësuar Kosovën si çerdhe të trafikimit me qenie njerëzore, të tjera raporte kanë theksuar se kufijtë e Kosovës janë tepër të brishtë dhe si të tillë mund të kalohen pa ndonjë vështirësi nga grupe dhe individë të ndryshëm që i përkasin organizatave dhe lëvizjeve terroriste të botës. Të tilla raporte kanë konstatuar vështirësi dhe probleme domethënëse me të cilat përballet Kosova në këto drejtime. Po ashtu, raportet e tilla profesionale kanë paralajmëruar për sfidat dhe kërcënimet e mëdha që mund të përballet Kosova, sikurse edhe rajoni në vitet në vazhdim.
Atëherë kur sundimi i ligjit nuk do të jetë çështje e përditshme diskutimi në Kosovë, atëherë mund të flitet për hapat e mëdhenj që ka bërë vendi. Derisa është e kundërta dhe vazhdon kjo gjendje e rëndë në sektorin e sundimit të ligjit, kosovarët duhet të jenë të kujdesshëm dhe të vetëdijshëm për sfidat që kanë përpara. Dhe, këto sfida për shtetin dhe qytetarët e Kosovës nuk janë të pakta. Deri më tash disa herë janë publikuar raporte nga organizata ndërkombëtare dhe shtete të fuqishme të botës për nivelin e sigurisë dhe të sundimit të ligjit në Kosovë. Disa raporte e kanë vlerësuar Kosovën si çerdhe të trafikimit me qenie njerëzore, të tjera raporte kanë theksuar se kufijtë e Kosovës janë tepër të brishtë dhe si të tillë mund të kalohen pa ndonjë vështirësi nga grupe dhe individë të ndryshëm që i përkasin organizatave dhe lëvizjeve terroriste të botës. Të tilla raporte kanë konstatuar vështirësi dhe probleme domethënëse me të cilat përballet Kosova në këto drejtime. Po ashtu, raportet e tilla profesionale kanë paralajmëruar për sfidat dhe kërcënimet e mëdha që mund të përballet Kosova, sikurse edhe rajoni në vitet në vazhdim.
II
Asnjëherë deri më tash nuk është vërejtur se Qeveria e Kosovës, në përbërjen e tashme si qeveri e parë pas shpalljes së pavarësisë së vendit, të ketë vendosur si prioritet sundimin e ligjit dhe sektorin e sigurisë në përgjithësi. Kjo normalisht se nuk është pranuar nga institucionet e vendit, por praktikisht është e qartë. Të vendosësh sundimin e ligjit si prioritet qeverisës, do të thotë të mos shkelësh vet ligjin. Të vendosësh sigurinë e përgjithshme si prioritet qeverisës, do të thotë të respektosh detyrën shtetërore që të kanë dhënë zgjedhësit. Të vendosësh si prioritet luftimin e korrupsionit, krimit të organizuar dhe dukurive tjera negative, do të thotë t’i qëndrosh i pastër përball këtyre dukurive kancerogjene. Por, kjo sigurisht se është vështirë të ndodh në këtë qeverisje dhe me këtë strukturë njerëzish, të cilët duket se janë përfshirë në të gjitha elementet e veta në këto lloj ‘biznesesh’. Për më tepër, as familjarët e afërm e të largët të kategorisë së caktuara udhëheqëse të vendit nuk janë përjashtuar nga mundësitë që i jep pushteti për t’u keqpërdorur. Kjo, realisht, dëmton vendit, shkatërron zhvillimin e mundshëm të qytetarëve dhe fundos të ardhmen prosperuese. Asnjë vend në botë deri më tash nuk ka mundur të qëndrojë funksional nëse udhëheqja e vet është përfshirë në mënyrë kaq të thellë në interesa personale apo grupore.
Asnjëherë deri më tash nuk është vërejtur se Qeveria e Kosovës, në përbërjen e tashme si qeveri e parë pas shpalljes së pavarësisë së vendit, të ketë vendosur si prioritet sundimin e ligjit dhe sektorin e sigurisë në përgjithësi. Kjo normalisht se nuk është pranuar nga institucionet e vendit, por praktikisht është e qartë. Të vendosësh sundimin e ligjit si prioritet qeverisës, do të thotë të mos shkelësh vet ligjin. Të vendosësh sigurinë e përgjithshme si prioritet qeverisës, do të thotë të respektosh detyrën shtetërore që të kanë dhënë zgjedhësit. Të vendosësh si prioritet luftimin e korrupsionit, krimit të organizuar dhe dukurive tjera negative, do të thotë t’i qëndrosh i pastër përball këtyre dukurive kancerogjene. Por, kjo sigurisht se është vështirë të ndodh në këtë qeverisje dhe me këtë strukturë njerëzish, të cilët duket se janë përfshirë në të gjitha elementet e veta në këto lloj ‘biznesesh’. Për më tepër, as familjarët e afërm e të largët të kategorisë së caktuara udhëheqëse të vendit nuk janë përjashtuar nga mundësitë që i jep pushteti për t’u keqpërdorur. Kjo, realisht, dëmton vendit, shkatërron zhvillimin e mundshëm të qytetarëve dhe fundos të ardhmen prosperuese. Asnjë vend në botë deri më tash nuk ka mundur të qëndrojë funksional nëse udhëheqja e vet është përfshirë në mënyrë kaq të thellë në interesa personale apo grupore.
III
Kosova e këtyre ditëve ka nevojë për një qasje tjetër, përkatësisht qasje zhvillimore, prosperuese dhe të dobishme për të gjithë qytetarët e vendit. Pos grupeve të caktuara apo kategorive të veçanta që meritojnë tretman të posaçëm ligjor, qytetarët e vendit kanë nevojë për perspektivë të qartë evropiane, moderne dhe zhvillimore. Kjo e tashmja nuk është rruga e sigurt për të ardhmen. Këtë e ka dëshmuar edhe fakti se Kosova nuk shtë përfshirë fare në procesin e liberalizimit të vizave. Për më tepër, zyrtarët e lartë evropianë ia kanë thënë në sy Kosovës se duhet të plotësojë kriteret nëse dëshiron të përfshihet në këtë proces. Kështu ka thënë edhe Përfaqësuesi i Lartë i BE-së për Politikë të Jashtme dhe Siguri, Javier Solana. Ai e theksoi këtë në Prishtinë, në një konferencë të përbashkët me kryeministrin e kryetarit të Kosovës. Por, as kryetari e as shefi i tij praktik, Kryeministri, nuk kundërshtuan qëndrimet e Solanës se ky proces kërkon punë teknike. E njëjta gjë vlen edhe për shumë drejtime tjera të rëndësishme për shtetin dhe të ardhmen e qytetarëve. Sundimi i ligjit dhe siguria e përgjithshme janë çështje që kërkojnë vullnet politik, dije dhe përkushtim. Të gjitha pengesat e mundshme janë plotësisht të tejkalueshme, ashtu sikurse i kanë tejkaluar shumë vende të botës.
Kosova e këtyre ditëve ka nevojë për një qasje tjetër, përkatësisht qasje zhvillimore, prosperuese dhe të dobishme për të gjithë qytetarët e vendit. Pos grupeve të caktuara apo kategorive të veçanta që meritojnë tretman të posaçëm ligjor, qytetarët e vendit kanë nevojë për perspektivë të qartë evropiane, moderne dhe zhvillimore. Kjo e tashmja nuk është rruga e sigurt për të ardhmen. Këtë e ka dëshmuar edhe fakti se Kosova nuk shtë përfshirë fare në procesin e liberalizimit të vizave. Për më tepër, zyrtarët e lartë evropianë ia kanë thënë në sy Kosovës se duhet të plotësojë kriteret nëse dëshiron të përfshihet në këtë proces. Kështu ka thënë edhe Përfaqësuesi i Lartë i BE-së për Politikë të Jashtme dhe Siguri, Javier Solana. Ai e theksoi këtë në Prishtinë, në një konferencë të përbashkët me kryeministrin e kryetarit të Kosovës. Por, as kryetari e as shefi i tij praktik, Kryeministri, nuk kundërshtuan qëndrimet e Solanës se ky proces kërkon punë teknike. E njëjta gjë vlen edhe për shumë drejtime tjera të rëndësishme për shtetin dhe të ardhmen e qytetarëve. Sundimi i ligjit dhe siguria e përgjithshme janë çështje që kërkojnë vullnet politik, dije dhe përkushtim. Të gjitha pengesat e mundshme janë plotësisht të tejkalueshme, ashtu sikurse i kanë tejkaluar shumë vende të botës.
IV
Aleanca për zhvillim është ajo që i duhet vendit. Kjo nënkupton dy qasje themelore. Së pari, bashkimin e kapaciteteve të përgjithshme të vendit. Këtu duhet të përfshihen të gjithë ata që kanë kontribuar dhe po vazhdojnë të bëjnë këtë për vendin dhe të ardhmen. Po ashtu, në këtë aleancë duhet t’i jepet vend qendror edhe kapaciteteve të reja të vendit, të shkolluar në universitetet brenda dhe jashtë vendit, sikurse edhe të profesionalizuar në sektorë të ndryshëm të rëndësishëm për të ardhmen. Së dyti, orientimi i politikave zhvillimore është më se i domosdoshëm për qëllimin e përmirësimit të jetës së qytetarëve të vendit dhe po ashtu ndërtimit të mundësive për zhvillim të përgjithshëm ekonomik, shoqëror e politik. Por, kjo kërkon qartësi në vendosjen e prioriteteve dhe përkushtim në zbatimin e tyre. Patjetër se sundimi i ligjit është parakusht i domosdoshëm për të shtyrë proceset në drejtimet pozitive të vendit. Qasja e re qeverisëse duhet të bazohet në këtë aspekt, sepse ky është model që u tregua të jetë i suksesshëm për shumë vendeve të botës që kanë kaluar fazën e tranzicionit. Për më tepër, Kosova ka prezent edhe misione të duhura ndërkombëtare të cilat mund t’i ndihmojnë vendit në mënyrë të fuqishme. Por, për t’i vënë në lëvizje të gjitha kapacitetet e shtetit, duhet plotësuar një kusht: të qeveriset me mendje dhe duar të pastra.
Autori është sekretar i përgjithshëm i AAK-së, ky shkrim është bërë enkas për “Zëri”
Botuar në "Zëri" më 27 korrik 2009, fq. 13.
No comments:
Post a Comment