Mos u kthefshi më!

Mos u kthefshi më!

Për gati tri vjet, Kosova nuk u qeveris. Ajo u dëmtua skajshmërisht. Kreu i PDK-së, Hashim Thaçi, nuk arriti të përfundojë as një mandat si kryemistër. Futi vendin në kriza të njëpasnjëshme, duke kulmuar me shkatërrim faktik të institucioneve. A është ky një tregues sa i dobët ka qenë Thaçi në menaxhim të Qeverisë së tij? Sigurisht që po.

BURIM RAMADANI

Qeveria Thaçi përfundoi. Nuk mundi të bëjë as tri vjet. Doli të jetë Qeveria më jostabile e dekadës. Që prej çlirimit të Kosovës, vendi nuk ka pasur qeveri më të dobët. Më të brishtë!
Nëse krahasohet me qeveritë tjera, kjo e Thaçit ishte për t’u dhimbsur. Filloi me megalomani të paparë. Me fjalë të mëdha. U pa që në fillim se do të ketë probleme të dukshme. Pas dy vjetësh, gati gjysma e ministrave u ndërruan. U riformatizua për shkak të korrupsionit. Kështu të paktën pati thënë Hashim Thaçi. Por, nuk u kurua. Edhe më tutje vazhdoi të lëngojë nga korrupsioni, krimi i organizuar dhe jostabiliteti. Në fund të vitit të tretë të mandatit, kolapsoi.
Edhe Qeveria pas zgjedhjeve të para demokratike të pas-luftës kishte jetëgjatësi më të madhe. Të paktën, Qeveria e Bajram Rexhepit të PDK-së e kompletoi mandatin e vet. Me shumë sfida dhe pak punë, por e përmbushi mandatin kohor. Më pas Qeveria LDK-AAK bëri tri vjet. Një mandat të plotë, sipas kornizës së atëhershme kushtetuese. Me shumë vështirësi, pas shkuarjes në Hagë të Kryeministrit Ramush Haradinaj! Bajram Kosumi e Agim Çeku arritën të përfundojnë mandatin sipas periudhës kohore të përcaktuar ligjërisht. Nuk humbën mbështetjen në Kuvendin e Kosovës. Nuk çuan vendin në zgjedhje të parakohshme e as të jashtëzakonshme.
Por, e kundërta ndodhi me Hashim Thaçin, kreun e PDK-së. Ai nuk arriti të përfundojë një katër-vjeçar, sikurse është e përcaktuar në Kushtetutë dhe ligjet për funksionimin e institucioneve të vendit. A është ky një tregues sa i dobët ka qenë kryeministri Thaçi në menaxhim të Qeverisë së tij? Sigurisht që po. Për më shumë, kjo tregon se puna në udhëheqjen e institucioneve është shumë më serioze se sa dikush mund ta mendojë.
Mund t’i fitosh apo t’i manipulosh votat e qytetarëve, por kjo nuk nënkupton se mund edhe të menaxhosh shtetin dhe qeverisjen. Kjo është dëshmuar. Edhe Thaçi mund ta ketë kuptuar këtë. Të paktën, duhet të shpresojmë se e ka kuptuar. Qeverisja nuk është fushatë parazgjedhore. Nuk është qasje për premtime. Është Ekzekutiv. Është menaxhim. Është zhvillim.
Për gati tri vjet, Kosova nuk u qeveris. Ajo u dëmtua skajshmërisht. Edhe imazhi i saj, edhe buxheti i saj. Edhe e tashmja, edhe perspektiva. Kosova mbeti vendi i vetëm në rajon që nuk u përfshi fare në procesin e liberalizimit të vizave. Ndoshta Bajram Rexhepi (si i “gjithëdijshmi” i Qeverisë në shkuarje) mund të akuzojë Komisionin Evropian. Ai, në fakt, e ka bërë këtë disa herë. Ka thënë se evropianët e kanë fajin. Por, e vërteta është ndryshe. Kosovarët nuk përmbushën detyrat. Qeveria e shefit të tij ishte e paorganizuar në përmbushjen e detyrave. Ministria e tij më shumë interesohej për t’u korruptuar me tenderët e pasaportave apo targave të veturave.
Sidoqoftë, duhet të jemi realë. Ta themi hapur. Nga shokët e Nazim Bllacës nuk pritej ndonjë e mirë për Kosovën. Një Qeveri e “Zanzibarit” tregoi se gjithçka mund të shohim prej saj janë krizat. Kosova u katandis në kriza të njëpasnjëshme. Gjatë tërë këtyre muajve, populli i Kosovës u trondit shumë herë. Kishte një qeveri që “vizitohej” nga organet e drejtësisë. Kishte kryeministër dhe ministra që bënë pasuri të pamatshme brenda vitit të parë të mandatit. Kishte udhëheqje që akuzohej për urdhër-dhënie për vrasje, maltretim dhe torturim.
Për të shkuar edhe më tej, të gjithë e panë Kosovën si shembull të keq. Edhe Komisioni Evropian, edhe Departamentit Amerikan i Shtetit, edhe Freedom House, edhe Transparency International, edhe Reporterët pa Kufinj, edhe shumë e shumë organizata e mekanizma të tjerë ndërkombëtarë kritikuan Kosovën. Së fundi, këto ditë, eurodeputetët vetëm sa nuk na shanë me nënë. Na thanë se krimi i organizuar bën çfarë të dojë në Kosovë. Vjedhja e dhomës së dëshmive në Policinë e Kosovës është një tregues i qartë për këtë.
Nuk ishte e lehtë kjo situatë për popullin e Kosovës. Besimi në qeverisje ra në nivel kulminant. Për herë të parë që nga pas-lufta, Qeveria e Kosovës nuk gëzonte as një të tretën e besimit të qytetarëve. Qeveria Thaçi ra më poshtë se sa Qeveria Kosumi. Kjo u evidentua në matjet e opinionit publik që ka bërë UNDP-ja në Kosovë.
Pas gjitha këtyre, Gjykata Kushtetuese konstatoi edhe shkeljen e Kushtetutës nga ana e Presidentit Sejdiu. Kriza e përditshme u thellua. Pas dorëheqjes së presidentit, LDK-ja kontribuoi në kalimin në krizë institucionale. PDK-ja filloi fushatën parazgjedhore. Mbajti Kongresin e partisë, pas presionit opozitar. Edhe atë e mbajti në stilin Enverian. Kryeministri në shkuarje, Thaçi, filloi premtimet e reja. Tashmë universitetet do të bëhen pothuaj në secilin qytet të vendit? Ndoshta, edhe në Shtimje. Atje Instituti ekzistues mund të kthehet në Universitet Publik. Pse jo!
E tash, duhet të jemi të zëshëm. Populli i Kosovës nuk meriton qeverisje të tillë. Shkollë të tillë të qeverisjes së keqe. Dëmtuese. Shkatërruese. Nuk ka nevojë as për ata që i përkrahën vazhdimisht. Që morën tendera nga kjo Qeveri në shkëmbim të përkrahjes në Kuvend. Kosova ka nevojë për një Qeveri krijuese. Elita politike e vendit duhet të jetë e vetëdijshme se katër vjetët e ardhshëm janë vërtetë përcaktues për rrugën e Kosovës drejt NATO-s dhe BE-së. Nuk guxojmë të kthehemi mbrapa. Duhet shumë punë. Shumë angazhim. Punë 24 orëshe. Jo shëtitje në Portorozh, Shkup e Selanik.
Para se të përcaktohemi për zhvillimet e ardhshme, ne të gjithë mund të pajtohemi të paktën në një pikë fillestare: qeverisja e këtillë mos u ktheftë më kurrë!

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës

Botuar në Koha DITORE, më 30 tetor 2010, fq. 11

Regjimi që po përfundon

Regjimi që po përfundon

Nëse dikush mendon se duke vjedhur votën e qytetarit mund të ndërtojë sistemin institucional, le ta harrojë. Është thjesht një komunist i papërmirësueshëm! Kujt po i ngutet që në Kosovë të mbahen zgjedhjet e parakohshme pikërisht tash dhe me shpejtësi? Të pa-përgatitur dhe me liderin e opozitës jashtë vendit. Pra, zgjedhje pa opozitë!

BURIM RAMADANI

Secili tashmë e ka të qartë. Koalicioni PDK-LDK solli edhe një krizë të re në Kosovë. Kush më shumë e kush më pak, gjatë kësaj periudhe shkeli Kushtetutën, ligjet, rregulloret dhe parimet demokratike.
Gati tri vjet, vendi u qeveris si mos më keq. Me afera të panumërta të korrupsionit. Me bashkë-jetesë të qeverisë me krimin e organizuar. Me raportet tepër të tendosura ndaj secilit njeri apo subjekt që kritikoi qeverisjen e keqe. Me EULEX-in nëpër kabinetet, zyrat dhe serverat e Qeverisë.
Këta njerëz që manipuluan me paratë e popullit të Kosovës që në ditët e para të qeverisjes së tyre, edhe po e përfundojnë mandatin në formë të turpshme. Të gjithëve na kujtohet se si kjo Qeveri manipuloi madje edhe me fondin për festimin e shpalljes së pavarësisë. Dhe, atë jo më vonë se rreth një muaj prej kur mori mandatin.
Ndërsa, tash pikërisht njerëzit që proklamonin se qeveria është stabile, dëshmojnë të kundërtën. Kosova duhet të shkojë në zgjedhje të parakohshme dhe kjo është dashur të ndodhte qysh para dy vjetësh. Kur kjo kërkohej nga shumë njerëz në vend, refuzohej me këmbëngulësi nga krerët e qeverisë. Tash, pa një pa dy, ata panë se diçka s’po funksionon.
E tëra po ndodh me shpejtësi. E tëra po ndodh me urgjencë. Por, të kujt? Kujt po i ngutet që në Kosovë të mbahen zgjedhjet e parakohshme pikërisht tash? Të pa-përgatitur dhe me liderin e opozitës jashtë vendit! Pra, zgjedhje pa opozitë!
Nuk është dehja në “Zanzibar” arsyeja! Vitin e kaluar udhëheqja e ngushtë e Partisë Demokratike të Kosovës (parti e pezulluar sipas ligjit), ishte dehur keq në klubin në bodrum afër selisë së partisë. I dhanë një shokim opinionit publik se si dhe ku bëhet politika në Kosovë. Edhe ata që nuk besuan, e panë qartë se cila është nëntoka e bërjes së politikës qeveritare gjatë kësaj kohe.
Tash më shumë se çdo gjë tjetër, Kosovës i duhen mendjet e qeta. Duhet analizuar situatën në tërësinë e saj. Janë katër momente që duhet patjetër të adresohen për të parë se cila është situata e tashme në skenën politike.
Së pari, Kosova është në krizë politike. Nuk ka arritur shkallën e krizës institucionale, por dorëheqja e presidentit të vendit dhe mos-marrëveshjet mes koalicionit kanë shkaktuar krizë politike. Pra, përgjegjësia është tepër e qartë: koalicioni. Nuk e ka shkaktuar opozita këtë krizë politike!
Së dyti, çka po i mungon skenës politike të Kosovës? Definitivisht, lideri i opozitës. Ramush Haradinaj është duke u përballë sfidën e Tribunalit të Hagës, porse bindja e secilit shqiptar në Kosovë është se Haradinaj do të kthehet shumë shpejt në vend për të vazhduar punën. Çdo logjikë për të shfrytëzuar këtë hapësirë për të mbajtur zgjedhje të shpejta parlamentare është jo tjetër, por e sëmurë. Është paranoja që dikë e ka kapur. Dhe, kanë të drejtë, sepse kthimi i Haradinajt nënkupton fundin e kësaj qeverisje të keqe. Këtij mentaliteti komunist të udhëheqjes së Qeverisë. Dhe, kjo do të ndodh.
Së treti, përgatitjet për zgjedhje duhet të jetë serioze. Në situatën e tashme, zgjedhjet e papërgatitura kthejnë Kosovës disa dekada mbrapa. Jo të mira ishin zgjedhjet e vitit 2007, ndërsa edhe më të rënda dolën zgjedhjet e vitit 2009. Nëse futemi në zgjedhje të papërgatitura në muajt e ardhshëm, Kosova do të përballet me shumë rreziqe. Tek e fundit, kjo nuk është rruga jonë për integrime evro-atlantike. Nëse dikush mendon se duke vjedhur votën e qytetarit mund të ndërtojë sistemin institucional, le ta harrojë. Është thjesht një komunist i papërmirësueshëm! Nuk guxojmë të lejojmë përsëritjen e Klinës, Vushtrrisë e Kaçanikut të vitit 2009. Apo edhe shumë komunave tjera.
Së katërti, askush nuk duhet të ketë iluzion se duke shkaktuar krizë politike mund t’i shmangen veprimeve të drejtësisë për korrupsion dhe krim të organizuar. Edhe EULEX-i nuk duhet të ndikohet fare nga improvizime të këtilla. Bastisjet e Qeverisë dhe komunave duhet të japin rezultatet e pritura. Tërë ky grumbull i keq-përdorimeve duhet të ndëshkohet qartë dhe fuqishëm. Të mashtruar janë ata që mendojnë se në situatë zgjedhore, drejtësia duhet të heshtë. Drejtësia ka punën e vet dhe duhet të veprojë në secilin rast dhe në çdo kohë.
Të përballur me shumë skandale të llojeve të papara në historinë demokratike të Kosovës, si dhe me frikën nga ajo që mund të ndodh së shpejti, PDK-ja ngutet të shfrytëzojë secilën sekondë për të ruajtur atë që ka grumbulluar. Pa përgatitje a me përgatitje, dëshiron të futet në zgjedhje. Normalisht, këto do të ishin zgjedhje të improvizuara. Sepse, nuk ka zgjedhje fer, të lira dhe demokratike pa përgatitje të mira.
Klubi i Thaçit brenda PDK-së dëshiron t’i shpëtojë edhe një procesi brenda partisë së tij. Zgjedhjeve të brendshme. Pakënaqësitë e shumta aty dëshmojnë për një gjendje të rëndë të mungesës së demokracisë së brendshme. Disa kryetarë komunash mbahen me imponim në postet e tyre, derisa një numër i aktivistëve të kësaj partie po tërhiqen për çdo ditë. Edhe deputetë në Kuvendin e Kosovës të kësaj partie po largohen. Prandaj, një situate të rëndë të brendshme, udhëheqja e ngushtë e kësaj partie tenton ta vendos në tërë Kosovën.
Por, llogaria e klubit të Thaçit është e gabuar! Partia e tij është ligjërisht e pezulluar. Rregulla e KQZ-së 01/2008, Neni 6, pika 1 (a) çon në mos-certifikimin e PDK-së për pjesëmarrje në zgjedhje. Nuk ka mbajtur zgjedhjet e brendshme gjatë 36 muajve të fundit. Për më keq, kjo parti nuk po i bën pesë (5) vjet që nuk ka mbajtur zgjedhje. Thejshtë, nuk mund të marrë pjesë në zgjedhje.
Kosova nuk mund të mbetet peng i problemeve brenda një partie të caktuar. As proceset në Kosovë nuk mund të bëhen urgjente dhe të improvizuara për shkak të një partie politike. Zgjidhja e situatës së tashme bëhet me maturi dhe përgatitje serioze. Procesi zgjedhor pret të gjitha afatet kushtetuese dhe pranvera është periudha e duhur.
Zgjedhjet do të presin përfundimin e procesit në Hagë dhe ky mentalitet i qeverisjes së tashme do t’i takojë historisë. Ky është fundi. Sikurse ka thënë Haradinaj, “çdo regjim shkon për të mos u kthyer më kurrë. Edhe ky regjim do të shkojë shpejt dhe s’do të kthehet më”.

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës

Botuar në Koha DITORE, më 4 tetor 2010, fq. 11.

Pensionimi politik

Pensionimi politik

Ka filluar periudha e fundit më e përshtatshme për të parë ‘pensionime’ të figurave të ndryshme që kanë mbajtur nën ankth skenën politike kosovare. Dikush duhet të kuptoj se i ka ardhur momenti të thotë: “Zonja dhe zotërinj, unë shkova!”

BURIM RAMADANI

Kush ka menduar se skena politike kosovare do të sillet e pështillet nga të njëjtin emra për një kohë kaq të gjatë rreth 20 vjeçare? Për më keq, disa prej këtyre emrave kërkojnë edhe më tutje të marrin përgjegjësi të reja. Normalisht, stili pothaujse i vetëm që përdorin është: përçarja e elitave, drejtimi i gishtit për fajësi, luajtja e rolit të të shenjtit dhe dhënia e sinjaleve për përshtatje sipas ofertës.
Ndoshta pak kohë më parë qytetarët e Kosovës kanë filluar të shohin qartë se diçka nuk po funksionon në jetën tonë politike. E tashmë, është e vërejtjshme kërkesa për ndërrime esenciale. Nuk besoj se dikush në vend e konteston nevojën për koncept të ri të të bërit politikë në shtetin e pavarur. Por, e tërë dilema mbetet se si të bëhet kjo.
Zhvillimet e brendshme të partive politike kryesore të vendit domosdoshmërisht se kanë ndikim në rrjedhat e përgjithshme politike. Madje, ndikimi i proceseve në secilën parti veç e veç ka shtrirje edhe në partitë tjera. Patjetër se subjektet politike serioze bëjnë llogaritë e tyre jo vetëm sa i përket ndodhive dhe gjendjes në strukturën e vet, por edhe mbi ngjarjet që zhvillohen në subjektet tjera. Tek e fundit, në politikë është e pafalshme të mos bësh llogaritë për të gjitha proceset që ndodhin brenda vendit, e në shumë raste edhe më gjerë.
Kështu, javëve të fundit Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK) është kthyer në arenën e re të zhvillimeve të brendshme, temë kjo e cila nuk mund të kalojë pa u ndier në të gjitha anët e Kosovës. Dikush mund të argumentojë se proceset demokratike kanë filluar aty, e dikush tjetër se LDK-ja po hyn edhe në një fazë tepër të rëndë të saj. Sido që të jetë, askush nuk mund të qëndrojë indiferent për atë që shohim gati për çdo ditë në LDK.
Por, si mund të konstatohet kjo që është parë deri më sot? Kandidimi i Bujar Bukoshit apo mbetja pezull e qartësisë së pozicionit të presidentit Fatmir Sejdiu? Tashmë është e kuptueshme se Gjykata Kushtetutese mund të ndikojë direkt në atë që do të ndodh më tutje në procesin e brendshëm zgjedhor të LDK-së.
Ta marrin si shembull për shkak të analizës se Gjykata Kushtetuese nuk ekziston! Çfarë po i serviret anëtarësisë dhe strukturave të LDK-së që të zgjedhin për katër vjetët e ardhshme?
Ajo që presidenti Sejdiu ka bërë dhe po bën është e dukshme. Është provuar. Janë vetë anëtarësia dhe strukturat e LDK-së që duhet të vlerësojnë nëse konsiderojnë se kanë pasur përfitime apo humbje si subjekt politik gjatë kohës së udhëheqjes së tyre nga presidenti Sejdiu. LDK-ja ka rënë në nivel të partisë së dytë në vend dhe ka vazhduar të jetë në koalicion qeverisës, tashmë me ish-konkurrentin “jetësor” të saj, Partinë Demokratike të Kosovës të udhëhequr nga Hashim Rahoveci (zyrtarisht ende me mbiemrin Thaçi).
E gllabëruar në një formë brenda koalicionit me PDK-në, LDK-ja ka vazhduar debatet e brendshme (por publike) për rrugën që duhet ndjekur dhe rolin që duhet luajtur. Fushata për zgjedhjet komunale të vitit 2009 ka vënë në pah pakënaqësinë e elektoratit të LDK-së me këtë formë të pozicionimit të udhëheqjes së saj. Madje, ata që kritikuan më së shumti qeverisjen e Hashim Rahovecit, morën më shumë vota. Kështu u krijua momentumi politik brenda LDK-së. Prandaj, opsioni i vendosjes së një polizioci ekstrem ndaj PDK-së u mbajt i hapur. Për më shumë, disa figura politike në dhe rreth LDK-së morën flamurin në “luftën” kundër PDK-së.
Por, çka ndodhi menjëherë pas zgjedhjeve lokale? Të tillët filluan të tregojnë se vërtetë kanë luajtur me emocionet e anëtarësisë dhe strukturave të LDK-së. Disa u bënë ministra menjëherë. Disa vazhduan punën sikur asgjë të mos ketë ndodhur. Disa të tjerë mbetën pa fjalë e pa vesh. Dhe, kjo dëshmon mentalitetin e rëndë politik të tyre. Mentalitetin: “Shfrytëzo momentin, shfrytëzo trendin”. Thjesht, panë se kjo po kërkohej nga elektorati i LDK-së dhe e bënë. Kur kaluan zgjedhjet, u kthyen në qëllimin e vet: “Ministër? Po, menjëherë!”.
Kjo zgjedhje i është ofruar deri më tash anëtarësisë dhe strukturave të LDK-së, si alternativë ndaj presidentit Sejdiu. Ministri i Shëndetësisë, Bujar Bukoshi, ka shpallë kandidaturën e vet në publik dhe menjëherë ka filluar të saktësojë se kush është me të e kush kundër tij. Element shumë i rëndësishëm që spjegon formën e të menduarit politik.
Fuqizimi i Bukoshit mund të thuhet se është bërë për shkak të një pozicioni kundërshtues që ka mbajtur ndaj partnerit të LDK-së në qeverisje, PDK-së, gjatë periudhës së fushatës për zgjedhjet komunale 2009. Porse, ai ka dëshmuar menjëherë “fleksibilitetin” e tij politik për t’u përshtatur për shkak të ofertës. Dhe, oferta ishte të bëhet Ministër. U bë. Tha se do ta luftojë korrupsionin, por tash brenda Qeverisë. Dhe, vazhdoi shkeljet e Ligjit, njëjtë sikur kolegët-et e tij në Qeveri. Rezultati i parë është i dukshëm. Ai është Ali Sadria.
Edhe tash, ministri Bukoshi bën politikën e tij me të njëjtën armë: kundërshtimin. Vërtetë është e vështirë të kuptohet se çka kundërshton ai. Njihet si kundërshtar i fortë! E vetmja pyetje që duhet shtruar menjëherë është: çka kundërshton ministri Bukoshi? Ka kundërshtuar fuqishëm presidentin Ibrahim Rugova për vite të tëra. Pas luftës në Kosovë, Bukoshi tingëllonte sikurse urrente Rugovën. Ka kundërshtuar partitë e udhëhequra nga komandatët e UÇK-së. Ka kundërshtuar qeverisjen e kaluar. Ka kundështuar qeverisjen e tashme. Kundërshton çdo gjë dhe çdo kënd. Por, përballë ofertës, ndërron kursin.
A është kjo fytyra dhe koncepti i LDK-së? Të jetë kundërshtuese e fuqishme dhe për një moment fleksibile nëse ka ofertë. Kjo sigurisht është në dorën e anëtarësisë dhe strukturave të LDK-së. Nuk duhet ndërhyrë.
Sidoqoftë, diçka do të duhej të ndodh menjëherë pas zgjedhjeve të brendshme të LDK-së. Ka filluar periudha e fundit më e përshtatshme për të parë ‘pensionime’ të figurave të ndryshme që kanë mbajtur nën ankth skenën politike kosovare. Dikush duhet të kuptoj se i ka ardhur momenti të thotë: “Zonja dhe zotërinj, unë shkova!” Pse mos ta bëjë këtë Bujar Bukoshi?

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës. Qëndrimet janë personale.

Botuar në Koha DITORE, më 20 shtator 2010, fq. 14.

Hashim Rahoveci

Hashim Rahoveci

Shkelja e demokracisë, Kushtetutës, Ligjeve dhe normave morale nga ana e Hashim Thaçit në rastin e Rahovecit nuk është ndonjë risi. Kjo mund të pritet nga Thaçi, sikurse edhe shumë gjëra tjera të rënda. Logjika e këtij mentaliteti është: "Nuk ka kush që ngatërrohet me mua!"

BURIM RAMADANI

"Mos fol kurrë-send!". Ky është formulimi që përshkruan më së miri mentalitetin e kryeministrit aktual të Kosovës. Kjo është demokracia e Hashim Thaçit.
Kreu i Qeverisë i tha ish-kryetarit të Rahovecit, Qazim Qeska, të kthehet në zyrën boshe të të kryetarit të komunës dhe të mos thotë asnjë fjalë. Qeska pati dhënë dorëheqje disa javë më parë, duke thënë se përballej me presione të ndryshme, si pasojë e të cilave ai vendosi të jepte dorëheqje të parevokueshme. Këtë ia konfirmoi edhe Qeverisë së Kosovës, përkatësisht Ministrisë së Administrimit të Pushtetit Lokal, dhe Komisionit Qendror Zgjedhor. Këtë dorëheqje ia kishte drejtuar qytetarëve të komunës së Rahovecit, të cilët e patën zgjedhur për herë të dytë në detyrën e kryetarit të komunës në dhjetor të vitit 2009. Normalisht, ai kishte informuar edhe partinë e tij për vendimin që pati marrë.
Të gjitha këto ndodhën një kohë pas hedhjes anonime të një eksplozivi të caktuar në oborrin e shtëpisë së Qeskës në Rahovec. Porse, problemet sigurisht kanë qenë të mëhershme. Opozita e atjeshme pati ngritur zërin qysh më herët se Qeska nuk paraqitej fare në objektin e Komunës dhe kështu kishte shkelur Ligjin për Vetë-Qeverijse Lokale, duke humbur edhe mandatin për shkak të përcaktimeve shprehimisht të thëna në këtë Ligj. Mirëpo, këtyre zërave nuk ia vuri veshin askush në institucionet relevante. Tek e fundit, nuk është rasti i parë që ekzistojnë probleme të theksuara me kryetarët e komunave dhe askush nuk interesohet. Tashmë jemi mësuar me këtë lloj të qeverisjes në vend! Hiç më mirë nuk janë edhe një numër komunash, as Gjilani, as Skënderaj, as Kaçaniku. Ferizaj, Prizreni, Drenasi, Mitrovica e Vitia janë tregim tjetër i rëndë.
E tërë kjo tregon për një situatw tejet të palakmueshme me të cilën përballen qytetarët e vendit. Tash populli i Kosovës nuk di as nga kush të ruhet më shumë, nga cila anë është kërcënimi më i madh për të ardhmen e tyre.
Në Kosovën e vitit 2010, rreziku kryesor vjen nga vetë Qeveria e vendit. Bash sikur disa dekada më herët, kur Shqipëria është rrezikuar nga udhëheqja e vet e kthyer në diktaturë. Kur Enver Hoxha kishte filluar rrugëtimin e tij të fuqishëm drejt shkatërrimit të vlerave morale dhe demokratike të shqiptarëve. Drejt ruajtjes me forcë dhe vetëm me forcë të asaj që kishte ndërtuar ai për veten e tij dhe vetëm për veten e tij. Rrugëtim i ngjashëm kishte ndodhur me pothuajse të gjithë dikatorët gjatë historisë së popujve në shekullin e kaluar. Pothuajse të gjithë kishin marrë pushtetin me një formë të demokracisë, përmes zgjedhjeve formale. Porse, pak kohë pas ardhjes në pushtet filluan të tregonin qartësisht qëllimet e tyre.
I njëjti rrugëtim po ndodh sot në Kosovë. Kryeministri aktual dhe kreu i Partisë Demokratike të Kosovës (parti kjo që nuk ka mbajtur zgjedhjet e brendshme për pesë vjet me radhë) mori mundimin të shkojë deri në Rahovec për t'i bërë me dije përfaqësuesit të tij atje se nuk mund të "luajë" me fatin e tij dhe partisë së tij. Nuk mund të jep dorëheqje askush! Si është e pranueshme që të jepet dorëheqje dhe ta nxjerr partinë para një sfide? Zot, ruana!
Ndërkohë që i kishte thënë presidentit të Kosovës, Fatmir Sejdiu, se çështja e Rahovecit duhet të menaxhohet vetëm nga aspekti i brendshëm partiak, Thaçi nuk deshi fare të dijë nëse Kushtetuta dhe Ligjet përcaktojnë diçka tjetër.
Logjika e këtij mentaliteti është: "Nuk ka kush që ngatërrohet me mua!". Kështu mund të lexohet mesazhi që ka dhënë Hashim Thaçi pas veprimit skandaloz diktatorial që ka bërë gjatë kësaj jave në komunën e Rahovecit. Ai, në njëfarë mënyre, ka thënë se askush s'ka çka i bën atij pavarësisht se si sillet, çfarë vepron dhe cilën logjikë qeverisëse e përfaqëson.
Por, shkelja e demokracisë, Kushtetutës, Ligjeve dhe normave morale nga ana e Hashim Thaçit në rastin e Rahovecit nuk është ndonjë risi. Kjo edhe mund të pritet nga Thaçi, sikurse edhe shumë gjëra tjera të rënda. Skandaloz është mos-reagimi i faktorit ndërkombëtar në Kosovë, të cilët kështu lejojnë kthimin e Kosovës në një shtet diktatorial. Si është e mundur që përfaqësuesit e shteteve model për Kosovës, pra shteteve Perëndimore, të mos bëjnë zë, të mos dënojnë këtë veprim dhe këtë logjikë? Fatmir Sejdiu e Sadri Ferati duket qartë se kanë mbetur të pafuqishëm të reagojnë ndaj kësaj që po ndodh në Rahovec. Pafuqia e tyre tregon po ashtu për gjendjen në të cilën ndodhet qeverisja qendrore. Por, situata të tilla do të mund të ketë edhe në komuna të tjera dhe Rahoveci mund të shërbejë më pas si një precedent i keq për praktikën qeverisëse në vend.
E ardhmja e afërt vazhdon të karakterizohet me rrezikim të demokracisë. Hashim Thaçi do të vazhdojë rrugën e tij prej diktatori.


Botuar në Koha DITORE më 20 gusht 2010, fq. 11.

Një pasqyre për kryeministrin

Një pasqyre për kryeministrin

Kur të shohësh veten në pasqyrë, para teje janë dy opsione: të kuptosh dhe të bindesh se je i gatshëm, ke virtytet, aftësitë, bindjen dhe karakteristikat për t’u vënë në krye të luftës kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar; ose të shtiresh se je i duhuri dhe si pasojë të tentosh t’i mashtrosh të tjerët

BURIM RAMADANI

Të jesh në krye të luftës kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, për kushtet e Kosovës së sotme, do të thotë të jesh misionar i së mirës. Jo vetëm kaq, kjo do të thotë edhe të udhëheqësh projektin e këndelljes së shtetit më të ri të botës. Kjo nënkupton identifikimin e plotë me konceptin e zhvillimit të pastër të qeverisjes dhe jetës institucionale. Do të thotë të kesh guxim, vendosmëri të palëkundshme, vullnet të pamatshëm, aftësi për të dalluar të keqen nga e mira, bindje të thellë të nevojës për demokratizim, qëndrueshmëri, kredibilitet personal e familjar, pastërti të dëshmuar, orientim të drejtë, të duash vendin, popullin tënd, dhe të punosh drejt dhe fort për të.
Edhe më shumë, të udhëheqësh vendin drejt pastrimit nga të korruptuarit dhe bosët e krimit të organizuar do të thotë të jesh i bindur se nuk do të bësh asnjëherë pazare me ta. Të mos futesh në kornizat e mënyrës së punës së tyre. Të mos biesh pre e kurtheve të tyre. Të mos jesh mik i ngushtë i tyre. Të kesh shpinën e pakërrusur. Të jesh me popullin dhe për popullin. Të jesh nga populli. Të jetosh me popullin dhe jo në kurriz të tij.
Mbase, kjo mund të jetë vetëm pjesa hyrëse për përshkrimin e atij që mendon të shpall veten (apo e bën këtë) udhëheqës i luftës kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar në Kosovës e këtyre ditëve. Këto karakterisika janë vetëm për të qenë i bindur se mund të jesh në krye të kësaj lufte tepër të nevojshme në Kosovë. Elemente të këtilla të duhen për të shikuar veten para pasqyrës. Pastaj, të vendosësh se çfarë do të bësh.
Dhe, kur të shohësh veten në pasqyrë, para teje janë dy opsione: të kuptosh dhe të bindesh se je i gatshëm, ke këto virtyte, këto aftësi, këto bindje dhe këto karakteristika për t’u vënë në krye të luftës kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar; ose të shtiresh se je i duhuri dhe si pasojë të tentosh t’i mashtrosh të tjerët.

NËSE JE I DUHURI, shumë punë të pret. Angazhim të pandalshëm ke përpara, sfida, probleme, vështirësi. Por, nuk do të ndalesh. Nuk do të zbrapsesh. Sepse, je i duhuri. Ke për të filluar nga rrethi i ngushtë i bashkëpunëtorëve. Prej atyre që ke kaluar shumë kohë me ta, të gëzueshme e të rënda. Porse, ata kanë vënë interesin dhe lakminë e tyre në prioritet pasi kanë marrë pushtet! Këtu kërkohet të kesh vendosmërinë që po e proklamon. Për më tepër, dukuritë negative i vëren që në fillim. Në muajt e parë të punës aty ku je. E vëren kush po e ngatërron të mirën me të keqen. Kush po vendos të keqen si standard. Kush po merr në qafë të tjerët, por edhe ty bashkë me ta. Edhe nëse janë shumë të afërt, nuk do të ndalesh së vepruari. Madje, do të kesh fuqinë për të mos-ndalur veprimet e duhura. Nëse je i duhuri, nuk do të mbetesh asnjëherë pa mbështetje. Nga të gjitha anët. Njerëzit e duan të mirën, por ngatërrojnë atë në situata të ndryshme. Nganjëherë janë të hutuar për shkaqe të shumta. Nëse je i duhuri, me ty janë të gjithë. Nëse je i pandalshëm, me ty do të vijnë. Nëse je i palëkundur, ty do të të forcojnë. Nëse dora e pastër që ke do të godas secilin që dëmton Kosovën tonë, dora e Kosovës është e zgjatur për ty. Nëse je i duhuri, ti e di fare mirë se në gjendjen që është sot Kosova, atdhedashuria e ka emrin: anti-korrupsion. Dashuria ndaj atdheut sot tregohet edhe me luftën kundër krimit të organizuar, strukturave të ndryshme ilegale, dëmtuesve të shtetit.

NËSE SHTIRESH SE JE I DUHURI, atëherë je një gënjeshtar ordiner. Je një mashtrues i përditshëm. Je dëmtuesi më i madh i të sotshmes dhe të ardhmes së popullit tënd. Ke dalë nga ky popull, mos e harro asnjëherë! Je në detyrë për të udhëhequr këtë popull drejt zhvillimit, jo drejt shkatërrimit. Je i thirrur për të mbrojtur interesat e popullit tënd, jo interesat e njerëzve tu kundër popullit. Nëse shtiresh se je i duhuri, gabon rëndë. Kjo kuptohet nga të gjithë. Ndoshta dikush afër teje nuk ta thotë të vërtetën. Njerëzit të lexojnë. Edhe në fytyrë, edhe në lëvizje, edhe në diskutim, edhe në veprime. Nuk mund të mashtrosh. Populli e di kë e ke shok, me kë punon, me kë shëtitesh jashtë vendit. Ata supozojnë edhe pse shëtitesh. A ka kush ta thotë? Sigurisht se po. Nëse nuk ta thonë të afërmit, ta thotë populli. Në mënyrën e vet. Nëse shtiresh se je i duhuri, nuk dallon të mirën prej të keqes. Në fakt, vendos të keqen mbi të mirën. Nuk i sheh të tjerët derisa dëmtojnë popullin tënd. Nuk ke se si t’i shohësh. Edhe vetë je dëmtues i popullit tënd. Për më shumë, të tjerët po të imitojnë ty. Ata po bëjnë të njëjtën gjë që po bën ti. Ti dëmton, ata dëmtojnë. Ti mashtron, ata mashtrojnë. Nuk do të kesh fuqi. Je i luhatshëm dhe nuk do të forcohesh më tutje. Nëse shtiresh se je i duhuri, do të thotë se nuk je i pastër, prandaj edhe nuk mund të godasësh. Si i tillë, lejon dhe zhvillon dukuritë negative në vend, dëmtimin e shtetit dhe popullit tënd.
Prandaj, kur të shkosh te pasqyra, mendo: a je i duhuri dhe a ke këto virtyte? Bëj shumë pyetje dhe kërko përgjigjet prej vetes. Por, mos thyej pasqyrën për shkak të asaj që kupton. Nuk duhet fajësuar pasqyrën. Je vetë fajtor. Je shtirë dhe po shtiresh se je i duhuri.
Sot, në vitin 2010, thua se korrupsioni dhe krimi i organizuar janë fuqizuar për 11 vjet, dhe se këto nuk janë luftuar asnjëherë! Por, për 11 vjet që nga çlirimi i Kosovës, vetëm 3 vjet ke qenë në opozitë. Në të tjerat, ke udhëhequr vendin. Në Qeverinë e Përkohshme ke qenë kryeministër. Në koalicionin e gjerë, ke pasur në dorë Qeverinë. Nga viti 2008 je kryeministër. Mos harro, kur të shkosh para pasqyrës, pyet kush është përgjegjës për këtë. Pyet pse po të kritikojnë! Nuk të mban askush inat pse udhëheq vendin. Njerëzit nuk pajtohen se si po e udhëheq vendin. Bëj sa më shumë pyetje, dëshmoja vetes të vërtetën dhe vetëm të vërtetën.
A do ta bësh këtë kryeministër?

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës

Botuar në Koha DITORE, më 11 korrik 2010, fq. 14.

Kushtetuta, a mendon kush për të?

Kushtetuta, a mendon kush për të?

Me dhjetëra fakte të çështjeve të ndjeshme mund të listohen dhe të forcohet argumenti se Kushtetuta e Kosovës është larg zbatimit të saj. Kështu shënohet dyvjetori i hyrjes në fuqi të Kushtetutës së Republikës. S’ka se si më keq! Prandaj, nëse dikush atje lartë në institucione fillon të paktën një proces të të menduarit për këtë, do të fillonte një “epokë” e re në sjelljen e tyre

BURIM RAMADANI

Në dy vjetorin e hyrjes në fuqi të Kushtetutës së Republikës, secili duhet të ndalet të mendojë të paktën disa minuta. Të mendoj për atë se çfarë na solli Kushtetuta jonë dhe për atë se si u sollëm ne në raport me Kushtetutën. Tek e fundit, nuk është ndonjë gjë e papërballueshme. Nevojitet vetëm të mendohet, si fazë fillestare.
Nuk duhet të jetë e habitshme për askënd pse kërkesa e këtillë është kaq modeste dhe direkte. Është një kërkesë krejt e përzemërt, e thjeshtë, por e domosdoshme. Në fakt, nuk do të duhej fare as të diskutohej kjo. Porse, “siç është vendi, bëhet kuvendi”. Kur merret parasysh sa pak mendohet në politikën institucionale kosovare dhe për çfarë mendohet (në rastet kur megjithatë ka një proces të të menduarit!), nuk ka sesi të mos bëhen kërkesa të tilla. Ndoshta edhe qesharake, ndoshta shumë të avancuara!
Shteti i Kosovës, katër muaj pas shpalljes së mëvehtësisë së mbikëqyrur, shënoi hyrjen në fuqi të aktit më të lartë politik dhe juridik vendor, përkatësisht Kushtetutën e Republikës. Si dokument me vlerë të pakontestueshme për secilin shtet dhe si grumbullim rregullash për ndarjen e pushtetit, Kushtetuta e Republikës është (apo duhet të jetë) pikënisja dhe përfundimi i secilës politikë institucionale, secilit veprim institucional apo secilës agjendë institucionale.
Por, si po e gjen Kosovën shënimi i dy-vjetorit të hyrjes në fuqi të Kushtetutës së re dhe çfarë e karakterizoi vendin gjatë kësaj kohe në raport me Kushtetutën e parë pas shpalljes së pavarësisë? Nëse analizohen shkurtimisht tri fakte të rëndësishme, është e qartë rruga të cilën duhet ndjekur gjatë periudhës së ardhshme, nëse duam që rendi Kushtetues i Kosovës të jetë funksional dhe të mos vihet në pikëpyetje. Ajo është rruga e ndryshimit të sjelljes institucionale e politike ndaj Kushtetutës, sigurimit të zbatimit të plotë të saj, respektimit të secilës dispozitë dhe rritjes së nivelit të kulturës politike për Kushtetutshmërinë dhe Ligjshmërinë në shtetin e ri.
Më 14 qershor 2008, shefi i të ashtuquajturit Shërbimi Informativ i Kosovës (SHIK), Kadri Veseli, bëri të ditur se ky Shërbim po e mbyll misionin e tij kombëtar. Sipas fjalëve të tij, SHIK-u ka qenë legal dhe transparent. Nejse! Dy vjet pas kësaj paraqitjeje, është e qartë për të gjithë se ky Shërbim i një grupi të caktuar brenda Partisë Demokratike të Kosovës (PDK-së) vazhdon të funksionojë. Në të vërtetë, vetëm sa është fuqizuar, rritur dhe zhvilluar. Madje, Komiteti Kombëtar për Politikën e Jashtme Amerikane, në raportin e tij të 1 majit 2010, konstatoi se “shërbimi i nëntokës i PDK-së merr 200 milionë dollarë në vit përmes ryshfetit, zhvatjes, reketimit dhe shërbimeve mbrojtëse”. Sa keq!
Kryetari i Republikës, si simbol uniteti i kosovarëve, nuk arriti që gjatë këtyre dy vjetëve të luajë rolin e tij kushtetues. Për më shumë, ai u bë shkelësi i parë i Kushtetutës dhe si i tillë do të ruhet në kujtesën institucionale të Kosovës. Megjithëse Kushtetuta i ndalon kryetarit të shtetit ushtrimin e çfarëdo funksioni tjetër publik, kryetari i tashëm herë u “ngri” e herë u “shkri” në detyrën e tij të kryetarit të Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK-së). Emëroi e shkarkoi zyrtarë në pozita të ndryshme brenda LDK-së, emëroi e shkarkoi Ministra në Qeverinë e Kosovës, bëri fushatë në vende të caktuara dhe për kandidatë të caktuar të partisë së tij, u përzi shpesh në debatet partiake duke mbrojtur dhe promovuar partinë që udhëheq, sikurse u kujdes që kabinetin e tij ta LDK-izoj plotësisht. Madje, edhe t’i bëjë vend zyrtarëve që nuk mund të gjendeshin mirë në situatën e re të krijuar brenda LDK-së.
Integriteti territorial është një fakt tjetër që karakterizon analizën për zbatimin e Kushtetutës së Republikës. Kushtetuta dhe ligjet e Kosovës së pavarur nuk kanë vend në pjesë të ndryshme të territorit të Republikës dhe gjendja më e rëndë është në veri të shtetit. Qytetarët e Kosovës në atë pjesë nuk duan fare të dinë se çka shkruan në Kushtetutën e Kosovës dhe për këtë ndihen dukshëm në komoditet. Shteti nuk ekziston atje. Kushtetuta e Kosovës është term i panjohur në mesin e tyre. Institucionet e shtetit kosovar nuk kanë shtrirje atje. Një Strategji që u bë në fund të vitit 2009 për të integruar veriun e Kosovës në sistemin politik dhe autoritetin kosovar, duket se do të zbatohet vetëm pas zgjedhjeve të ardhshme nacionale. Dhe, atë me kushtin e ndërrimit të qeverisë së tashme. Përndryshe, edhe kjo Strategji do të mbetet në letër, si një dokument për analiza të instituteve dhe OJQ-ve të ndryshme.
Normalisht se me dhjetëra fakte të çështjeve të ndjeshme mund të gjenden dhe kështu të forcohet argumenti se Kushtetuta e Kosovës është larg zbatimit të saj. Kështu shënohet dyvjetori i hyrjes në fuqi të Kushtetutës së Republikës. S’ka se si më keq!
Prandaj, të paktën nëse dikush atje lartë në institucione mendon për këtë, do të fillonte një “epokë” e re në sjelljen e tyre.

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës

Botuar në Koha DITORE më 15 qershor 2010, fq. 10.

Mjerimi i shtetit tek ura

Mjerimi i shtetit tek ura

Pamjet që karakterizuan të dielën Mitrovcën në dy anët e urës kryesore të qytetit treguan për mjerimin institucional të shtetit të Kosovës. Dallimi më paradoksal është se grupi i atyre të veriut e bëjnë ligjin në atë pjesë të Kosovës, ndërsa këta në jug nuk po mund të bindin qeveritarët e tyre (“shokët” e tyre të luftës) të zbatojnë një ligj për familjet e tyre të përvuajtura!

BURIM RAMADANI

Kosova e këtyre ditëve vazhdon të dëshmojë të kundërtën e asaj që qeveria ka thënë dhe po thotë për dy vjet me radhë. Nuk janë të pakta ngjarjet e rënda që po ndodhin në Kosovë gjatë kësaj periudhe.
E këtillë ishte situata këtë të diel, më 30 maj 2010, në qytetin e paralizuar të Mitrovicës. Në fakt, kjo ngjarje tejet negative nuk ishte shenjë e keqe vetëm për Mitrovicën dhe mitrovicasit në të dy anët e Ibrit, por për Kosovën dhe kosovarët në tërë territorin e vendin. Ishte, tek e fundit, një tregues tejet i qartë se shteti i Kosovës nuk ekziston në një pjesë të territorit të vetë, nuk shtrin ligjin tek një pjesë e shtetasve të vet, nuk ka kapacitet për të të plotësuar standardet e kërkuara për shtet funksional, dhe mbi të gjitha ka një kastë politike udhëheqëse të institucioneve që nuk e dinë as vetë se çfarë duhet bërë apo kur duhet bërë diçka.
Pamjet që karakterizuan të dielën Mitrovicën në dy anët e urës kryesore të qytetit treguan mjerimin institucional të Kosovës. Ato pamje treguan sa mbrapa ka mbetur Kosova gjatë kësaj periudhe. Treguan çfarë nuk është bërë deri më tash. Treguan sa të paskrupulltë janë udhëheqësit e institucioneve qendrore në raport me qytetarët e vendit dhe më të ‘vërtetën’ e gjendjes në Kosovë. Sa e sa herë deri në ditët e sotme kemi dëgjuar udhëheqësit e shtetit të thonë se situata në veriun e Kosovës është më e mirë se asnjëherë më parë. Sa e sa herë deri në ditët e sotme kemi dëgjuar premtime të lloj-llojshme për të ardhmen e sigurt “dumuraktike” edhe të veriut të vendit. Madje, dëgjuam edhe premtime 120 milionëshe për Mitrovicën. Nejse, kjo ishte më 18 tetor 2009, gjatë fushatës elektorale të kryeministrit aktual.
Kishte deklarata edhe më të pamatura, më naive dhe më të pavërteta. Rreth dhjetë ditë pas shpalljes së pavarësisë së vendit, kryeministri aktual pati thënë se “çdo pjesë e Kosovës është nën kontroll të plotë”. Ndoshta edhe ka pasur të drejtë apo jo? Nën kontroll është, por të kujt se? Të Prishtinës apo Beogradit? Të misioneve ndërkombëtare apo të grupeve ekstreme serbe? Kjo, megjithatë, nuk kërkon ndonjë koment të veçantë.
Veriu i Kosovës është nën kontroll të plotë të krimit të organizuar, Serbisë dhe miqve të saj në udhëheqjen e Kosovës. Megjithë shpalljen e pavarësisë, Kosova është sovrane vetëm në mënyrë të kufizuar dhe është faktikisht e ndarë në veriun e banuar me serbë dhe jugun e dominuar nga shqiptarët. Pavarësia nuk ka ndryshuar asgjë në situatën katastrofale ekonomike dhe sociale dhe në faktin se shoqëria kosovare vuan nga korrupsioni i rëndë dhe krimi i organizuar.
Rrjetet e krimit të organizuar kanë ekzistuar ne Kosovë edhe para vitit 1999 dhe ato kanë shënuar rritje gjatë periudhës fillestare të zhvillimit të Kosovës pas konfliktit. Përveç kësaj, tensionet etnike që përshkojnë jetën politike në Kosovë nuk pengojnë fare aktivitetin e krimeve. Elementet kriminale të serbëve dhe të shqiptarëve të Kosovës punojnë lirshëm njëri me tjetrin edhe përkundër ndarjeve etnike. Për më keq, këto elemente kriminale arrinë nivele tejet të larta qeverisëse në Kosovë. Rrjetet e krimit të organizuar të Kosovës kalojnë përgjatë vijave të “Linjës se Ballkanit”, e cila paraqet një linjë tradicionale për kontrabandën e heroinës, dhe ky rrjet shtrihet prej Afganistanit nëpër Pakistan e deri brenda në Ballkan e më pastaj tutje në Evropë.
Por, kjo nuk ka qenë dhe vazhdon të mos jetë fare në agjendën e tkurrur politike të kryeministrit aktual Thaçi. Agjenda dhe prioritetet e tij janë tkurrur vetëm në përfitime sa më të mëdha materiale dhe aspak në luftimin e dukurive negative dhe shtrirjen e autoritetit kushtetutes të shtetit të Kosovës në tërë territorin. Qëllimi i tij i vetëm duket sheshazi të jetë mashtrimi publik për të vërtetën në Kosovë. Kështu, pak ditë para përfundimit të vitit të kaluar, më 5 dhjetor 2009, ai ka thënë se “veriu i Kosovës tashmë është më e sigurt”. Ëhë, bash!
E diela tregoi një pamje krejt tjetër prej asaj që po na thotë kryeministri aktual. Në njërën anë të urës ishin ish-ushtarët e UÇK-së të cilët me të drejtën e tyre qytetare kërkuan të ndalet shkelja e sovranitetit të shtetit të Kosovës. Në anën tjetër të urës ishin disa grupe ekstremistësh serbë të kohës së Millosheviqit. Nuk mund të numërohen dallimet e mëdha edhe konceptuale midis këtyre dy masave të njerëzve të mbledhur të dielën në dy anët e Mitrovicës. Por, dallimi më paradoksal është se ata të veriut e bëjnë ligjin në atë pjesë të Kosovës, ndërsa këta në jug nuk po mund të bindin qeveritarët e tyre të zbatojnë një ligj për familjet e tyre të përvuajtura! Çfarë mjerimi po e përcjell vendin.

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës

Botuar në KOHA Ditore, më 2 qershor 2010, fq. 11.

Transicioni deri në zgjedhjet parlamentare

Transicioni deri në zgjedhjet parlamentare

Kjo situatë e tillë ku është futur politika kosovare përcillet me krizë të koncepteve politike, krizë të krijimit të ekipeve që mund të zbatojnë koncepte politike dhe krizë të përfaqësimit politik të qytetarëve të vendit. Të gjithë duhet të kujtojmë një fakt: Kosova është shumë më e madhe sa sa interesat personale apo grupore! Prandaj, duhet ta shpëtojmë vendin nga krizat e njëpasnjëshme

BURIM RAMADANI

Pse Kosova ka nevojë të ketë një qeveri teknike apo gjithëpërfshirëse deri në zgjedhjet e ardhshme parlamentare? Kjo ndoshta është pyetja që më së shpeshti bëhet menjëherë pasi që fillon diskutimi rreth mundësisë së krijimit të një qeverie teknike, të unitetit apo të përfaqësimit të gjerë politik. Normalisht, se një përgjigje e thjeshtë është vështirë të pranohet si e argumentuar nëse nuk merren në konsiderim të gjitha zhvillimet e proceseve të shumta që kanë ndodhur gjatë periudhës dy-vjeçare të kësaj qeverisjeje.

Politika kosovare ka hyrë në një stad kur ka humbur në masë tepër të madhe moralin politik, shtetëror dhe qytetar, derisa aferat dhe skandalet e ndryshme nuk kanë ndikim direkt në vendimmarrjen e përgjegjshme të qeverisë, që nënkupton mundësinë e dorëheqjeve morale apo politike të individëve të caktuar. Kjo situatë e tillë ku është futur politika kosovare përcillet me krizë të koncepteve politike, krizë të krijimit të ekipeve që mund të zbatojnë koncepte politike dhe krizë të përfaqësimit politik të qytetarëve të vendit. Sigurisht, kjo gjendje e tashme është ndër më të rëndat në aspektin politik, ndërsa studiuesve të teorive politike dhe praktikave qeverisëse do t’u nevojitej një mund i madh për të reflektuar në aspektin akademik këtë që po zhvillohet në Kosovë.

Niveli i qeverisjes në Kosovë ka rënë dukshëm në krahasim me nevojat e qytetarëve të vendit. Kjo nuk do të thotë se të gjithë njerëzit që udhëheqin apo punojnë në nivele të ndryshme të qeverisë janë të pazotë. Përkundrazi. Njerëz me përgatitje intelektuale e akademike duket qartë se përballen me pamundësi të shtyrjes së agjendave pozitive përpara. Politikanët me bagazh akademik në qeverinë aktuale të Kosovës janë njerëz që, megjithatë, në situata të ndryshme kanë treguar vullnet për të punuar me korrektësi, përkushtim dhe vizion, por strukturat e ndryshme brenda partive të tyre dhe brenda klubeve të caktuara vendimmarrëse normalisht se pengojnë këtë. Dhe, kjo është e qartë për secilin qytetar të vendit, të cilët të lodhur nga ky mentalitet i tashëm politik shpresojnë të shohin ‘gotën gjysmë të mbushur’.

Prandaj, edhe iniciativat iniciale publike të kohës së fundit për të krijuar një qeveri teknike apo gjithëpërfshirëse deri në zgjedhjet e ardhshme parlamentare duhet të shqyrtohen seriozisht nga akterët politik, shoqëria civile dhe partnerët ndërkombëtar.

Janë katër argumente kryesore përse Kosova duhet të qeveriset nga një qeveri gjithëpërfshirëse deri në vitin e ardhshëm kur do të mbaheshin zgjedhjet parlamentare.

Së pari, me një qeveri gjithëpërfshirëse do të ndalej trendi i zhvillimeve negative dhe bllokimit të të gjitha proceseve që po ndodh gjatë kësaj kohe në vendin tonë. Nuk është se një qeveri teknike apo gjithëpërfshirëse do të mund të zbatonte programe zhvillimore afat-mesme apo afat-gjate për vendin, por të paktën do të konservonte gjendjen aktuale të përgjithshme për të mos rënë edhe më poshtë se ku jemi si qeverisje, si shtet dhe si shoqëri. Përmirësimi i dukshëm do të mund të vërehej në ndaljen e korrupsionit në institucionet qeverisëse, për shkak të ndryshimeve në udhëheqjen e tyre, sikur edhe në tendencën e të gjitha partive politike pjesëmarrëse në këtë lloj qeverie për të treguar vlerat e veta dhe përkushtimin për të mos zhytur në korrupsion (të paktën deri në zgjedhjet nacionale).

Së dyti, krijimi i një qeverie teknike apo gjithëpërfshirëse do të krijonte një klimë tjetër politike në raporteve mes subjekteve të ndryshme, të cilat gjatë kësaj peridhe kanë arritur shkallë të lartë të kundërshtive herë parimore e herë personale. Dhe, këtu nuk bëhet fjalë vetëm për dy apo tri parti politike, por për një numër më të madh të aktorëve në skenën politike vendore. Aktorët vendimmarrës në skenën politike kosovare duket se janë shumë më gjerë se sa organizimet partiake, koalicionit, iniciativat apo kandidatët e pavarur.

Së treti, do të mund të përfshinte dhe krijonte hapësirën e nevojshme për figura të reja politike që vijnë qoftë nga shoqëria civile, qoftë nga bota akademike. Duke ofruar në qeverisje të këtillë njerëz të papërfshirë deri më tash në strukturat partiake, politika kosovare do të mund të përfitonte edhe një strukturë të re të politikanëve-politikaneve, që do të angazhoheshin në vitet e ardhshme për të drejtuar vendin kah funksionalizimi i shtetit, zhvillimi i gjithmbarshëm dhe integrimet evro-atlantike. Dhe, të tillë ka sa të duash në Kosovë, porse duhet t’u jepet mundësia, e cila është e domosdoshme për rastet e krijimit të qeverive teknike. Normalisht se në raste të këtilla do të kërkohej edhe eksperienca profesionale politike që kanë personalitete të ndryshme të shquara që kanë qenë në qeverisjet e kaluara, të cilët tash udhëheqin subjekte të vogla politike apo janë pjesë e shoqërisë civile.

Së katërti, të gjitha partitë kryesore, shoqëria civile dhe bota akademike do të mund të ketë proporcionin e vet në përgatitjen e zgjedhjeve të ardhshme parlamentare. Është e qartë tashmë se zgjedhjet lokale të vitit 2009 u organizuar keq, patën shumë probleme dhe treguan një fytyrë të errët të demokracisë në Kosovë. Nuk guxojmë më të lejojmë zgjedhje në Kosovë me përgatitje të njëjta. Përndryshe, qysh tash mund të flasim për rezultatet pothuajse të sakta që marrin secili subjekt politik. Në të njëjtën kohë, do të mund të ketë kontestime shumë më të fuqishme të rezultateve të zgjedhjeve, për të futur kështu Kosovën në një situatë krejt tjetër të paprecedent në të gjitha proceset zgjedhore, ku subjektet politike nuk pranojnë zgjedhjet dhe vendi futet në rrugë të pashpresë.

Normalisht se ka argumente të tjera që kundërshtojnë nevojën për krijimin e një qeverie teknike apo gjithpërfshirëse dhe këto argumente kryesisht lidhen me domosdoshmërinë për identifikimin dhe ndëshikimin politik e përgjegjësve për situatën e krijuar. Sido që të jetë, për shkak të situatës së ndjeshme, akterët politikë në Kosovë duhet të marrin pozicion të qartë dhe këtë ta bëjnë publike sikurse në raport me partnerët ndërkombëtarë, po ashtu edhe me institucionet dhe qytetarët e Kosovës.

Pra, me qëllim të arritjes së objektivit për të normalizuar gjendjen në Kosovë dhe mundësuar zhvillimin adekuat të proceseve pozitive në vend, politika kosovare (në bashkëpunim me partnerët ndërkombëtarë) është e nevojshme të ulët në një tryezë të përbashkët për të diskutuar temat kryesore të vendit. Kryetari i shtetit në këtë rast ka përgjegjësinë për të ndërmarrë veprimet e nevojshme që të sigurojë pjesëmarrjen e faktorëve politikë vendorë, në mënyrë që të përgatitet një proces i suksesshëm i ‘tranzicionit’ nga qeveria aktuale deri në zgjedhjet e ardhshme parlamentare.

Në një tryezë të tillë të përbashkët, qysh tash do të mund të supozoheshin konkluzionet parimore me të cilat do të dakordoheshin aktorët e politikës kosovare. Dhe, në bazë të këtyre konkluzioneve do të mund të punohej me përkushtim në ndërtimin dhe avancimin e kornizës qeverisëse, ligjore dhe politike për të arritur stadin e domosdoshëm që zgjedhjet e ardhshme parlamentare të jenë të lira, fer dhe demokratike.

Duhet thënë qartë dhe me zë të lartë se të gjithë jemi të brengosur me gjendjen politike dhe ekonomike në të cilën gjendet Kosova më shumë se dy vjet pas shpalljes së pavarësisë.

Duhet vlerësuar si të pavolitshëm pozicionin në të cilën gjendet shteti i Kosovës në raportet rajonale dhe ndërkombëtare, si dhe me numrin jo të kënaqshëm të njohjeve të shtetit të Kosovës.

Duhet konstatuar pa-zotësinë e udhëheqjes së tashme të Kosovës për të zbatuar Kushtetutën dhe ligjet e saj në tërë territorin e Kosovës, sikurse edhe me nivelin tejet të lartë të dukurive negative apo për të ndalur trendin e këtyre zhvillimeve negative.Duhet rikonfirmuar shqetësimin për nivelin tejet të lartë të korrupsionit dhe krimit të organizuar në institucionet e Kosovës, të cilat po dëmtojnë Buxhetin e Kosovës, standardin jetësor të qytetarëve të Kosovës dhe të ardhmen demokratike të vendit.

Duhet konstatuar publikisht se përgjegjëse për gjendjen e këtillë të rëndë në të cilën gjendet Kosova është udhëheqja e tashme e shtetit të Kosovës, për shkak të keq-qeverisjes gjatë kësaj periudhe.

Duhet vlerësuar se udhëqeja e tashme nuk ka kapacitete për të nxjerrë vendin nga gjendja e krijuar dhe se Kosova ka nevojë për kapacitete të reja me qëllim të përmirësimit të gjendjes aktuale deri në zgjedhjet parlamentare të vitit 2011.

Duhet arritur përkushtim i përbashkët për ruajtjen e stabilitet politik dhe qytetar të Kosovës, zhvillimin e mekanizmave shtetëror, zbatimin e Kushtetutës dhe ligjeve të Kosovës, proceset integruese, fqinjësinë e mirë dhe përmirësimin e kushteve të jetës së qytetarëve të Kosovës.

Pavarësisht se nivele të ndryshme do të mund të mendojnë një gjë të tillë si të pamundshme pët t’u realizuar, një gjë duhet ta dimë dhe ta kemi parasysh të gjithë: Kosova është shumë më e madhe se sa interesat personale apo grupore! Prandaj, duhet ta shpëtojmë vendin nga krizat e njëpasnjëshme.

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës

Botuar në Koha DITORE, më 22 maj 2010, fq. 12.

Heroi Johannes

Heroi Johannes

Dikush është dashur t’i thotë STOP kësaj që po ndodh për vite të tëra në vendin tonë të varfër, të demoluar emocionalisht, psikikisht, financiarisht dhe politikisht. Në vendin tonë të reketeve e krimit të organizuar, ku për shumë “intelektualë” janë në fuqi rregullat e shekullit XV. Heroi i ri i Kosovës është Johannes Van Vreeswijk, me fjalinë e tij tashmë famoze: “Ky është vetëm fillimi”. Sa shumë u djersitën tashmë!

BURIM RAMADANI

Johannes Van Vreeswijk duket se do të mbahet mend shumë gjatë në Kosovë. I guximshëm për atë që thotë dhe që bën, ai ka marrë rolin e një shpëtimtari ndërkombëtar për qytetarët e vendit. Normalisht se emërtimi simbolik i një rruge me emrin e tij në Prishtinë, që u bë të mërkurën e kësaj jave, tregon për një respekt të posaçëm që njerëzit në Kosovë kanë për të.

Populli i Kosovës do ta kujtojë atë për një nder të madh që po i bën gjatë kësaj periudhe. Tek e fundit, ky prokuror ua ka hapur sytë të gjithëve në vendin tonë. Disa janë djersitur tashmë. Disa presin të djersiten. Disa të tjerë nuk po dinë nëse duhet të djersiten apo çfarë do të ngjajë me ta. Sido që të jetë, hapa të këtillë të guximshëm kanë qenë të domosdoshëm për Kosovën e sotme. Këtë Kosovë të lodhur nga krimi i organizuar, shpërlarja e parave, kontrabandimi, korrupsioni, hajnia ordinere e çka jo tjetër.

Qytetarët e Kosovës janë ndier të shkërdhyer për shumë kohë tashmë. Nuk ka edhe një mentalitet tjetër më të rëndë në rruzullin tokësor sesa mentaliteti i plaçkës së popullit të vetë nga elita politike. Kjo ka ndodhur në Kosovë. Jo vetëm tash. Edhe më herët. Që nga viti 2000. Por, është rritur skajshmërisht në vitet e fundit. Sidomos në dy vjetët që po i kalojmë si shtet i “pavarur, sovran dhe dumukratik”.

Dikush është dashur t’i thotë stop kësaj që po ndodh në vendin tonë të varfër, të demoluar emocionalisht, psikikisht, financiarisht dhe politikisht. Në vendin tonë të reketeve dhe krimit të organizuar. Në vendin tonë të aferave nga më të ndryshmet dhe më të shpeshtat. Në vendin tonë të izoluar e të përvuajtur, jo vetëm nga armiqtë shekullorë, por edhe nga vetë ne. Në vendin tonë ku për shumë “intelektualë” janë ende në fuqi rregullat e raporteve shoqërore të shekujve të XV, XVI dhe XVII. Vendin tonë ku çdo gjë merret personale dhe kërkohen mënyra se si të kthehen çështjet politike dhe shoqërore në çështje personale. Vendin tonë ku askush nuk duhet të jetë më i mençur, pasur apo më i pranueshem se ‘unë’! Vendin tonë ku të tjerët janë të padijshëm, idiotë, debilë, imbecilë dhe çka jo tjetër. Vendin tonë ku ICO-ja, EULEX-i, Ambasada amerikane, Ambasada britanike dhe të tjerët nuk dinë asgjë për demokracinë, shtetin ligjor dhe integrimet evro-atlantike. Vendin tonë ku ministra, deputetë, kryetarë komunash, politikanë opozitarë, kryeredaktorë dhe gazetarë brenda natës dalin të kenë gurthyes, pompa benzine, kompani ndërtimesh të larta, kompani marketingu, baza asfalti apo kompani shpedicioni.

Kjo është Kosova e ditëve të sotme. Dhe, në këtë gjendje të rëndë e ka sjellë ky mentalitet i shpifur. Mentalitet i çoroditur, i përçudnuar dhe shkatërrues.

Kosova e sotme është shtet pa dogana dhe pa kufinj. Djegia e pikave doganore dhe kufitare në veri të vendit ka ndodhur menjëherë pas shpalljes së pavarësisë, por asnjëherë deri më tash nuk ka pasur qasje serioze për të kthyer autoritetin e shtetit atje.

Kosova e sotme nuk është ajo që ishte premtuar nga Kryeministri aktual se do të ketë “gara për njohjen e shtetit”. Numri i njohjeve të shtetit nuk ka arritur ende në 100, sikurse pati premtuar Kryeministri aktual se do të arrihet brenda tre muajsh.

Kosova e sotme ka dënuar qytetarët e vetë që të jenë më të izoluarit në Ballkan. Dështimi në liberalizimin e vizave në kohën ka ndodhur në kohën kur vendet fqinje kanë ecur me hapa të shpejtë. Kjo ka shkaktuar izolimin e qytetarëve të Kosovës.

Kosova e sotme përballet përfaqësohet në botë përmes formulës “dajë e nipa ambasadorë”. Udhëheqja institucionale e këtij mentaliteti të përçudnuar politik ka emëruar për ambasadorë dhe pjesëtarë të korit diplomatik familjarë të tyre të afërm, pa kurrëfar kriteri profesional. Kosova e sotme është shtet ku tenderomania ka hipur mbi Pallat të Mediave. Qeveria e shtetit “të pavarur, sovran dhe dumukratik” është drejtuar vetëm kah tenderat: Pallati i Mediave, Tenderi i Mishit, 20 për qindshi si normë ryshfeti, rrugët, shkollat...

Kosova e sotme është në situatën ky shtyllat kryesore të shtetit detyrohen të hyjnë në greva. Të gjithëve na kujtohen pamjet tmerruese ku edhe Policia është detyruar të bëjë grevë, e të mos flasim për sektorët tjerë që tashmë “jemi mësuar” t’i shohim në greva, sikurse shëndetësia apo gardianët.

Kosova e sotme është e vjedhur, sikurse u vodh Policia e Kosovës në prill të vitit 2009. Vjedhja e dhomës së dëshmive në Polici u publikua më 25 prill 2009, por edhe më tutje askush nuk ka dhënë përgjegjësi as ligjore, as profesionale, as politike, as morale.

Kosova e sotme udhëhiqet nga “shokët e Nazim Bllacës”. Ish-agjenti i SHIK-ut, Nazim Bllaca, akuzoi para disa muajsh publikisht për përfshirje të zyrtarëve të lartë të Qeverisë dhe institucioneve tjera në vrasjet, dhunën dhe bizneset e errëta të pasluftës. Askush nuk e pa të udhës të ndërmerr ndonjë veprim për të treguar se po ndihet keq për atë që ka ndodhur.

Kosova e sotme qeveriset nga koalicioni i Zanzibarit. Më 19 nëntor 2009, udhëheqja e PDK-së pas mesnatës ka njoftuar për “prishjen” e koalicionit qeverisës me LDK-në, gjë që është mohuar të nesërmën në mëngjes. Si për rastësi, “Zanzibari” është klub në bodrum dhe është shenjë simbolike se si vendi udhëhiqet nga mentalitet i nëntokës.

Kosova e sotme ka qeverinë e bastisur. Qeveria e Kosovës është bastitur nga EULEX-i më 28 prill 2010. Pos Ministrisë së Transportit, janë bastisur edhe pronat e banimit të Ministrit Fatmir Limaj dhe të të afërmve të tij.

Edhe shumë e shumë argumente tjera mund të numërohen për të treguar gjendjen e rëndë në të cilën ka rënë Kosova gjatë kësaj periudhe. Askush nuk duhet të tmerrohet nga kjo që ka ndodhur. Të gjithë duhet të tmerrohemi nëse nuk kemi forcë, vullnet dhe përkushtim për të tejkaluar këtë mentalitet, këtë gjendje, këtë strukurë shkatërruese për vendin. Kjo kërkon bashkim të vlerave demokratike të shoqërisë kosovare. Kjo kërkon në rend të parë vullnet dhe vizion perëndimor për shtetin dhe shoqërinë. Këta aktualët në qeveri nuk e kanë këtë vizion. Është e qartë apo jo? Shumë prej tjerëve që janë në opozitë kanë dëshmuar se nuk e kanë këtë vizion. Por, kapacitetet që janë duhet të zhvillohen, bashkohen në koncepte dhe drejtohen për të zhvilluar demokracinë dhe vendin. Njerëzit e vullnetshëm dhe të arsimuar tashmë e kanë radhën të flasin dhe të veprojnë. Të veprojnë jo për interesin e ngushtë, por për shtetin dhe shoqërinë. Për Kosovën.

Nëse kthehemi përsëri te heroi i ri i Kosovës, Johannes Van Vreeswijk, me fjalinë e tij tashmë famoze: “Ky është vetëm fillimi”. Dhe, kështu, t’i jepet Kosovës një fillim për demokratizim.

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës

Botuar në “Koha DITORE” më 14 maj 2010, fq. 11

Kriza nga të ‘pafetë’

Kriza nga të ‘pafetë’

Demokracia e Kosovës rrezikohet seriozisht nga të “pafetë”. Të dëmtuar dhe në rrezik sot janë edhe sovraniteti (edhe toka edhe ajri), edhe njerëzit, edhe liria individuale, edhe të drejtat dhe liritë themelore, edhe shoqëria civile, edhe mediat/gazetarët “tradhëtarë të kombit”, edhe mirëqenia, edhe perspektiva, edhe ardhmëria.

BURIM RAMADANI

Të pafetë në krye të vendit. Kjo është situata në të cilën ndodhet Kosova e sotme. Dhe, jo vetë të pafe, por edhe mëkatarë, manipulues dhe intrigues. Njerëz të llojit të atyre që shkruajnë ‘sehire’ dhe të atyre që shkojnë për të shkruar ‘sehire’ kundër të tjerëve. Pse jo, edhe njerëz që shkojnë për të shkruar se janë bindur se duhet gjoja të ruhen nga ‘sehiret’ e të tjerëve. Të këtillët sot po marrin vendimet për jetët e njerëzve të Kosovës. Të këtillët sot po krekosen sa mirë po shkruajnë dhe po ruhen me ‘sehire’, duke menduar se kështu Kosova mund të anëtarësohet sa më shpejtë në Bashkimin Evropian dhe në NATO. Duke hedhur hi në sytë e popullit se me ‘sehiret’ e reja po shtohen energjitë pozitive në qeverisjen e vendin. Energji këto të cilat deri tash nuk paskan qenë të nevojshme as për t’u diskutuar.
Nëse demokracia mund të krahasohet me një ‘religjion’, për shkak të grumbullit të vlerave që sjellë në sjelljen e individit dhe kolektivit në raport me të faktorët tjerë (përfshirë këtu shtetin, njerëzit dhe tokën e ajrin-sovranitetin), atëherë ky ‘religjion’ në Kosovë është duke u rrezikuar qysh në fillimet e veta. Nuk do shumë mend dhe analizë për të parë se të gjitha këto elemente janë të rrezikuara, të dëmtuara dhe të pashpresë për shkak të kësaj qeverisjeje gjatë këtyre dy vjetëve pas shpalljes së pavarësisë së vendit. Edhe sovraniteti (edhe toka edhe ajri), edhe njerëzit, edhe liria individuale, edhe të drejtat dhe liritë themelore, edhe shoqëria civile, edhe mediat “tradhëtare të kombit”, edhe mirëqenia, edhe perspektiva, edhe ardhmëria.
Feja shpeshherë përkufizohet edhe si grumbull normash të sjelljes nga e cila individët mund të gjykojnë pasojat vetjake dhe shoqërore të veprimeve të tyre, dhe një model drejtues me të cilin individët mund të lidhen me grupin e tyre dhe gjithësinë e tyre. Por, duke pasur parasysh se kjo paraqet edhe një ideologji në vete, atëherë krahasimi me demokracinë si idelogji, sistem apo formë shtetërore është i përshtatshëm për rastin e Kosovës. Megjithatë, cila është gjendja e tashme në shtetin e ri?
Kosova e sotme përballet me shumë e shumë sfida të cilat tash për tash duket se janë të pakapërcyeshme. Dhe, kaq të rënda bëhet këto sfida për shkak se ky mentaliteti qeverisës nuk ka as vullnetin, as dijen, as opsionet dhe as përkushtimin për të ndryshuar gjërat. As nuk ka interesim për të zhvilluar vendin. Thënë shkurt, njerëzit që udhëheqin vendin sot, nuk po dëshmojnë në praktikë se besojnë në demokraci, parimet themelore, rregullat, vlerat e saj dhe sistemin demokratik në përgjithësi. Pra, Janë të “pafe”.
Shteti i ri duhet të fillojë nga e parakushti bazik: përkushtimi dhe vendosmëria për të konsoliduar demokracinë. Sistemi që qytetarët e Kosovës duan të ndërtojnë në vendin e vet nuk është në kundërshtim me vlerat dhe rregullat që sjellë demokracia. Cilat janë këto vlera, cilat janë këto rregulla dhe parime themelore?
Të drejtat dhe liritë themelore të njeriut: Qytetarët e Kosovës janë të shkelur nga shteti dhe nga pa-aftësia e shtetit për të siguruar të drejtat dhe liritë themelore të njeriut. A nuk është liria e lëvizjes apo e drejta e pronës private të drejta të pakontestueshme për të gjithë qytetarët? Atëherë çfarë lirie kanë qytetarët e Kosovës të lëvizin në tërë territorin e Kosovës apo të gëzojnë pronat e veta që kanë, për shembull, në veri të vendit? Normalisht se kjo është çështje aq e hapur sa që secili prej nesh ka mundësi të reflektojë menjëherë konstatimin. Madje, edhe vetë kryetari i tashëm i Mitrovicës paska shitur pronën e vetë private në veri të komunës së tij për shkak të pa-mundësisë së shfrytëzimit dhe realizimit të të drejtës së tij.
Sundimi i Ligjit: A janë të gjithë qytetarët e Kosovës të barabartë para ligjit dhe a i nënshtrohet të gjithë ligjit? Apo, ndoshta, dikush është mbi ligjin dhe dikush është vetë ligji? Shiheni shtëpinë e re të kryeministrit Thaçi në zonën ku nuk ka leje për ndërtime, llogariteni pagën e tij mujore dhe koston e ndërtimit të asaj shtëpie. Gati se e njëjta është edhe për zëvendës-kryeministrin Manaj. Pa leje ndërtimi. Këto janë shembuj krejt të thjeshtë dhe të kapshëm për të gjithë ata që duan dhe ëndërrojnë shtetin funksional, ligjor dhe integrimet evro-atlantike.
E drejta për të zgjedhur dhe për t’u zgjedhur: Parim themelor i demokracisë janë zgjedhjet. Por, çka ndodhi në Kosovën e pavarur? Pikërisht partitë në pushtet nuk mund të plotësonin kriterin kryesor të demokracisë. Në Prizen, Lipjan e Gjilan u detyruan të anulojnë komplet rundin e dytë për shkak s etë dy partitë kishin vjedhur votën e lirë të qytetarit. Krerët e dy partive, njëri kryeministër dhe tjetri president, në vend se të ishin garantuesit e votës së lirë, në realitet u bënë shkelësit dhe vjedhësit e votës së lirë.
Ndarja e pushteteve: Legjislativi, ekzekutivi dhe gjyqësori duhet të jenë të pavarur nga njëri-tjetri, ndërsa raporti i kontrollit dhe balancimit vendoset në Kushtetutë. Por, cila është e vërteta në rastin e Kosovës? Legjislativi është plotësisht nën diktatin e Ekzekutivit, ndërsa gjyqësori pothuajse plotësisht jo-funksional. Kush e kontrollon kënd në Kosovë, është çështje e padiskutueshme. Madje, jo vetëm brenda degëve të pushtetit, por edhe në jetën e përditshme (përfshirë bizneset dhe mediat), qëllimi kryesor i Ekzekutivit duket të jetë kontrolli dhe vetëm kontrolli.
Logjika e kësaj qeverisjeje nuk arrin të dallojë menaxhimin nga kontrolli. Është logjikë komuniste prandaj. Në demokraci, qeveria e vendit nuk kontrollon çdo gjë prej çdo gjëje. Në sistemin të cilin kosovarët po synojnë të ndërtojnë, demokracinë, qeveria menaxhon situata dhe resurset. Assesi nuk kontrollon. Menaxhimi është art krejt tjetër nga kontrolli. Është menatitet tjetër. Menaxhimi është vlerë në shtetet dhe shoqëritë normale dhe demokratike.
Por, problemi i Kosovës është se nuk ka arritur të krijojë shtet dhe shoqëri normale. A nuk e tha përafërsisht kështu edhe ministri i deritashëm i Administratës Publike, Arsim Bajrami?

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK)

Botuar në Koha DITORE, më 6 prill 2010, fq. 12.

Riformatizim se jo mahi

Vështrim

Riformatizim se jo mahi

Çfarë solli ky riformatizimi vërtetë? Çka po duket se do të ndryshohet, cilat prioritete, cilat pjesë të planit qeveritar? Si, a është e mundur? Qeveria nuk ka as prioritete dhe as plan qeverisës? Nejse!

BURIM RAMADANI

Më në fund u kuptua. Urime. Shtrëgoni duart. Mos harroni edhe ndonjë dolli me shampanjë. Ky moment duhet të shënohet me diçka për t’u mbajtur në kujtesë. Edhe ashtu do të kujtohet! Sepse, tashmë u kutpua shumëçka. Madje, u kuptuan shumë elemente të rëndësishme. Të gjitha këto kanë të bëjnë me të zhvillimet e tashme dhe të ardhme të jetës politike. Për më tepër, edhe njëherë e mirë u dëshmua kush është kush në koalicion. Dita e fundit e marsit 2010 do të mund të mbahet mend shumë mirë për një strukturë të gjerë të njerëzve të Kosovës. Një strukturë që ka mbetur e habitur. Pse jo edhe me gishta në gojë, duke tundur kokën! Kjo ditë ka vulosur atë që shumë njerëz e kanë menduar. Por, çka është kjo?

Kush është kush në koalicion?

Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK) vendosi të ndërrojë tre ministra. Me urdhër të atyre lart, shefat e koalicionit, LDK-ja nuk ishte e kënaqur me performancën e ministrave të saj. Dikush do të thoshte se kjo po ndodh në emër të qeverisjes së mirë, transparencës, avancimit të demokracisë, luftës kundër korrupsionit, forcimit apo vendosjes së sundimit të ligjit, afirmimit të vlerave të vendit, apo çka jo tjetër.
Por, në parim, ndërrimet e ministrave ndodhin për një arsye: se ata nuk kanë punuar mirë. Kjo është baza e të gjitha nën-arsyeve tjera që mund të nxjerren gjatë analizës për ndërrimin e ministrave apo zyrtarëve të lartë të shtetit. Kjo nënkupton se personat e tillë i kanë sjellë dëm Qeverisë dhe qeverisjes, i kanë shkaktuar dëm Kosovës, e kanë dëmtuar imazhin e partisë. Dhe, kush janë këta njerëz të LDK-së që kanë dëmtuar LDK-në? Nekibe Kelmendi, Alush Gashi dhe Valton Beqiri. Të tre të shkarkuar për shkak se nuk kanë punuar mirë! Apo, sikurse ka thënë një anëtar i kryesisë së LDK-së, për shkak të kërkesës për ndryshime pozitive në Qeveri. Madje, ai tha se “vendimi nuk është marrë nën diktatin e Hashim Thaçit”. Hëm.
Nëse vendimi i kryesisë së LDK-së nuk është marrë nën diktatin e Hashim Thaçit (kryetarit real të dy partive në koalicion), atëherë është Fatmir Sejdiu i pakënaquri me punën e këtyre ministrave dëmtues për imazhin e LDK-së dhe qeverisjen në Kosovë. Por, cili është relacioni i këtyre ministrave me partinë që udhëhiqet nga Sejdiu?
Nekibe Kelmendi është nënkryetare e LDK-së që nga fillimi i vitit 2007. Pas Kuvendit të karrigeve? Po, po. Madje, Kelmendi ishte kryesuese e një pjese të punimeve të Kuvendit të Gjashtë të LDK-së, ku u zgjodh Fatmir Sejdiu për kryetar të partisë. Do të thotë, dëmtimi i imazhit të LDK-së vjen nga vetë struktura udhëheqëse e LDK-së, nga një nënkryetare? Pyeteni Fatmir Sejdiun. Sigurisht ka bërë ndonjë analizë të thuktë dhe të saktë. Sepse, ai normalisht se nuk është fajtori për gjendjen e tmerrshme që ka kapluar LDK-në! Ai ka ngrirë pozitën e kryetarit të partisë dhe partia udhëhiqet nga nënkryetarët dhe sekretari i përgjithshëm.
Por, cilët janë fajtorët tjerë? Sigurisht se ka plotë. Alush Gashi për shembull. Nuk ka ditur të udhëheq Ministrinë e Shëndetësisë. Madje, përkundër ndihmës dhe kujdesit të madh të Hashim Thaçit, i cili pati emëruar edhe një këshilltar special për shëndetësi. Plus, e solli nga jashtë shtetit, por kot. Për më shumë, Gashi ka pasur ndihmën e pakursyer edhe të bashkëpunëtorit tjetër të Kryeministrit, këshilltarit për punë të kota, Shaip Muja. Të gjithëve na kujtohet (sigurisht edhe Alush Gashit i kujtohet tash) si Muja i shkruante e-maila zyrtarëve të Ministrisë së Shëndetësisë se si duhet të punohet dhe çfarë vendime duhej të merreshin. Sidoqoftë, tashmë situata do të përmirësohet. Në vend të Gashit do të jetë Bujar Bukoshi. Bukoshi është një prej kundërshtarëve më të mëdhenj dhe më të fuqishëm. Por, problemi i tij duket të jetë se nuk e di kundërshtar i kujt është. Kundërshtar i Sejdiut apo Thaçit? I tillë ishte edhe gjatë kohës kur presidenti Rugova ishte gjallë. Kundërshtar!
Po kultura? Eh, kjo është ëmbëlsira që ruhet për fund. Valton Beqiri, profesionist i artit muzikor, pati harruar artet tjera, pati harruar sportin dhe rininë. Prandaj, vërtetë i solli imazh të keq Qeverisë së Republikës së Kosovës së pavarur, sovrane dhe demokratike. Për më tepër, nuk dihej as i kujt është, LDK-së apo PDK-së. Kështu që, normalisht LDK-ja (si parti serioze në shkatërrim) u detyrua të vendos në atë detyrë një prej nënkryetarëve të saj, Lutfi Haziri. Pasi u mund në zgjedhje të përsëritura, LDK-ja e Gjilanit do të udhëheq kulturën në Kosovë. Dakord. E qëlluar. Askush nuk është humbës këtu. Krejt varet prej marrëveshjes paraprake! Por, Fatmir Rexhepi mund të ketë ndonjë storie tjetër për të treguar. Kush e di! Le ta thotë vetë!
Sa i përket ministrave të Partisë Demokratike të Kosovës (PDK) ka çka të thuhet. Vërtetë ata kanë punuar fuqishëm. Kush sa ka mundur dhe çka i ka ardhur te dora, kuptohet sipas aftësive dhe mundësive që kanë pasur. Hajt se ka kohë të shihen më qartë çfarë kanë bërë. Ndoshta EULEX-i mund të thotë më shumë. Mos të përzihet kush në punët e drejtësisë. Të paktën, derisa sa populli nuk është revoltuar për të marrë veprime të ngutshme. Flasim sërish!

Qeverisja pa prioritete

Çfarë solli ky riformatizimi vërtetë? Çka po duket se do të ndryshohet, cilat prioritete, cilat pjesë të planit qeverisës? Si, a është e mundur? Qeveria nuk ka as prioritete dhe as plan qeveritar? Nejse!
Kosova e sotme vuan nga mungesa e vullnetit politik, dijes, energjive, kapaciteteve dhe përkushtimit për të zhvilluar vendin në të gjitha fushat e jetës. Njerëzit e Kosovës përballen me varfërinë dhe papunësinë. Madje, qytetarët e Kosovës shohin këto dy elemente si më kërcënueset për stablitetin e brendshëm politik dhe qytetar. Bashkë me këtë edhe sundimi i ligjit. Kosova nuk kontrollon një pjesë të territorit të saj, nuk ka ndikim dhe as politika për t’iu kundërvënë ndërhyrjeve të panumërta të Serbisë në territorin e Kosovës. Tashmë Serbia do të mbajë sërish zgjedhje lokale në Mitrovicë! Kush është përgjegjës dhe kush mendon për këtë? Pyetni qytetarët e Mitrovicës dhe kanë çka t’ju thonë.
Procesi i integrimeve evropiane nuk po sillet këndejpari. Qytetarët e Kosovës janë më të izoluarit në Ballkan. Madje edhe Maqedonia e brishtë ka arritur të liberalizojë vizat Shëngen për qytetarët e saj të ndarë në dy, apo tri, apo katër pjesë.
Por, kush kujdeset dhe përkushtohen për këto në Kosovë? Për sundimin e ligjit, zhvillimin ekonomik dhe integrimet evro-atlantike nuk ka zot shtëpie. Jo pse Kushtetuta apo ligjet në fuqi ia ndalojnë kujt të merret me këto. Por, sepse këto janë çështje që kërkojnë punë, mund, energji dhe përkushtim. Realisht, nuk ka shumë tendera për të shpallur në mënyyrë që të vendoset sundimi i ligjit dhe të plotësohet kriteret për integrimet evropaine. Ndërsa, sa i përket zhvillimit ekonomik, parimi i kësaj qeverie është ky: nëse nuk na japin ryshfet, mos të investojnë fare - s’kanë çka na duhen!
Të tilla situata të rënda, nënçmuese dhe shkatërruese po përcjellin Kosovën e sotme. Qeveria e Hashim Thaçit (PDK dhe LDK) nuk di të punojë për Kosovën. As që është e interesuar bile. Të gjithë kemi nevojë për një Qeveri që punon për Kosovën. Vetëm për Kosovën. Për shtetin tonë.

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK)

Botuar në Koha DITORE, më 1 prill 2010, fq. 12.

Qeveria demanton vetveten për veri

Vështrim

Qeveria demanton vetveten për veri

BURIM RAMADANI

Gjatë këtyre ditëve, kryeministri Hashim Thaçi qartësisht po vazhdon lojën politike mbi të vërtetën për çështjen e veriut të Kosovës. Qysh prej daljes në opinion lajmi për hartimin e një strategjie të veçantë për të kthyer kontrollin ligjor në komunat veriore të Kosovës dhe deri më tash, çdo gjë ka mbetur vetëm në letër. Kjo kohë nuk është shkurtër. Tashmë po bëhet tre muaj prej kur u bë publike në mënyrë ‘klandestine’ strategjia. Dhe, asgjë. Vetëm formulime të deklaratave të ndryshme politike, por pa veprime, pa agjendë të qartë dhe pa nisje të zbatimit.

Katër gabimet e logjikës jashtë-institucionale

Para pak ditësh, kryeministri Thaçi ka emëruar një koordinator për zbatimin e Strategjisë për vendosjen e ligjit në Veri të Kosovës. Pavarësisht njohjeve dhe ekspertizës që personi në fjalë i ka apo mund t’i ketë, duhet thënë qartë se kjo logjikë e punës së institucioneve të Kosovës është logjikë e tejkaluar, e gabueshme dhe e padinjitetshme. Realisht thënë, ky është një veprim plotësisht i gabuar i Kryeministrit Thaçi dhe si i tillë është i papranueshëm.
Në argumentim të kësaj duhet ngritur dhe thënë publikisht katër gabime të mëdha strategjike, që kryeministri (sigurisht në konsultim me Presidentin) kanë bërë. Dhe, këto katër gabime janë të pafalshme për të ardhmen institucionale të Kosovës.
Së pari, sipas Kushtetutës së Republikës së Kosovës, institucionet e vendit janë ato që kanë për obligim të ruajnë sovranitetin e shtetit, të vendosin rendin dhe ligjin, përkatësisht sundimin e ligjit në tërë territorin e Kosovës. Në Nenin 2 të Kushtetutës, pika 2, thuhet shprehimisht se “Sovraniteti i Republikës së Kosovës buron nga populli, i takon popullit dhe ushtrohet, në pajtim me Kushtetutën, nëpërmjet përfaqësuesve të zgjedhur, me referendum, si dhe në forma të tjera, në pajtim me dispozitat e kësaj Kushtetute”. Në Nenin 4, pika 4, thuhet shprehimisht se “Qeveria e Republikës së Kosovës është përgjegjëse për zbatimin e ligjeve e politikave shtetërore dhe i nënshtrohet kontrollit parlamentar”. Pra, shihet qartë, se Kryeministri ka shkelur Kushtetutën e Kosovës kur ka vendosur që dikush nga jashtë institucioneve të vendit të koordinojë punën dhe angazhimet institucionale për rivendosjen e ligjit në veri të Kosovës.
Së dyti, duke bërë këtë, liderët institucional të Kosovës realisht janë duke u munduar të heqin përgjegjësinë nga vetja për dështimet e mëdha që kanë ndodhur gjatë këtyre dy vjetëve rresht sa i përket zbatimit të ligjit. Ose thënë më mirë, nëse dështon zbatimi i strategjisë, ka dështuar koordinatori apo ekipi i tij i mundshëm, por jo liderët institucionalë. Kjo logjikë e të vepruarit është qartësisht e dallueshme nga secili njeri që përcjellë zhvillimet politike në vend. Por, sigurisht se është logjikë plotësisht e gabuar, sepse askush nuk mund të heq përgjegjësinë për të cilën obligohet me Kushtetutën e Republikës.
Së treti, qysh në javët e para pas hartimit të kësaj Strategjie, liderët instutuiconalë kanë dëshmuar në fakt se kjo Strategji nuk do të zbatohet fare. Ata kanë larguar veten nga përkushtimi për të punuar në drejtim të zbatimit të strategjisë, prandaj për këtë kanë autorizuar një njeri pa kurrfarë ndikimi dhe përgjegjësie politike. Kjo do të mund të interpretohej se si shenjë e qartë dhe direkte se liderët institucionalë nuk janë fare të interesuar që kjo Strategji të zbatohet dhe që territori verior i Kosovës të normalizohet, demokratizohet dhe që atje të sundojë ligji.
Së katërti, kanë tradhëtuar votat dhe besimin e qytetarëve të Kosovës (ata të cilët i kanë votuar), duke i dhënë përgjegjësinë këtyre për të qeverisur Kosovën në të gjitha pjesët, si shtet unik dhe i pandashëm, ashtu sikurse përcaktohet shprehimisht në Nenin 1, pika 1 e Kushtetutës së Republikës. Pra, askush nuk i ka dhënë votat që Thaçi dhe Sejdiu t’ia lënë çështjen e veriut një njeriu tjetër, pavarësisht se kush mund të jetë ai apo ajo.

Qeveria demanton vetveten: Çka paska ekzistuar në veri deri më tash?

Dhe, këtë të hënë, Qeveria e Republikës vendosi të formojë gjashtë (6) grupe punuese për zbatimin e strategjisë së veriut. Përkatësisht, Grupin për sundimin e ligjit; Grupin për kthim, dialog dhe pajtim ndëretnik; Grupin për zhvillim ekonomik; Grupin për rivendosjen e sistemit të reformimit të pushtetit lokal; Grupin për shtrirjen e shërbimeve publike; si dhe Grupin e komunikimit. Po të hënën, kryeministri Thaçi tha se do të ketë “angazhime konkrete për rivendosjen e pikave kufitare 1 dhe 31, ruajtjen e zinxhirit komandues, funksionalizimin e gjyqësorit në veri, kthimin e pjesëtarëve në gjithë pronat dhe banesat, nxitjen e pajtimit ndëretnik, zhvillimin ekonomik dhe social, nxitjen e hapjes së vendeve të reja të punës, themelimin e Universitetit Evropian, identifikimin e projekteve zhvillimore për gjithë komunitetet”.
Por, pyetja që shtrohet menjëherë pas këtij vendimi për formimin e gjashtë grupeve dhe pas kësaj deklarate të Kryeministrit është: E çka paska ekzistuar deri më tash në pjesën veriore të Kosovës?
Përgjigjja e Kryeministrit Thaçi më 25 shkurt 2008 ishte “çdo pjesë e Kosovës është nën kontroll të plotë”. Më 12 maj 2008, Kryeministri Thaçi pas një takimi me një delegacion të OJQ-së “Bregu i Veriut” kishte “shprehur angazhimin e tij dhe të Qeverisë së Kosovës për sundimin e ligjit, për lirinë e qytetarëve, si dhe për t’iu siguruar kushte për jetë dhe biznes të gjithë qytetarëve në Kosovë”. Ndërsa, gjatë fushatës zgjedhore të vitit të kaluar, më 18 tetor 2009, ai u shpreh “Dje unë premtova më shumë se 120 milionë euro investime për Mitrovicën. Sot jam këtu që t’ju bëjmë me dije përkushtimin që kemi për të kthyer të gjithë banorët e kësaj ane, në pronat e tyre’, tha kryeministri Thaçi. Në muajin e fundit të vitit të kaluar, më 5 dhjetor 2009, ai ka thënë se “veriu i Kosovës tashmë është më e sigurt”.
Por, si doli të jetë e vërteta? Nëse deklaratat e mëparshme të Kryeministrit kanë qenë të vërteta, përse duhet të krijohen këto grupe punuese? Kjo tregon qartë se Kryeministri dhe Qeveria e kanë demantuar veten plotësisht. Është e dukshme se Kryeministri Thaçi nuk është dhe nuk shihet si partner serioz i vendorëve dhe ndërkombëtarëve për të qeverisur Kosovën. Kjo logjikë duhet ndërruar. Nuk ka përse të manipulohet populli. Tek e fundit, populli e di të vërtetën.

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës.

Botuar në "Koha DITORE" më 9 mars 2010, fq. 11

Një mijë e një pyetje për veriun

Vështrim

Një mijë e një pyetje për veriun

“Mungesa e ligjshmërisë në veri shtetit të Kosovës i ka kushtuar humbje të mëdha, si në aspektin politik dhe atë financiar”, tha këto ditë kryeministri Thaçi. Megjithëse duhet përshëndetur konstatimin e saktë, pyetjet që lindin janë të shumta. Mbi të gjitha, çka është bërë dhe pse nuk është bërë asgjë deri më tash?

BURIM RAMADANI

Veriu i Kosovës ka sjellë dëm të vazhdueshëm pas pavarësisë. Ndërsa, mundësitë për marrjen e masave për të rregulluar këtë çështje kanë ekzistuar edhe më herët. Këto dolën të jenë fjalitë që konstatojnë një gjendje të rëndë në atë pjesë të territorit të Kosovës, sikurse edhe që marrin përsipër përgjegjësitë për mos-zgjidhjen e saj.
Fillimisht, kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi, dhe më pas edhe Kryetari i Kosovës, Fatmir Sejdiu, thyen më në fund akullin dhe pranuan në një formë përgjegjësinë për atë që nuk është bërë në zgjidhjen e problemit të veriut. Thaçi madje tha se Kosova ka pësuar humbje të mëdha pikërisht për shkak të mos-vënies së ligjit në atë pjesë të territorit. “Mungesa e ligjshmërisë në veri shtetit të Kosovë i ka kushtuar humbje të mëdha, si në aspektin politik dhe atë financiar”, deklaroi kryeministri Thaçi gjatë ditëve të para të shkurtit të këtij viti. Pra, pak ditë para se të shënohet dyvjetori i shpalljes së pavarësisë së vendit, Kryeministri kosovar konstaton zhvillimet negative që kanë ndodhur dhe vazhdojnë të ndodhin në veriun e Kosovës.
Ndërkaq, Kryetari i Kosovës shkoi edhe më larg gjatë këtyre ditëve, duke thënë se për të intervenuar në veriun e vendit ka pasur mundësi dhe hapësirë edhe më herët. “Ka pasur hapësirë dhe mundësi që të veprohet edhe më herët… Kemi kaluar dhjetë vjetë të plota dhe sidomos në periudhën e administrimit të Kombeve të Bashkuara…E dyta ka qenë një vonesë e paarsyeshme e shtrirjes së misionit EULEX me të gjitha kapacitetet në veri të Kosovës. Por, them se veprimet e tashmë janë inkurajuese…për të vënë rend dhe ligj në këtë pjesë të Kosovës”, ka thënë Kryetari Sejdiu.
Të dy këto deklarata janë të guximshme, të linjës së udhëheqësve serioz të një shteti, sikurse edhe të bazuara në atë që po ndodh në të vërtetë. Këto konstatime duhet të vlerësohen lartë nga opinion publik, akterët e ndryshëm vendorë e ndërkombëtarë, e po ashtu edhe nga opozita dhe shoqëria civile. Dhe, kjo për shkak se duket që liderët institucionalë të Kosovës kanë vendosur që të paktën në mënyrë deklarative të ngrisin problemet dhe vështirësitë më të mëdha të Kosovës. Realisht, kur Kosova ishte në situatat e rënda të para-shpalljes së pavarësisë, pothuajse askush nuk kishte dyshime se sfidat nëpër të cilat do të duhej kaluar janë të mëdha. Madje, ato dolën shumë më të mëdha se sa që ishte menduar në opinionin publik apo konstatuar nga udhëheqja institucionale.
Por, janë një mijë e një pyetje që mund dhe duhet patjetër të ngriten në situatën e sotme, kur kryeministri dhe kryetari i vendit kanë konstatuar dëmin që i është shkaktuar Kosovës gjatë këtyre dy vjetëve. Këto pyetje kanë karakterin e përgjegjësisë shtetëore dhe qytetare për atë që ka përcjellë Kosovën gjatë këtyre dy vjetëve. Tek e fundit, secili prej nesh ka pasur në mendje këto pyetje në momentin e parë kur ka dëgjuar apo lexuar deklaratat e tilla të kryetarit dhe kryeministrit të Kosovës.
Ku ishin kryetari dhe kryeministri i Kosovës gjatë kësaj periudhe? Çka kanë thënë këta dy liderë për gjendjen në veri të vendit për dy vjet rresht? Cilat kanë qenë informatat që kanë pasur të dy liderët për atë që po ndodh në veri? Pse deklaratat e deritashme të tyre për gjendjen në veri të vendit janë plotësisht të ndryshme me realitetin atje? Përse është lejuar kjo gjendje e rëndë jashtë-ligjore të ndodhte pa ndonjë ndërhyrje për dy vjet me radhë? Kush është përgjegjës për mos-shtrirjen e autoritetit shtetëror në veri? Cilat kanë qenë përgjigjet e institucioneve saherë që është ngritur në opinion çështja e veriut të vendit? Mbi çfarë motive shqetësimet e vazhdueshme të opozitës dhe shoqërisë civile për çështjen e veriut janë klasifikuar si “akuza qesharake dhe të pabaza”? Cilat kanë qenë dhe janë arsyet reale të mungesës së interesimit shtetëror për të shtrirë autoritetin ligjor në atë pjesë të territorit? Çfarë kanë qenë qëndrimet e bashkësisë ndërkombëtare në përgjithësi dhe faktorëve relevantë ndërkombëtarë veç e veç? Përse është lejuar që krimi i organizuar dhe kontrabanda të gjejnë ‘parajsën’ e veprimit në atë pjesë të territorit? Cilat kanë qenë përgjigjet e autoriteteve shtetërore ndaj shqetësimeve të vazhdueshme të bizneseve vendore, posaçërisht prodhuesve vendorë të cilët janë dëmtuar skajshmërisht nga kontrabanda atje? Sa herë kanë vizituar kryetari dhe kryeministri i Kosovës atë pjesë të territorit dhe çka kanë parë atje? Deri kur kanë menduar liderët shtetërorë se kjo gjendje mund të jetë e pranueshme dhe në këtë mënyrë të mos veprohet për të zgjidhur problemin? Çfarë përgjegjësie ndiejnë këta dy liderë sa herë që u kujtohet se në Kosovë ka një Kushtetutë dhe ligje? Përse është dashur të pritet iniciativa e Zyrës Ndërkombëtare Civile për të hartuar strategjinë e veçantë për veriun e Kosovës? Pse nuk është marrë asnjëherë seriozisht kërkesa e opozitës për hartimin e kësaj strategjie të posaçme për të zgjidhur situatën e jashtë-ligjshme në veri?
Këto dhe shumë e shumë pyetje të tjera meritojnë të adresohen qartë dhe direkt tek liderët e institucioneve të Kosovës. Dhe, qytetarët e Kosovës nuk mund të shmangen nga debatet e këtilla. Përgjigjet në këto dhe shumë pyetje tjera duhet të jenë publike, sikurse edhe veprimet që duhet ndërmarrë.

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK)

Botuar në KOHA DITORE, më 14 shkurt 2010, fq. 11.

Vizioni i Rugovës

Vizioni i Rugovës

Edhe pas shpalljes së pavarësisë, mbetet ende e gjatë rruga për të realizuar vizionin e presidentit Rugova.

Burim Ramadani

I
Në janarin e katër që prej ndarjes nga jeta e presidentit Ibrahim Rugova, Kosova përballet me shumë sfida. Shteti dhe shoqëria kosovare gjendet në një situatë të brishtë politike; me një ekonomi të rrënuar e të pazgjidhje nga përgjegjësit e tashëm politikë; situatë të paqartë të sigurisë; mungesë të shtrirjes së autoritetit shtetëror në tërë territorin e Kosovës; me një qeveritarë të lartë të akuzuar publikisht për urdhër-dhënie të vrasjeve në Kosovë; me tenderomaninë e pashërueshme qeverisëse; me izolimin e qytetarëve të Kosovës përmes mos-liberalizimit të vizave për shkak të mbetjes prapa në plotësimin e kritereve të Bashkimit Evropian; me zgjedhje të dështuara, manipuluara dhe me rund të tretë për shkak të vjedhjes së votava nga dy partitë në pushtet; me shoqëri të papjekur civile; me shumë media në shërbim të njërit apo tjetrit krah. Kjo është në përshkrim të shpejtë gjendja e përgjithshme e Kosovës tashmë dy vjet pas shpalljes së pavarësisë dhe katër vjet që prej ndarjes ndarjes nga jeta e presidentit historik Ibrahim Rugova. Fatkeqësia më e madhe e kësaj periudhe të rëndë në Kosovë është dëmtimi i demokracisë së krijuar në vend, dëmtim ky që është konstatuar edhe nga mekanizma të ndryshëm ndërkombëtar.

II
Demokracia në Kosovë ka zënë fill në dekadën e fundit të shekullit të kaluar, përkatësisht në vitet e 90-ta. Roli i intelektualëve shqiptarë të Kosovës në atë periudhë ka qenë vërtetë i rëndësishëm, vendimtar dhe i pakontestueshëm për zhvillimet e ardhshme të gjithmbarshme në vend. Në këtë mes, lideri i organizimit të tillë ishte zgjedhur Dr. Ibrahim Rugova, në atë kohë kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës. Përkundër situatës tepër të rëndë dhe nën agresin në të cilën ndodhej Kosova, intelektualët e prirë nga presidenti Rugova arriti të krijojë bazën për ndërtimin e një demokracie fillestare në vend. Demokracia e kushteve të atilla në Kosovë kishte marrë mbështetjen e plotë të qytetarëve të vendit, të cilët zhvilluan besimin e nevojshëm në vlerat themelore shoqërisë së demokratizuar, sikurse është toleranca politike e njerëzore. Fuqia e bashkimit të popullit të Kosovës, vendosmëria në udhëheqjen në drejtimin e përcaktuar paqësor, aftësia e rritjes së solidaritetit midis qytetarëve të të gjitha shtresave, përcaktimi i orientimeve të drejta të Kosovën në rrugën drejt lirisë, pavarësisë dhe demokracisë ishin ndër vlerat kryesore që u vendosën nga lëvizja e udhëhequr prej presidentit Rugova. Dhe, këto vlera u krijuan në një periudhë tepër të vështirë.

III
Etapa të cilën e kishte nisur lëvizja gjithëpopullore në krye me presidentin Rugova padyshim se është një prej kohëve më përcaktuese për të ardhmen e Kosovës edhe gjatë dekadave të ardhshme. Rezistenca paqësore, megjithë vështirësitë e saj funksionale, arriti të kthejë vëmendjen e vendeve perëndimore për atë që ndodhte në Kosovë. Aspekti i ndërkombëtarizimit të çështjes së Kosovës qartësisht konstatohet si një prej sukseseve më të mëdha të lëvizjes së asaj kohe. Sidoqoftë, themelet e shtetit të Kosovës janë vënë në atë periudhë, gjë që domosdoshmërisht meriton nderimin e përjetshëm. Vizioni i drejtuar kah ndërtimi i shtetit të pavarur, i integruar në NATO dhe Bashkimin Evropian është përfaqësues i politikës pragmatike të bërë gjatë asaj periudhe. Në fakt, shtylla kryesore e asaj që ishte ndërtuar në vitet e 90-ta pa dyshim është baza e orientimit të drejtë të shoqërisë kosovare në raport me vendet dhe vlerat perëndimore. Qytetarët e Kosovës, nëse jo më herët, gjatë dekadës së fundit të shekullit të kaluar kanë ngulitur në vizionin e tyre përqafimin e vlerave moderne perëndimore, duke iu shmangur me kujdes të përpiktë lëvizjeve të ndryshme të lindjes apo botës së tretë në rajon.

IV
Realizimi i vizionit të përfaqësuar nga presidenti Rugova është obligim i qartë i elitës politike në Kosovë. Edhe pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës në vitin 2008, mbetet ende e gjatë rruga për të ndërtuar vizionin e deklaruar dhe të njohur si vizioni Rugovian. Por, situata e tashme në Kosovë duket jo gjithaq shpresëdhënëse për zhvillimet e përgjithshme pozitive politike e shoqërore në vend. Partitë politike dhe grupacionet brenda tyre vazhdojnë të tentojnë dikush përvetësimin e vlerave të presidentit Rugova e dikush të shfrytëzojë ato për përfitime të caktuara politike. Madje, edhe ata që nuk mund të qëndronin as në një tavolinë me presidentin Rugova, tashmë janë nderues të rregullt tek varri i tij. Sidoqoftë, duhet thënë qartë se vlerat e liderit historik Rugova janë vlera të përbashkëta të popullit të Kosovës dhe si të tilla ato nuk i takojnë ndonjë grupi të veçantë. Udhëheqja politike e Kosovës duhet të jetë e përkushtuar për të punuar në të mirën e Kosovës, për të zhvilluar demokracinë, funksionalizuar shtetin dhe plotësuar me vullnet të veçantë kriteret e BE-së. Qytetarët e Kosovës nuk duhet të ndihen peng e mos-vendosmërisë së elitës politike për të tejkaluar mentalitetin e politikës së grupacioneve apo interesave personale. Kosova ka nevojë më shumë se kurrë të arrijë stadin e të qenit shtet dhe shoqëri funksionale. Ky ka qenë vizioni i njerëzve të mëdhenj të Kosovës. Kjo është ëndrra e gjeneratës ë tashme të qytetarëve.

Autori është Sekretar i Përgjithshëm i AAK-së. Ky shkrim është bërë enkas për “Zërin”

Botuar në "Zëri" më 25 janar 2010, fq. 21.