Loja pa fitues
Ideja serbe për Hong-Kongizim
Serbia ka kaluar në një fazë tjetër të politikës “më shumë se autonomi, më pak se pavarësi”. Tashmë ka marrë si shembull regjionin juglindor të Kinës për ta aplikuar për Kosovën. Kjo do të thotë “Hong-Kongizim i Kosovës”, i cili megjithëse argumentet kundër duhet parë si rrezik potencial gjatë 120 ditëve të ardhshme
Shkruan: Burim Ramadani
I
Rrallëherë në historinë kombëtare, shqiptarët kanë vepruar në baza të një politike qartësisht të shkruar, në rend të parë, për veten e tyre dhe më pas për të tjerët. Porse, pothuajse tërë kohën janë ballafaquar me politikë agresore të fqinjve të bazuar dhe duke respektuar aktet, rezolutat, memorandumet e politikat e përcaktuar për vite të tëra. Propozimi i fundit për një shkallë edhe më të gjerë të autonomisë për Kosovës, që doli ditë më parë nga ministri i jashtëm i Serbisë, Vuk Jeremiq, si ‘një hap më tujtje të Serbisë në kontributin e saj për arritjen e kompromisit me shqiptarët e Kosovës dhe bashkësinë ndërkombëtare’ nuk është asgjë tjetër pos një vazhdimësi e politikës serbe e bazuar tashmë në dokumentet prijëse të tyre për të ruajtur integritetin territorial serb dhe gjetur zgjidhjen në kuadër të Rezolutës 1244/99. Përmes këtij propozimi, Serbia ka kaluar në një fazë tjetër të politikës “më shumë se autonomi, më pak se pavarësi”. Tashmë ka marrë si shembull regjionin juglindor të Kinës për ta aplikuar për Kosovën. Kjo në një fjali të thjeshtë do të thotë “Hong-Kongizimi i Kosovës”, i cili duhet parë si rrezik potencial.
II
Regjioni Special Administrativ i Repulikës Popullore të Kinës, i njohur si Hong Kong, është një prej dy regjioneve speciale administrative të RP të Kinës, së bashku me Macaun. Hong Kongu ka qenë territor në varësi të Mbretërisë së Bashkuar që nga viti 1842 deri në transferimin e sovranitetit të tij në Republikën Popullore të Kinës më 1 korrik të vitit 1997. Deklarata e Përbashkët Sino-Britanike të vitit 1984 dhe Ligji Themeltar i Hong Kongut sanksionojnë realitetin se Hong Kongu mund të veprojë në një shkallë të lartë të autonomisë deri në vitin 2047, përkatësisht për 50 vjet pas datës së transferimit që është bërë nga Mbretëria e Bashkuar në RP të Kinës. Nën politikën “një vend, dy sisteme”, qeveria qendrore e RP të Kinës është përgjegjëse për mbrojtjen e territorit dhe punët e jashtme, derisa Hong Kongu ruan sistemin e tij juridik, forcën policore, sistemin monetar, politikën doganore, politikën e imigrimit dhe përfaqësimin në organizatat dhe ngjarjet ndërkombëtare si “Hong Kong, Kina”. Ky Regjion ka raporte të mira me SHBA-të dhe merrë pjesë në mes tjerash edhe në luftën kundër terrorizmit.
III
Relacioni që Serbia mundohet të bëjë në politikën e saj mes Hong Kongut dhe Kosovës tashmë është mjaft lehtë i kuptueshëm dhe i vërejtshëm. Ministri i ri i jashtëm serb, një 32 vjeçar i shkolluar në Cambridge dhe Harvard, duket se përfaqëson fazën tjetër të strategjisë shtetërore serbe sa i përket statusit të Kosovës. Megjithëse të gjitha argumentet legale që Kosova mund të përdorë në tavolinë kundrështojnë idenë e re serbe, Hong-Kongizimi i vendit tonë tashmë po futet si pozicion i ri i Serbisë në negociatat shtesë 120 ditëshe. Derisa kjo datë e negociatave duket se do të kalojë shpejt dhe pa ndonjë rezultat të arritur mes dy palëve, bashkësia ndërkombëtare duhet ta ketë të qartë se pozicioni i ri serb nuk është asgjë më shumë se një mjet për të minuar zhvillimin e demokracisë, fqinjësisë së mirë dhe stabilitetit në regjionin e Ballkanit Perëndimor. Prishtina nuk duhet lëvizur nga pozicioni që ka tash, sikurse që nuk duhet lëvizur as Perëndimi i udhëhequr nga SHBA-të. Realizimi i fjalisë së thënë në Tiranë nga presidenti Bush duhet të jetë përfundim real i këtij procesi nëse KS i OKB-së është i pafuqishëm për të vendosur.
IV
Radikalisht të ndryshme janë rrethanat, historia, përbërja e popullatës, e vërteta, mitet dhe realiteti i Kosovës në krahasim me Hong Kongun. Kosova është rast sui generis dhe si i tillë është pranuar të jetë edhe nga shumica e udhëheqësve të bashkësisë ndërkombëtare, duke përfshirë edhe Kombet e Bashkuara. Vendi ynë duhet të ketë zgjidhje unike dhe nuk duhet të merren shembujt e zgjidhjeve apo gjysmëzgjidhjeve në vendet tjera qoftë në rajon, Evropë apo edhe Kinë. Sidoqoftë, garancitë e Perëndimit dhe sidomos të SHBA-ve për mosndryshim të agjendës së paraparë për pavarësimin e Kosovës duhet të jenë temë e diskutimit bazik mes Prishtinës dhe udhëheqësve ndërkombëtarë. Kosova po hyn në fazën e negociatave shtesë e bazuar në Planin e presidentit Marti Ahtisaari, prandaj kundërshtimi ndaj ndryshimeve eventuale të këtij Plani duhet të jetë i fuqishëm. Duhet pranuar se ruajtja e Planit të Ahtisaarit, në formën që është propozuar nga ai, është një detyrë e vështirë për palën kosovare dhe se kërkon vendosmëri nga Perëndimi dhe SHBA-të. Ndryshimet mund të kenë pasoja, ndërsa pozicioni ynë është i papërshtatshëm.
Botuar në “Zëri” më 09 gusht 2007, fq. 12
Ideja serbe për Hong-Kongizim
Serbia ka kaluar në një fazë tjetër të politikës “më shumë se autonomi, më pak se pavarësi”. Tashmë ka marrë si shembull regjionin juglindor të Kinës për ta aplikuar për Kosovën. Kjo do të thotë “Hong-Kongizim i Kosovës”, i cili megjithëse argumentet kundër duhet parë si rrezik potencial gjatë 120 ditëve të ardhshme
Shkruan: Burim Ramadani
I
Rrallëherë në historinë kombëtare, shqiptarët kanë vepruar në baza të një politike qartësisht të shkruar, në rend të parë, për veten e tyre dhe më pas për të tjerët. Porse, pothuajse tërë kohën janë ballafaquar me politikë agresore të fqinjve të bazuar dhe duke respektuar aktet, rezolutat, memorandumet e politikat e përcaktuar për vite të tëra. Propozimi i fundit për një shkallë edhe më të gjerë të autonomisë për Kosovës, që doli ditë më parë nga ministri i jashtëm i Serbisë, Vuk Jeremiq, si ‘një hap më tujtje të Serbisë në kontributin e saj për arritjen e kompromisit me shqiptarët e Kosovës dhe bashkësinë ndërkombëtare’ nuk është asgjë tjetër pos një vazhdimësi e politikës serbe e bazuar tashmë në dokumentet prijëse të tyre për të ruajtur integritetin territorial serb dhe gjetur zgjidhjen në kuadër të Rezolutës 1244/99. Përmes këtij propozimi, Serbia ka kaluar në një fazë tjetër të politikës “më shumë se autonomi, më pak se pavarësi”. Tashmë ka marrë si shembull regjionin juglindor të Kinës për ta aplikuar për Kosovën. Kjo në një fjali të thjeshtë do të thotë “Hong-Kongizimi i Kosovës”, i cili duhet parë si rrezik potencial.
II
Regjioni Special Administrativ i Repulikës Popullore të Kinës, i njohur si Hong Kong, është një prej dy regjioneve speciale administrative të RP të Kinës, së bashku me Macaun. Hong Kongu ka qenë territor në varësi të Mbretërisë së Bashkuar që nga viti 1842 deri në transferimin e sovranitetit të tij në Republikën Popullore të Kinës më 1 korrik të vitit 1997. Deklarata e Përbashkët Sino-Britanike të vitit 1984 dhe Ligji Themeltar i Hong Kongut sanksionojnë realitetin se Hong Kongu mund të veprojë në një shkallë të lartë të autonomisë deri në vitin 2047, përkatësisht për 50 vjet pas datës së transferimit që është bërë nga Mbretëria e Bashkuar në RP të Kinës. Nën politikën “një vend, dy sisteme”, qeveria qendrore e RP të Kinës është përgjegjëse për mbrojtjen e territorit dhe punët e jashtme, derisa Hong Kongu ruan sistemin e tij juridik, forcën policore, sistemin monetar, politikën doganore, politikën e imigrimit dhe përfaqësimin në organizatat dhe ngjarjet ndërkombëtare si “Hong Kong, Kina”. Ky Regjion ka raporte të mira me SHBA-të dhe merrë pjesë në mes tjerash edhe në luftën kundër terrorizmit.
III
Relacioni që Serbia mundohet të bëjë në politikën e saj mes Hong Kongut dhe Kosovës tashmë është mjaft lehtë i kuptueshëm dhe i vërejtshëm. Ministri i ri i jashtëm serb, një 32 vjeçar i shkolluar në Cambridge dhe Harvard, duket se përfaqëson fazën tjetër të strategjisë shtetërore serbe sa i përket statusit të Kosovës. Megjithëse të gjitha argumentet legale që Kosova mund të përdorë në tavolinë kundrështojnë idenë e re serbe, Hong-Kongizimi i vendit tonë tashmë po futet si pozicion i ri i Serbisë në negociatat shtesë 120 ditëshe. Derisa kjo datë e negociatave duket se do të kalojë shpejt dhe pa ndonjë rezultat të arritur mes dy palëve, bashkësia ndërkombëtare duhet ta ketë të qartë se pozicioni i ri serb nuk është asgjë më shumë se një mjet për të minuar zhvillimin e demokracisë, fqinjësisë së mirë dhe stabilitetit në regjionin e Ballkanit Perëndimor. Prishtina nuk duhet lëvizur nga pozicioni që ka tash, sikurse që nuk duhet lëvizur as Perëndimi i udhëhequr nga SHBA-të. Realizimi i fjalisë së thënë në Tiranë nga presidenti Bush duhet të jetë përfundim real i këtij procesi nëse KS i OKB-së është i pafuqishëm për të vendosur.
IV
Radikalisht të ndryshme janë rrethanat, historia, përbërja e popullatës, e vërteta, mitet dhe realiteti i Kosovës në krahasim me Hong Kongun. Kosova është rast sui generis dhe si i tillë është pranuar të jetë edhe nga shumica e udhëheqësve të bashkësisë ndërkombëtare, duke përfshirë edhe Kombet e Bashkuara. Vendi ynë duhet të ketë zgjidhje unike dhe nuk duhet të merren shembujt e zgjidhjeve apo gjysmëzgjidhjeve në vendet tjera qoftë në rajon, Evropë apo edhe Kinë. Sidoqoftë, garancitë e Perëndimit dhe sidomos të SHBA-ve për mosndryshim të agjendës së paraparë për pavarësimin e Kosovës duhet të jenë temë e diskutimit bazik mes Prishtinës dhe udhëheqësve ndërkombëtarë. Kosova po hyn në fazën e negociatave shtesë e bazuar në Planin e presidentit Marti Ahtisaari, prandaj kundërshtimi ndaj ndryshimeve eventuale të këtij Plani duhet të jetë i fuqishëm. Duhet pranuar se ruajtja e Planit të Ahtisaarit, në formën që është propozuar nga ai, është një detyrë e vështirë për palën kosovare dhe se kërkon vendosmëri nga Perëndimi dhe SHBA-të. Ndryshimet mund të kenë pasoja, ndërsa pozicioni ynë është i papërshtatshëm.
Botuar në “Zëri” më 09 gusht 2007, fq. 12
No comments:
Post a Comment