Vizioni i Rugovës
Edhe pas shpalljes së pavarësisë, mbetet ende e gjatë rruga për të realizuar vizionin e presidentit Rugova.
Burim Ramadani
I
Në janarin e katër që prej ndarjes nga jeta e presidentit Ibrahim Rugova, Kosova përballet me shumë sfida. Shteti dhe shoqëria kosovare gjendet në një situatë të brishtë politike; me një ekonomi të rrënuar e të pazgjidhje nga përgjegjësit e tashëm politikë; situatë të paqartë të sigurisë; mungesë të shtrirjes së autoritetit shtetëror në tërë territorin e Kosovës; me një qeveritarë të lartë të akuzuar publikisht për urdhër-dhënie të vrasjeve në Kosovë; me tenderomaninë e pashërueshme qeverisëse; me izolimin e qytetarëve të Kosovës përmes mos-liberalizimit të vizave për shkak të mbetjes prapa në plotësimin e kritereve të Bashkimit Evropian; me zgjedhje të dështuara, manipuluara dhe me rund të tretë për shkak të vjedhjes së votava nga dy partitë në pushtet; me shoqëri të papjekur civile; me shumë media në shërbim të njërit apo tjetrit krah. Kjo është në përshkrim të shpejtë gjendja e përgjithshme e Kosovës tashmë dy vjet pas shpalljes së pavarësisë dhe katër vjet që prej ndarjes ndarjes nga jeta e presidentit historik Ibrahim Rugova. Fatkeqësia më e madhe e kësaj periudhe të rëndë në Kosovë është dëmtimi i demokracisë së krijuar në vend, dëmtim ky që është konstatuar edhe nga mekanizma të ndryshëm ndërkombëtar.
Në janarin e katër që prej ndarjes nga jeta e presidentit Ibrahim Rugova, Kosova përballet me shumë sfida. Shteti dhe shoqëria kosovare gjendet në një situatë të brishtë politike; me një ekonomi të rrënuar e të pazgjidhje nga përgjegjësit e tashëm politikë; situatë të paqartë të sigurisë; mungesë të shtrirjes së autoritetit shtetëror në tërë territorin e Kosovës; me një qeveritarë të lartë të akuzuar publikisht për urdhër-dhënie të vrasjeve në Kosovë; me tenderomaninë e pashërueshme qeverisëse; me izolimin e qytetarëve të Kosovës përmes mos-liberalizimit të vizave për shkak të mbetjes prapa në plotësimin e kritereve të Bashkimit Evropian; me zgjedhje të dështuara, manipuluara dhe me rund të tretë për shkak të vjedhjes së votava nga dy partitë në pushtet; me shoqëri të papjekur civile; me shumë media në shërbim të njërit apo tjetrit krah. Kjo është në përshkrim të shpejtë gjendja e përgjithshme e Kosovës tashmë dy vjet pas shpalljes së pavarësisë dhe katër vjet që prej ndarjes ndarjes nga jeta e presidentit historik Ibrahim Rugova. Fatkeqësia më e madhe e kësaj periudhe të rëndë në Kosovë është dëmtimi i demokracisë së krijuar në vend, dëmtim ky që është konstatuar edhe nga mekanizma të ndryshëm ndërkombëtar.
II
Demokracia në Kosovë ka zënë fill në dekadën e fundit të shekullit të kaluar, përkatësisht në vitet e 90-ta. Roli i intelektualëve shqiptarë të Kosovës në atë periudhë ka qenë vërtetë i rëndësishëm, vendimtar dhe i pakontestueshëm për zhvillimet e ardhshme të gjithmbarshme në vend. Në këtë mes, lideri i organizimit të tillë ishte zgjedhur Dr. Ibrahim Rugova, në atë kohë kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës. Përkundër situatës tepër të rëndë dhe nën agresin në të cilën ndodhej Kosova, intelektualët e prirë nga presidenti Rugova arriti të krijojë bazën për ndërtimin e një demokracie fillestare në vend. Demokracia e kushteve të atilla në Kosovë kishte marrë mbështetjen e plotë të qytetarëve të vendit, të cilët zhvilluan besimin e nevojshëm në vlerat themelore shoqërisë së demokratizuar, sikurse është toleranca politike e njerëzore. Fuqia e bashkimit të popullit të Kosovës, vendosmëria në udhëheqjen në drejtimin e përcaktuar paqësor, aftësia e rritjes së solidaritetit midis qytetarëve të të gjitha shtresave, përcaktimi i orientimeve të drejta të Kosovën në rrugën drejt lirisë, pavarësisë dhe demokracisë ishin ndër vlerat kryesore që u vendosën nga lëvizja e udhëhequr prej presidentit Rugova. Dhe, këto vlera u krijuan në një periudhë tepër të vështirë.
Demokracia në Kosovë ka zënë fill në dekadën e fundit të shekullit të kaluar, përkatësisht në vitet e 90-ta. Roli i intelektualëve shqiptarë të Kosovës në atë periudhë ka qenë vërtetë i rëndësishëm, vendimtar dhe i pakontestueshëm për zhvillimet e ardhshme të gjithmbarshme në vend. Në këtë mes, lideri i organizimit të tillë ishte zgjedhur Dr. Ibrahim Rugova, në atë kohë kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës. Përkundër situatës tepër të rëndë dhe nën agresin në të cilën ndodhej Kosova, intelektualët e prirë nga presidenti Rugova arriti të krijojë bazën për ndërtimin e një demokracie fillestare në vend. Demokracia e kushteve të atilla në Kosovë kishte marrë mbështetjen e plotë të qytetarëve të vendit, të cilët zhvilluan besimin e nevojshëm në vlerat themelore shoqërisë së demokratizuar, sikurse është toleranca politike e njerëzore. Fuqia e bashkimit të popullit të Kosovës, vendosmëria në udhëheqjen në drejtimin e përcaktuar paqësor, aftësia e rritjes së solidaritetit midis qytetarëve të të gjitha shtresave, përcaktimi i orientimeve të drejta të Kosovën në rrugën drejt lirisë, pavarësisë dhe demokracisë ishin ndër vlerat kryesore që u vendosën nga lëvizja e udhëhequr prej presidentit Rugova. Dhe, këto vlera u krijuan në një periudhë tepër të vështirë.
III
Etapa të cilën e kishte nisur lëvizja gjithëpopullore në krye me presidentin Rugova padyshim se është një prej kohëve më përcaktuese për të ardhmen e Kosovës edhe gjatë dekadave të ardhshme. Rezistenca paqësore, megjithë vështirësitë e saj funksionale, arriti të kthejë vëmendjen e vendeve perëndimore për atë që ndodhte në Kosovë. Aspekti i ndërkombëtarizimit të çështjes së Kosovës qartësisht konstatohet si një prej sukseseve më të mëdha të lëvizjes së asaj kohe. Sidoqoftë, themelet e shtetit të Kosovës janë vënë në atë periudhë, gjë që domosdoshmërisht meriton nderimin e përjetshëm. Vizioni i drejtuar kah ndërtimi i shtetit të pavarur, i integruar në NATO dhe Bashkimin Evropian është përfaqësues i politikës pragmatike të bërë gjatë asaj periudhe. Në fakt, shtylla kryesore e asaj që ishte ndërtuar në vitet e 90-ta pa dyshim është baza e orientimit të drejtë të shoqërisë kosovare në raport me vendet dhe vlerat perëndimore. Qytetarët e Kosovës, nëse jo më herët, gjatë dekadës së fundit të shekullit të kaluar kanë ngulitur në vizionin e tyre përqafimin e vlerave moderne perëndimore, duke iu shmangur me kujdes të përpiktë lëvizjeve të ndryshme të lindjes apo botës së tretë në rajon.
Etapa të cilën e kishte nisur lëvizja gjithëpopullore në krye me presidentin Rugova padyshim se është një prej kohëve më përcaktuese për të ardhmen e Kosovës edhe gjatë dekadave të ardhshme. Rezistenca paqësore, megjithë vështirësitë e saj funksionale, arriti të kthejë vëmendjen e vendeve perëndimore për atë që ndodhte në Kosovë. Aspekti i ndërkombëtarizimit të çështjes së Kosovës qartësisht konstatohet si një prej sukseseve më të mëdha të lëvizjes së asaj kohe. Sidoqoftë, themelet e shtetit të Kosovës janë vënë në atë periudhë, gjë që domosdoshmërisht meriton nderimin e përjetshëm. Vizioni i drejtuar kah ndërtimi i shtetit të pavarur, i integruar në NATO dhe Bashkimin Evropian është përfaqësues i politikës pragmatike të bërë gjatë asaj periudhe. Në fakt, shtylla kryesore e asaj që ishte ndërtuar në vitet e 90-ta pa dyshim është baza e orientimit të drejtë të shoqërisë kosovare në raport me vendet dhe vlerat perëndimore. Qytetarët e Kosovës, nëse jo më herët, gjatë dekadës së fundit të shekullit të kaluar kanë ngulitur në vizionin e tyre përqafimin e vlerave moderne perëndimore, duke iu shmangur me kujdes të përpiktë lëvizjeve të ndryshme të lindjes apo botës së tretë në rajon.
IV
Realizimi i vizionit të përfaqësuar nga presidenti Rugova është obligim i qartë i elitës politike në Kosovë. Edhe pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës në vitin 2008, mbetet ende e gjatë rruga për të ndërtuar vizionin e deklaruar dhe të njohur si vizioni Rugovian. Por, situata e tashme në Kosovë duket jo gjithaq shpresëdhënëse për zhvillimet e përgjithshme pozitive politike e shoqërore në vend. Partitë politike dhe grupacionet brenda tyre vazhdojnë të tentojnë dikush përvetësimin e vlerave të presidentit Rugova e dikush të shfrytëzojë ato për përfitime të caktuara politike. Madje, edhe ata që nuk mund të qëndronin as në një tavolinë me presidentin Rugova, tashmë janë nderues të rregullt tek varri i tij. Sidoqoftë, duhet thënë qartë se vlerat e liderit historik Rugova janë vlera të përbashkëta të popullit të Kosovës dhe si të tilla ato nuk i takojnë ndonjë grupi të veçantë. Udhëheqja politike e Kosovës duhet të jetë e përkushtuar për të punuar në të mirën e Kosovës, për të zhvilluar demokracinë, funksionalizuar shtetin dhe plotësuar me vullnet të veçantë kriteret e BE-së. Qytetarët e Kosovës nuk duhet të ndihen peng e mos-vendosmërisë së elitës politike për të tejkaluar mentalitetin e politikës së grupacioneve apo interesave personale. Kosova ka nevojë më shumë se kurrë të arrijë stadin e të qenit shtet dhe shoqëri funksionale. Ky ka qenë vizioni i njerëzve të mëdhenj të Kosovës. Kjo është ëndrra e gjeneratës ë tashme të qytetarëve.
Realizimi i vizionit të përfaqësuar nga presidenti Rugova është obligim i qartë i elitës politike në Kosovë. Edhe pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës në vitin 2008, mbetet ende e gjatë rruga për të ndërtuar vizionin e deklaruar dhe të njohur si vizioni Rugovian. Por, situata e tashme në Kosovë duket jo gjithaq shpresëdhënëse për zhvillimet e përgjithshme pozitive politike e shoqërore në vend. Partitë politike dhe grupacionet brenda tyre vazhdojnë të tentojnë dikush përvetësimin e vlerave të presidentit Rugova e dikush të shfrytëzojë ato për përfitime të caktuara politike. Madje, edhe ata që nuk mund të qëndronin as në një tavolinë me presidentin Rugova, tashmë janë nderues të rregullt tek varri i tij. Sidoqoftë, duhet thënë qartë se vlerat e liderit historik Rugova janë vlera të përbashkëta të popullit të Kosovës dhe si të tilla ato nuk i takojnë ndonjë grupi të veçantë. Udhëheqja politike e Kosovës duhet të jetë e përkushtuar për të punuar në të mirën e Kosovës, për të zhvilluar demokracinë, funksionalizuar shtetin dhe plotësuar me vullnet të veçantë kriteret e BE-së. Qytetarët e Kosovës nuk duhet të ndihen peng e mos-vendosmërisë së elitës politike për të tejkaluar mentalitetin e politikës së grupacioneve apo interesave personale. Kosova ka nevojë më shumë se kurrë të arrijë stadin e të qenit shtet dhe shoqëri funksionale. Ky ka qenë vizioni i njerëzve të mëdhenj të Kosovës. Kjo është ëndrra e gjeneratës ë tashme të qytetarëve.
Autori është Sekretar i Përgjithshëm i AAK-së. Ky shkrim është bërë enkas për “Zërin”
Botuar në "Zëri" më 25 janar 2010, fq. 21.
No comments:
Post a Comment