Loja pa fitues
Riprovokimi përmes zgjedhjeve
Organizimi i të ashtuquajturave zgjedhje lokale të parakohme në ‘dy komuna serbe’ në Kosovë është dashur të parandalohet nga komuniteti ndërkombëtar prezent në Kosovë dhe nga qeveria e vendit. Mbrojtja e qytetarëve serbë të Kosovës duhet të bëhet edhe në raport me Serbinë. Kjo është detyrë e shtetit të Kosovës dhe detyrë e misioneve ndërkombëtare në vend
Shkruan: Burim Ramadani
I
Para pak më shumë se një viti, Serbia organizoi zgjedhjet lokale të saj në territorin e Kosovës. Më 11 maj 2008, qeveria e Serbisë mbajti zgjedhjet për të ashtuquajturat komuna të Kosovës. Atë kohë, u nxitën reagime të shumta, kryesisht duke e vlerësuar këtë veprim si provokimin më të rëndë të Serbisë ndaj Republikës së Kosovës pas shpalljes së pavarësisë së saj rreth tre muaj më parë. Situata e atëhershme ishte sfiduese për shtetin e sapoformuar, duke dëshmuar kështu për problemet dhe vështirësitë e vazhdueshme që do të ballafaqohej Kosova për shkak të politikave të papërmirësuara të Serbisë. Kjo edhe ndodhi. Gjatë tërë kësaj kohe, Serbia ka provokuar në mënyra të ndryshme Kosovën, me qëllim të vënies në pikëpyetje autoritetin dhe sovranitetin shtetëror të Kosovës. E ashtuquajtura Bashkësia e Komunave Serbe të Kosovës, pas zgjedhjeve ilegale të 11 majit 2008, u formua në frymën e njëjtë të sfidimit të Prishtinës zyrtare. Vendosja e misionit evropian për drejtësi dhe polici ishte sfida e radhës, duke treguar kështu se roli i Serbisë në zhvillimet brenda Kosovës nuk kishte përfunduar. Sidoqoftë, rreth një vit më vonë, Serbia vazhdon provokimin e situatës në Kosovë, përmes organizimit tashmë të ‘zgjedhjeve të parakohshme komunale’.
Para pak më shumë se një viti, Serbia organizoi zgjedhjet lokale të saj në territorin e Kosovës. Më 11 maj 2008, qeveria e Serbisë mbajti zgjedhjet për të ashtuquajturat komuna të Kosovës. Atë kohë, u nxitën reagime të shumta, kryesisht duke e vlerësuar këtë veprim si provokimin më të rëndë të Serbisë ndaj Republikës së Kosovës pas shpalljes së pavarësisë së saj rreth tre muaj më parë. Situata e atëhershme ishte sfiduese për shtetin e sapoformuar, duke dëshmuar kështu për problemet dhe vështirësitë e vazhdueshme që do të ballafaqohej Kosova për shkak të politikave të papërmirësuara të Serbisë. Kjo edhe ndodhi. Gjatë tërë kësaj kohe, Serbia ka provokuar në mënyra të ndryshme Kosovën, me qëllim të vënies në pikëpyetje autoritetin dhe sovranitetin shtetëror të Kosovës. E ashtuquajtura Bashkësia e Komunave Serbe të Kosovës, pas zgjedhjeve ilegale të 11 majit 2008, u formua në frymën e njëjtë të sfidimit të Prishtinës zyrtare. Vendosja e misionit evropian për drejtësi dhe polici ishte sfida e radhës, duke treguar kështu se roli i Serbisë në zhvillimet brenda Kosovës nuk kishte përfunduar. Sidoqoftë, rreth një vit më vonë, Serbia vazhdon provokimin e situatës në Kosovë, përmes organizimit tashmë të ‘zgjedhjeve të parakohshme komunale’.
II
Reprizra e këtij provokimi, në të njëjtën mënyrë dhe me të njëjtën metodë, ndodh pak javë para mbajtjes së zgjedhjeve lokale në Kosovë. Po ashtu, ky ripropovikim përmes organizimit të zgjedhjeve lokale ndodh pak ditë pas shpalljes së emërimit të Ekipit Përgatitor Komunal për Komunën e Graçanicës, komunë kjo që pritet të krijohet bazuar në dispozitat Kushtetutese dhe ligjore të Kosovës së pavarur. Sikurse është e qartë, përcaktimet ligjore për projektin e decentralizimit dhe krijimit të komunave të reja me shumicë serbe është derivat i Planit të Ahtisaarit, në bazë të të cilit është shpallur edhe pavarësia e Kosovës. Duke ofruar një gamë të gjerë të kompetencave për vetë-qeverisjen lokale në duar të popullatës së këtushme, projekti i decentralizimit prentendon të përmirësojë raportet ndër-etnike në Kosovë. Kjo përmes involvimit dhe integrimit të elitës politike dhe popullatës serbe të Kosovës në ndërtimin e sistemit të decentralizuar të shtetit të Kosovës. Sidoqoftë, që prej fillimit ishte e qartë se pozicioni i serbëve kosovarë është vështirë të ndryshohet nëse nuk arrihet përmirësim i politikës së Beogradit zyrtar ndaj Kosovës. Kjo edhe po tregohet të jetë e vërtetë për shkak të ndërhyrjes së fuqishme që politika destruktive e Beogradit po bën në zhvillimin e jetës së serbëve lokalë të Kosovës.
Reprizra e këtij provokimi, në të njëjtën mënyrë dhe me të njëjtën metodë, ndodh pak javë para mbajtjes së zgjedhjeve lokale në Kosovë. Po ashtu, ky ripropovikim përmes organizimit të zgjedhjeve lokale ndodh pak ditë pas shpalljes së emërimit të Ekipit Përgatitor Komunal për Komunën e Graçanicës, komunë kjo që pritet të krijohet bazuar në dispozitat Kushtetutese dhe ligjore të Kosovës së pavarur. Sikurse është e qartë, përcaktimet ligjore për projektin e decentralizimit dhe krijimit të komunave të reja me shumicë serbe është derivat i Planit të Ahtisaarit, në bazë të të cilit është shpallur edhe pavarësia e Kosovës. Duke ofruar një gamë të gjerë të kompetencave për vetë-qeverisjen lokale në duar të popullatës së këtushme, projekti i decentralizimit prentendon të përmirësojë raportet ndër-etnike në Kosovë. Kjo përmes involvimit dhe integrimit të elitës politike dhe popullatës serbe të Kosovës në ndërtimin e sistemit të decentralizuar të shtetit të Kosovës. Sidoqoftë, që prej fillimit ishte e qartë se pozicioni i serbëve kosovarë është vështirë të ndryshohet nëse nuk arrihet përmirësim i politikës së Beogradit zyrtar ndaj Kosovës. Kjo edhe po tregohet të jetë e vërtetë për shkak të ndërhyrjes së fuqishme që politika destruktive e Beogradit po bën në zhvillimin e jetës së serbëve lokalë të Kosovës.
III
Organizimi i të ashtuquajturave zgjedhje lokale të parakohme në ‘dy komuna serbe’ në Kosovë është dashur të parandalohet nga komuniteti ndërkombëtar prezent në Kosovë, si dhe nga qeveria e vendit. Normalisht se në këtë kuadër nuk duhet të mendohet menjëherë
në metodën e përdorimit të forcës, por janë disa mënyra përmes të cilave institucionet vendore dhe ndërkombëtare në Kosovë kanë mundur të ndikojnë dhe të moslejojnë mbajtjen e tyre. Për shembull bllokimi i të gjitha hapësirave ku mendohet se do të organizohen zgjedhjet, apo moslejimi i kalimit të fletëvotimeve nga Serbia në Kosovë dhe lëvizjes së kutive nëpër Kosovë. Kjo nuk është aspak metodë e përdorimit të forcës, por është thjesht ndalim i kontrabandës me vota. Por, për këtë duhet pasur vullnet politik dhe institucional, sikurse edhe pajtueshmëri me misionet ndërkombëtare që kanë për detyrë ndihmën në zhvillimin dhe funksionalizimin e mekanizmave të sundimit të ligjit në Kosovë. Një politikë e tillë nuk duhet të shihet si e pamundshme, sepse rezultati i saj do të mund të ishte i dobishëm për zhvillimin normal të shtetit të Kosovës. Mbrojtja e qytetarëve serbë të Kosovës duhet të bëhet edhe në raport me Serbinë, pavarësisht nëse kjo duket paradoksale në shikim të parë. Kjo është detyrë e shtetit të Kosovës dhe detyrë e misioneve ndërkombëtare në vend.
Organizimi i të ashtuquajturave zgjedhje lokale të parakohme në ‘dy komuna serbe’ në Kosovë është dashur të parandalohet nga komuniteti ndërkombëtar prezent në Kosovë, si dhe nga qeveria e vendit. Normalisht se në këtë kuadër nuk duhet të mendohet menjëherë
në metodën e përdorimit të forcës, por janë disa mënyra përmes të cilave institucionet vendore dhe ndërkombëtare në Kosovë kanë mundur të ndikojnë dhe të moslejojnë mbajtjen e tyre. Për shembull bllokimi i të gjitha hapësirave ku mendohet se do të organizohen zgjedhjet, apo moslejimi i kalimit të fletëvotimeve nga Serbia në Kosovë dhe lëvizjes së kutive nëpër Kosovë. Kjo nuk është aspak metodë e përdorimit të forcës, por është thjesht ndalim i kontrabandës me vota. Por, për këtë duhet pasur vullnet politik dhe institucional, sikurse edhe pajtueshmëri me misionet ndërkombëtare që kanë për detyrë ndihmën në zhvillimin dhe funksionalizimin e mekanizmave të sundimit të ligjit në Kosovë. Një politikë e tillë nuk duhet të shihet si e pamundshme, sepse rezultati i saj do të mund të ishte i dobishëm për zhvillimin normal të shtetit të Kosovës. Mbrojtja e qytetarëve serbë të Kosovës duhet të bëhet edhe në raport me Serbinë, pavarësisht nëse kjo duket paradoksale në shikim të parë. Kjo është detyrë e shtetit të Kosovës dhe detyrë e misioneve ndërkombëtare në vend.
IV
Vendosja e shtetit të Kosovës para akteve të tilla që shkelin në mënyrë të fuqishme sovranitetin shtetëror nuk është ndonjë risi. Që prej shpalljes së pavarësisë së vendit, autoritetet qeveritare nuk kanë arritur të shtrijnë kontrollin ligjor në tërë territorin e Kosovës. Pikat dogonare dhe kufitare në kufirin verior me Serbinë u dogjën nga ana e ekstremistëve serbë pak ditë pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Pjesa e shtetit kosovar mbi urën e lumit Ibër në Mitrovicë ka mbetur plotësisht jashtë kontrollit ligjor të shtetit të Kosovës, derisa jeta atje nuk i gjason me asgjë jetës në pjesët tjera të vendit. Krimi i organizuar dhe kontrabanda, në anën tjetër, kanë gjetur hapësirën më të nevojshme për t’u zhvilluar në nivelin më të lartë të parë ndonjëherë në Kosovë. Mund të vlerësohet se veriu i Kosovës është bërë tash sa kohë një ‘planet’ i krimit të organizuar dhe kontrabandës. Sa për ironi, ky aspekt i bashkëpunimit nuk dëmtohet fare nga politika dhe etnia, respektivisht shqiptarët dhe serbët janë mjaft të afërt në bizneset e tyre joligjore. Por, situata nuk është me e mirë as në disa pjesë tjera të Kosovës. Enklavat e popullatës serbe në qendër dhe në lindje /të Kosovës janë zhvilluar edhe më tutje gjatë kësaj kohe, duke mos pasur kontrollin e duhur ligjor të shtetit të ri. Kufiri i Kosovës është bërë lehtë i tejkalueshëm për kontrabandistët jo vetëm në veri, por edhe në pjesët tjera, sidomos në lindje. Kjo dëshmon Serbia është duke vazhduar politikën e aktivitetet e veta në dëm të shtetit të Kosovës, duke ballafaquar autoritetet e këtushme me sfida të rënda që kërkojnë qasje gjithëpërfshirëse të bazuar në sundim të ligjit.
Vendosja e shtetit të Kosovës para akteve të tilla që shkelin në mënyrë të fuqishme sovranitetin shtetëror nuk është ndonjë risi. Që prej shpalljes së pavarësisë së vendit, autoritetet qeveritare nuk kanë arritur të shtrijnë kontrollin ligjor në tërë territorin e Kosovës. Pikat dogonare dhe kufitare në kufirin verior me Serbinë u dogjën nga ana e ekstremistëve serbë pak ditë pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Pjesa e shtetit kosovar mbi urën e lumit Ibër në Mitrovicë ka mbetur plotësisht jashtë kontrollit ligjor të shtetit të Kosovës, derisa jeta atje nuk i gjason me asgjë jetës në pjesët tjera të vendit. Krimi i organizuar dhe kontrabanda, në anën tjetër, kanë gjetur hapësirën më të nevojshme për t’u zhvilluar në nivelin më të lartë të parë ndonjëherë në Kosovë. Mund të vlerësohet se veriu i Kosovës është bërë tash sa kohë një ‘planet’ i krimit të organizuar dhe kontrabandës. Sa për ironi, ky aspekt i bashkëpunimit nuk dëmtohet fare nga politika dhe etnia, respektivisht shqiptarët dhe serbët janë mjaft të afërt në bizneset e tyre joligjore. Por, situata nuk është me e mirë as në disa pjesë tjera të Kosovës. Enklavat e popullatës serbe në qendër dhe në lindje /të Kosovës janë zhvilluar edhe më tutje gjatë kësaj kohe, duke mos pasur kontrollin e duhur ligjor të shtetit të ri. Kufiri i Kosovës është bërë lehtë i tejkalueshëm për kontrabandistët jo vetëm në veri, por edhe në pjesët tjera, sidomos në lindje. Kjo dëshmon Serbia është duke vazhduar politikën e aktivitetet e veta në dëm të shtetit të Kosovës, duke ballafaquar autoritetet e këtushme me sfida të rënda që kërkojnë qasje gjithëpërfshirëse të bazuar në sundim të ligjit.
Autori është sekretar i përgjithshëm i AAK-së, shkrimi është bërë enkas për “Zëri”
Botuar në "Zëri" më 17 gusht 2009, fq 1 dhe 11
No comments:
Post a Comment