Loja pa fitues
Ahtisari dhe “Deep Purple”
Derisa Prishtina vazhdon të jetë nën ethet e përfundimit të procesit dhe turmat grumbullohen për të shpehur pakënaqësitë e tyre, kryeqytetit i vendit tonë fqinj (për shumicën e kosovarëve – atdheut) ka pritur dhe ushtuar mbrëmë nga tingjut e “Deep Purple”. Kur në Tiranë bëhet festë për këtë rok grup të famshëm (apo edhe të tjerë), në Prishtinë festa do të bëhet kur presidenti Ahtisari ta kryejë misionin e tij dhe të vizitojë më pas Kosovën
Shkruan: Burim Ramadani
I
Të jetosh afër njëri-tjetrit në kuptimin territorial nuk do të thotë të kesh edhe jetë të përbashkët politike dhe shoqërore. Megjithëse mund të mos ndjehen dallime të thella kombëtare, kulturore dhe historike, zhvillimet apo ngjarjet që kanë ndodhur këtë fundjavë në Prishtinë dhe Tiranë tregojnë dy drejtime, halle apo proekupime të ndryshme. Ky është mësimi më praktik që mund të ketë dal nga fundjava që e kaluam. Derisa Prishtina vazhdon të jetë nën ethet e përfundimit të procesit për definimin e të ardhmes politike të vendit dhe turmat grumbullohen për të shpehur pakënaqësitë e tyre, kryeqytetit i vendit tonë fqinj (për shumicën e kosovarëve – atdheut) ka pritur dhe ushtuar mbrëmë nga tingjut e “Deep Purple”. Kur në Tiranë bëhet festë për këtë rok grup të famshëm (apo edhe të tjerë), në Prishtinë festa do të bëhet kur presidenti Ahtisari ta kryejë misionin e tij dhe të vizitojë më pas Kosovën. Kjo nuk do të thotë se shqiptarët në Tiranë nuk do t'i gëzohen shpirtërisht pavarësimit të Kosovës dhe përfundimit të këtij procesi që paraqet një zhvillim të tërë historik, porse të rinjtë tiranas nuk do të grumbullohen për të pirë alkool e marihuanë dhe për të kërcyer pa kontroll për shkak të kësaj. Shkaku i festimit të tyre është i ndryshëm nga shkaku i bashkëatdhetarëve të moshës së njëjtë në Prishtinë. Nëse këto arsye do të kombinoheshin, do të kishim një festim të përbashkët në të dyja kryeqytetet – në Tiranë do të vinte rok grupi “Toto” dhe në Prishtinë Marti Ahtisari.
II
Kosova tashmë ka kaluar edhe një prej shumë etapave të procesit për definimin e statusit politik. Nëse nuk do të jetë kjo etapë e fundit në përgjithësi në proces, kjo pa dyshim është koha vendimtare e arsyetimit të propozimit final të presidentit Ahtisari mbi të ardhmen e Kosovës. Delegacionet nga Prishtina dhe Beogradi për disa ditë rresht dhe për disa çështje të ndryshme janë takuar në Vjenë pa ndonjë rezultat. Sigurisht se rezultate pozitive të koordinuara midis palëve nuk janë pritur, porse këto ditë dhe këto takime dëshmuan më së qarti qëndrimet diametralisht dhe konceptualisht të kundërta mes dy tavolinave përballë. Në mënyrën më cinike dhe injorante në politikën e ditëve të tashme, Beogradi nuk ka hezituar të vë në tavolinë kërkesa apo qëndrime krejtësisht të kota dhe dekonstruktive. Të kërkohet që kufijtë e Kosovës të ruhen nga policia kufitare e Serbisë e mbikëqyrë nga Ministria e Punëve të Brendshme në Beograd nuk do mend se është një injorancë politike, dekonstruktivitet dhe mbi të gjitha është zhytje banale në ide hegjemoniste të nacionalistëve të kuptimit negativ në Serbi. Megjithëse është vetëm njëra prej kërkesave të tilla të 'çuditshme', ky qëndrim tregon shumë më tepër: tregon moslëvizjen e asgjës dhe asnjë qëndrimi që prej shkurtit të vitit të kaluar, kur edhe kanë filluar negociatat direkte mes Prishtinës dhe Beogradit. Po të mund të merrej parasysh dhe realizohej një kërkesë e tillë e Beogradit, nuk besoj se do të duhej kaq energji dhe resurse për të zhvilluar një proces të tillë mjaft të gjatë.
III
Takimi i paralajmëruar i nivelit të lartë të delegacioneve nga Prishtina dhe Beogradi nuk do të sjell asgjë të re sa i përket mundësisë së afrimit të qëndrimeve të palëve. Takimi i 10 marsit sigurisht se do të jetë i fundit mes palëve në tërë këtë proces të udhëhequr nga një diplomat dhe ndërmjetës i rryer, për t'i hapur rrugë ish-kreut të Finlandës që të udhëtojë për në Nju Jork. Nëse nuk ndryshon agjenda e lajmëruar deëri më tash, presidenti Ahtisari do të paraqes propozimin e tij final për pavarësimin e Kosovës gjatë këtij marsi, që për ne kosovarët është i nxehtë edhe para pranverës. Tashmë është sekret publik se propozimi final i Ahtisarit do të mbajë edhe termin "pavarësi e mbikëqyrur", që në fakt do të thotë pavarësi me koncesione të brendshme dhe me prani mjaft të gjerë e të fuqishme të bashkësisë ndërkombëtare. Sidoqoftë, kjo besoj se është një prej zgjidhjeve më të mira që është mundur të del nga ky proces. Kosova ka nevojë për koncesione të brendshme politike me qëllim të vetëm bërjen të mundur të funksionalitetit të demokracisë në këtë shoqëri. Procesi i decentralizimit në fakt është plotësisht pushtet-ndarje (konsociacionalizëm) dhe në aspketin politik ai do të ketë efekte pozitive për kohën sa do të jetë në zbatim dhe kjo kohë nuk mund të jetë më e vogël se rreth 15 vjet. Po ashtu, prania ndërkombëtare ushtarake është e padiskutueshme dhe qytetarët e Kosovës kanë vullnet të shohin këtë prani edhe për shumë kohë, krahas ushtrisë profesionale të vogël të Kosovës. Sfida e pranisë civile do të jetë zvogëlimi i mandatit të saj, porse prania e tillë është pothuaj e domosdoshme.
IV
Stabiliteti i Kosovës në këto momente vendimtare prapëseprapë mbetet imperativi primar këtë stad të zhvillimeve. Apelet e liderëve dhe anëtarëve të Grupit të Unitetit janë ndjerë më shumë se asnjëherë tjetër gjatë javës së kaluar. Edhe pse kjo është dashur të bëhet disa javë më parë, të apeluarit në mënyrë të drejtpërdrejtë është njëra prej masave më efektive parandaluese dhe ruajtëse të qetësisë publike dhe stabilitetit politik në Kosovë. Kjo në fakt duhet të vazhdohet edhe me takime me qytetarët e vendit gjithandej dhe në të njëjtën kohë të përcillet me sqarim edhe më të detajshëm për procesin dhe mënyrën e përfundimit të këtij procesi. Kosova ka nevojë të jetë stabile, të mos ketë dhunë dhe besojë në procesin ndërkombëtar të pavarësimit të saj. Energjia, resurset humane e financiare që janë shpenzuar në këtë proces janë shumë herë më të mëdha se energjia negative e mundshme e ndonjë individi apo grupi në Kosovë dhe rreth saj. Vullneti pozitiv i qytetarëve të Kosovës duhet të (ri)mbushet në takimet dhe komunikimet me liderët institucionalë, politikë, partiak, dhe me personalitet publike të vendit që janë angazhuar për kohë të gjatë në zhvillimet për pavarësim. Stabiliteti është i nevojshëm të ruhet në rend të parë nga shumica e popullatës së Kosovës në mënyrë që në zhvillime tjera të mundshme të ndërmerren hapat dhe veprimet përkatëse politike e të tjera.
(Autori është Këshilltar Politik i Ministrit të Punëve të Brendshme dhe pjesë e stafit akademik të Universitetit të Prishtinës. Opinionet janë personale dhe nuk paraqesin qëndrimet e institucioneve ku punon)
Botuar në “Zëri” më 05 mars 2007, fq. 10
Ahtisari dhe “Deep Purple”
Derisa Prishtina vazhdon të jetë nën ethet e përfundimit të procesit dhe turmat grumbullohen për të shpehur pakënaqësitë e tyre, kryeqytetit i vendit tonë fqinj (për shumicën e kosovarëve – atdheut) ka pritur dhe ushtuar mbrëmë nga tingjut e “Deep Purple”. Kur në Tiranë bëhet festë për këtë rok grup të famshëm (apo edhe të tjerë), në Prishtinë festa do të bëhet kur presidenti Ahtisari ta kryejë misionin e tij dhe të vizitojë më pas Kosovën
Shkruan: Burim Ramadani
I
Të jetosh afër njëri-tjetrit në kuptimin territorial nuk do të thotë të kesh edhe jetë të përbashkët politike dhe shoqërore. Megjithëse mund të mos ndjehen dallime të thella kombëtare, kulturore dhe historike, zhvillimet apo ngjarjet që kanë ndodhur këtë fundjavë në Prishtinë dhe Tiranë tregojnë dy drejtime, halle apo proekupime të ndryshme. Ky është mësimi më praktik që mund të ketë dal nga fundjava që e kaluam. Derisa Prishtina vazhdon të jetë nën ethet e përfundimit të procesit për definimin e të ardhmes politike të vendit dhe turmat grumbullohen për të shpehur pakënaqësitë e tyre, kryeqytetit i vendit tonë fqinj (për shumicën e kosovarëve – atdheut) ka pritur dhe ushtuar mbrëmë nga tingjut e “Deep Purple”. Kur në Tiranë bëhet festë për këtë rok grup të famshëm (apo edhe të tjerë), në Prishtinë festa do të bëhet kur presidenti Ahtisari ta kryejë misionin e tij dhe të vizitojë më pas Kosovën. Kjo nuk do të thotë se shqiptarët në Tiranë nuk do t'i gëzohen shpirtërisht pavarësimit të Kosovës dhe përfundimit të këtij procesi që paraqet një zhvillim të tërë historik, porse të rinjtë tiranas nuk do të grumbullohen për të pirë alkool e marihuanë dhe për të kërcyer pa kontroll për shkak të kësaj. Shkaku i festimit të tyre është i ndryshëm nga shkaku i bashkëatdhetarëve të moshës së njëjtë në Prishtinë. Nëse këto arsye do të kombinoheshin, do të kishim një festim të përbashkët në të dyja kryeqytetet – në Tiranë do të vinte rok grupi “Toto” dhe në Prishtinë Marti Ahtisari.
II
Kosova tashmë ka kaluar edhe një prej shumë etapave të procesit për definimin e statusit politik. Nëse nuk do të jetë kjo etapë e fundit në përgjithësi në proces, kjo pa dyshim është koha vendimtare e arsyetimit të propozimit final të presidentit Ahtisari mbi të ardhmen e Kosovës. Delegacionet nga Prishtina dhe Beogradi për disa ditë rresht dhe për disa çështje të ndryshme janë takuar në Vjenë pa ndonjë rezultat. Sigurisht se rezultate pozitive të koordinuara midis palëve nuk janë pritur, porse këto ditë dhe këto takime dëshmuan më së qarti qëndrimet diametralisht dhe konceptualisht të kundërta mes dy tavolinave përballë. Në mënyrën më cinike dhe injorante në politikën e ditëve të tashme, Beogradi nuk ka hezituar të vë në tavolinë kërkesa apo qëndrime krejtësisht të kota dhe dekonstruktive. Të kërkohet që kufijtë e Kosovës të ruhen nga policia kufitare e Serbisë e mbikëqyrë nga Ministria e Punëve të Brendshme në Beograd nuk do mend se është një injorancë politike, dekonstruktivitet dhe mbi të gjitha është zhytje banale në ide hegjemoniste të nacionalistëve të kuptimit negativ në Serbi. Megjithëse është vetëm njëra prej kërkesave të tilla të 'çuditshme', ky qëndrim tregon shumë më tepër: tregon moslëvizjen e asgjës dhe asnjë qëndrimi që prej shkurtit të vitit të kaluar, kur edhe kanë filluar negociatat direkte mes Prishtinës dhe Beogradit. Po të mund të merrej parasysh dhe realizohej një kërkesë e tillë e Beogradit, nuk besoj se do të duhej kaq energji dhe resurse për të zhvilluar një proces të tillë mjaft të gjatë.
III
Takimi i paralajmëruar i nivelit të lartë të delegacioneve nga Prishtina dhe Beogradi nuk do të sjell asgjë të re sa i përket mundësisë së afrimit të qëndrimeve të palëve. Takimi i 10 marsit sigurisht se do të jetë i fundit mes palëve në tërë këtë proces të udhëhequr nga një diplomat dhe ndërmjetës i rryer, për t'i hapur rrugë ish-kreut të Finlandës që të udhëtojë për në Nju Jork. Nëse nuk ndryshon agjenda e lajmëruar deëri më tash, presidenti Ahtisari do të paraqes propozimin e tij final për pavarësimin e Kosovës gjatë këtij marsi, që për ne kosovarët është i nxehtë edhe para pranverës. Tashmë është sekret publik se propozimi final i Ahtisarit do të mbajë edhe termin "pavarësi e mbikëqyrur", që në fakt do të thotë pavarësi me koncesione të brendshme dhe me prani mjaft të gjerë e të fuqishme të bashkësisë ndërkombëtare. Sidoqoftë, kjo besoj se është një prej zgjidhjeve më të mira që është mundur të del nga ky proces. Kosova ka nevojë për koncesione të brendshme politike me qëllim të vetëm bërjen të mundur të funksionalitetit të demokracisë në këtë shoqëri. Procesi i decentralizimit në fakt është plotësisht pushtet-ndarje (konsociacionalizëm) dhe në aspketin politik ai do të ketë efekte pozitive për kohën sa do të jetë në zbatim dhe kjo kohë nuk mund të jetë më e vogël se rreth 15 vjet. Po ashtu, prania ndërkombëtare ushtarake është e padiskutueshme dhe qytetarët e Kosovës kanë vullnet të shohin këtë prani edhe për shumë kohë, krahas ushtrisë profesionale të vogël të Kosovës. Sfida e pranisë civile do të jetë zvogëlimi i mandatit të saj, porse prania e tillë është pothuaj e domosdoshme.
IV
Stabiliteti i Kosovës në këto momente vendimtare prapëseprapë mbetet imperativi primar këtë stad të zhvillimeve. Apelet e liderëve dhe anëtarëve të Grupit të Unitetit janë ndjerë më shumë se asnjëherë tjetër gjatë javës së kaluar. Edhe pse kjo është dashur të bëhet disa javë më parë, të apeluarit në mënyrë të drejtpërdrejtë është njëra prej masave më efektive parandaluese dhe ruajtëse të qetësisë publike dhe stabilitetit politik në Kosovë. Kjo në fakt duhet të vazhdohet edhe me takime me qytetarët e vendit gjithandej dhe në të njëjtën kohë të përcillet me sqarim edhe më të detajshëm për procesin dhe mënyrën e përfundimit të këtij procesi. Kosova ka nevojë të jetë stabile, të mos ketë dhunë dhe besojë në procesin ndërkombëtar të pavarësimit të saj. Energjia, resurset humane e financiare që janë shpenzuar në këtë proces janë shumë herë më të mëdha se energjia negative e mundshme e ndonjë individi apo grupi në Kosovë dhe rreth saj. Vullneti pozitiv i qytetarëve të Kosovës duhet të (ri)mbushet në takimet dhe komunikimet me liderët institucionalë, politikë, partiak, dhe me personalitet publike të vendit që janë angazhuar për kohë të gjatë në zhvillimet për pavarësim. Stabiliteti është i nevojshëm të ruhet në rend të parë nga shumica e popullatës së Kosovës në mënyrë që në zhvillime tjera të mundshme të ndërmerren hapat dhe veprimet përkatëse politike e të tjera.
(Autori është Këshilltar Politik i Ministrit të Punëve të Brendshme dhe pjesë e stafit akademik të Universitetit të Prishtinës. Opinionet janë personale dhe nuk paraqesin qëndrimet e institucioneve ku punon)
Botuar në “Zëri” më 05 mars 2007, fq. 10
No comments:
Post a Comment