Loja pa fitues
Bombat e paqes
Edhe pas tetë vjetësh prej se kishin filluar bombardimet e NATO-s me qëllim çlirimin e Kosovës, vendi ynë përballet me një situatë tejet të brishtë të sigurisë. Secila lëvizje ka ndikim në situatën e sigurisë dhe si të tilla ato duhet të jetë të matura e vetëm të domosdoshme. Lëvizjet e ndryshme të çfarëdo karakteri që ndikojnë në stabilitet politik dhe institucional tash e deri në përcaktimin përfundimtar të statusit nuk janë gjë tjetër pos një avanturë e elitës dhe ndonjë grupi të caktuar
Shkruan: Burim Ramadani
I
Sado që duket paradoksale, bombat nuk shërbejnë vetëm për të shkatërruar. Ndoshta zbuluesi i panjohur i kësaj lloj arme në pjesën e dytë të shekullit të 17-të nuk e ka menduar kështu, porse rrjedhat dhe zhvillimet historike kanë treguar se bombat kanë edhe mision paqësor. Të paktën kanë qëllim politik paqësor. Kjo ka ndodhur tetë vjet më parë, kur NATO-ja filloi bombardimet kundër ish-Jugosllavisë për të çliruar Kosovën dhe popullin e këtushëm nga lufta shfarosëse e udhëhequr nga Millosheviqi. Qytetarët e Kosovës, ndonëse e kanë pritur dhe janë lutur për kohë të gjatë, intimisht nuk kanë besuar se do të presin ditën/natën kur qielli i ish-Jugosllavisë do të vërshohet nga aeroplanët luftarakë ndërkombëtarë. Nuk e kishin besuar se kjo do të ndodh as shumë të tjerë që janë munduar ta pengojnë këtë, porse NATO-ja e udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës bën punën që shënon herën e parë në historinë e kësaj organizate. Populli shqiptar i Kosovës, por edhe vet pakica serbe e Kosovës duhet t’i jetë mirënjohëse edhe në të ardhmen për intervenimin e NATO-s kundër regjimit të kaluar në Serbi. Filozofia mbi të cilën është udhëhequr ky operacion 78 ditësh i bombardimit të një shteti duhet të mbetet udhërrëfyes për jetën e përbashkët të qytetarëve të Kosovës. Pos kësaj, kjo filozofi do të mbetet objekt studimi për gjenerata të tëra dhe do të jetë një precedent pozitiv.
II
Sidoqoftë, situata e sigurisë ka vazhduar të jetë e brishtë në Kosovë dhe tërë kohën e ndjeshme. Është treguar disa herë gjatë këtyre tetë vjetëve se është dashur një shkëndijë për t’u ndezur ndjenjat e një grupi apo një turme njerëzish këtu. Marsi i vitit 2004 i kaloi të gjitha përmasat e këtij tetë-vjeçari, porse rastet më të vogla kanë qenë mjaft të shpeshta. Gjendja e tillë nuk duhet të përsëritet më asnjëherë. Megjithatë, ndjenjat e qytetarëve të Kosovës janë të përziera dhe për këtë jemi dëshmitarë të situatave të ndryshme. Protestat e dhunshme i kanë dhënë hije të keqe zhvillimeve dhe punës së deritashme në Kosovë. Derisa vendi po pret fazën finale të përcaktimit të statusit polifazën finale të përcaktimit të statusit politik, qytetarët e Kosovës duhet të kenë kujdes për ruajtjen e stabilitetit politik dhe institucional. Lëvizjet e ndryshme të çfarëdo karakteri që ndikojnë në stabilitet politik dhe institucional tash e deri në përcaktimin përfundimtar të statusit nuk janë gjë tjetër pos një avanturë e elitës dhe ndonjë grupi të caktuar. Secila lëvizje ka ndikim në situatën e sigurisë dhe si të tilla ato duhet të jetë të matura, të llogaritura mirë dhe vetëm të domosdoshme. Kjo maturi duhet të jetë e gjithanshme dhe elita e shqiptarëve të Kosovës ka përgjegjësinë politike për ruajtjen dhe zhvillimin e ndjenjës së sigurisë në vend.
III
Sërish bombat shpërthejnë. Nuk shpërthejnë vetëm në Irak, Afganistan, Çeçeni, por të tilla kemi sa të duash në Prishtinë, Pejë, Gjilan e Mitrovicë. Dhe, atë në fazën më të ndjeshme të procesit të përcaktimit të statusit final politik të Kosovës, përkatësisht të pavarësimit të Kosovës. Dallimi qëndron në qëllimin politik. Nëse bombat e para tetë vjetësh kanë pasur për qëllim stabilizimin dhe krijimin e paqes këtu, bombat e tashme kanë për qëllim të kundërtën, pra destabilizimin dhe krijimin e amullisë dhe konfliktit. Vërtetë nuk ka dështim më të madh të shoqërisë kosovare se sa dhënia e një hapësire për dashakeqësit që luajnë me eksplodime dhe që fshehen pas emrave e organizatave virtuale. Prandaj, kjo nuk duhet të lejohet assesi dhe si e tillë duhet të luftohet me të gjitha format, qofshin ato juridike, qofshin ato tradicionale e mobilizuese. Objektivi politik i qytetarëve të Kosovës duhet të mos shmanget në asnjë mënyrë nga jeta dhe politika e përditshme. Qytetarët nuk duhet të lakojnë rrugën e cila shpie drejt objektivit të madh. Pavarësimi i Kosovës ka nevojë për mobilizim qetësues dhe stabilizues. Kosovarët janë treguar disa herë gjatë historisë së kanë pjekurinë për të kuptuar proceset politike. Megjithëse të gjithë mund të jenë të lodhur nga ky proces, hapat e mëtejshëm duhet të jenë në funksion të lehtësimit të vendimit final.
IV
Standardet evropiane janë një pjesë tjetër e rrugës së përbashkët të qytetarëve dhe elitës politike e publike të Kosovës. Dje Bashkimi Evropian ka festuar 50 vjetorin e themelimit, një kohë jo e vogël dhe e mundimshme. Imagjinojeni Evropën e para 50 vjetëve. E shkatërruar dhe e tmerruar nga Lufta e Dytë Botërore, Evropa ka gjetur forcat për pajtim dhe bashkim për të ardhmen. Siguria e Evropës është rritur dhe stabilizuar në mënyrë tejet të fuqishme gjatë kësaj kohe 50 vjeçare. Konsolidimi i dmokracisë në vendet kryesore evropiane ka ndikuar po ashtu në këtë aspekt. Të dyja këto janë elemente të rëndësishme, të cilat duhet të forcohen në Kosovë me qëllim të zhvillimit të vendit dhe prosperitetin e kosovarëve. Pajtimi dhe bashkëpunimi i ngushtë mes qytetarëve të Kosovës të të gjitha komuniteteve dhe konsolidimi i demokracisë janë veçanërisht të rëndësishme dhe faktikisht determinuese për të ardhmen e këtij vendi. Për të dyja këto, Kosova është ende në fazat e para dhe jo të avancuara. Përkundër investimit të deritashëm, pajtimi dhe demokracia janë edhe më tutje dy sfida për Kosovën, përballimi me sukses i të cilave siguron stabilitet afat-gjatë, prosperitet dhe integrim. Qytetarët e Kosovës, elita politike e publike dhe bashkësia ndërkombëtare duhet edhe më tutje të angazhohen dhe invsetojnë në pajtim dhe konsolidim të demokracisë.
Botuar në të përditshmen “Zëri”, më 26 mars 2007, fq. 14
Bombat e paqes
Edhe pas tetë vjetësh prej se kishin filluar bombardimet e NATO-s me qëllim çlirimin e Kosovës, vendi ynë përballet me një situatë tejet të brishtë të sigurisë. Secila lëvizje ka ndikim në situatën e sigurisë dhe si të tilla ato duhet të jetë të matura e vetëm të domosdoshme. Lëvizjet e ndryshme të çfarëdo karakteri që ndikojnë në stabilitet politik dhe institucional tash e deri në përcaktimin përfundimtar të statusit nuk janë gjë tjetër pos një avanturë e elitës dhe ndonjë grupi të caktuar
Shkruan: Burim Ramadani
I
Sado që duket paradoksale, bombat nuk shërbejnë vetëm për të shkatërruar. Ndoshta zbuluesi i panjohur i kësaj lloj arme në pjesën e dytë të shekullit të 17-të nuk e ka menduar kështu, porse rrjedhat dhe zhvillimet historike kanë treguar se bombat kanë edhe mision paqësor. Të paktën kanë qëllim politik paqësor. Kjo ka ndodhur tetë vjet më parë, kur NATO-ja filloi bombardimet kundër ish-Jugosllavisë për të çliruar Kosovën dhe popullin e këtushëm nga lufta shfarosëse e udhëhequr nga Millosheviqi. Qytetarët e Kosovës, ndonëse e kanë pritur dhe janë lutur për kohë të gjatë, intimisht nuk kanë besuar se do të presin ditën/natën kur qielli i ish-Jugosllavisë do të vërshohet nga aeroplanët luftarakë ndërkombëtarë. Nuk e kishin besuar se kjo do të ndodh as shumë të tjerë që janë munduar ta pengojnë këtë, porse NATO-ja e udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës bën punën që shënon herën e parë në historinë e kësaj organizate. Populli shqiptar i Kosovës, por edhe vet pakica serbe e Kosovës duhet t’i jetë mirënjohëse edhe në të ardhmen për intervenimin e NATO-s kundër regjimit të kaluar në Serbi. Filozofia mbi të cilën është udhëhequr ky operacion 78 ditësh i bombardimit të një shteti duhet të mbetet udhërrëfyes për jetën e përbashkët të qytetarëve të Kosovës. Pos kësaj, kjo filozofi do të mbetet objekt studimi për gjenerata të tëra dhe do të jetë një precedent pozitiv.
II
Sidoqoftë, situata e sigurisë ka vazhduar të jetë e brishtë në Kosovë dhe tërë kohën e ndjeshme. Është treguar disa herë gjatë këtyre tetë vjetëve se është dashur një shkëndijë për t’u ndezur ndjenjat e një grupi apo një turme njerëzish këtu. Marsi i vitit 2004 i kaloi të gjitha përmasat e këtij tetë-vjeçari, porse rastet më të vogla kanë qenë mjaft të shpeshta. Gjendja e tillë nuk duhet të përsëritet më asnjëherë. Megjithatë, ndjenjat e qytetarëve të Kosovës janë të përziera dhe për këtë jemi dëshmitarë të situatave të ndryshme. Protestat e dhunshme i kanë dhënë hije të keqe zhvillimeve dhe punës së deritashme në Kosovë. Derisa vendi po pret fazën finale të përcaktimit të statusit polifazën finale të përcaktimit të statusit politik, qytetarët e Kosovës duhet të kenë kujdes për ruajtjen e stabilitetit politik dhe institucional. Lëvizjet e ndryshme të çfarëdo karakteri që ndikojnë në stabilitet politik dhe institucional tash e deri në përcaktimin përfundimtar të statusit nuk janë gjë tjetër pos një avanturë e elitës dhe ndonjë grupi të caktuar. Secila lëvizje ka ndikim në situatën e sigurisë dhe si të tilla ato duhet të jetë të matura, të llogaritura mirë dhe vetëm të domosdoshme. Kjo maturi duhet të jetë e gjithanshme dhe elita e shqiptarëve të Kosovës ka përgjegjësinë politike për ruajtjen dhe zhvillimin e ndjenjës së sigurisë në vend.
III
Sërish bombat shpërthejnë. Nuk shpërthejnë vetëm në Irak, Afganistan, Çeçeni, por të tilla kemi sa të duash në Prishtinë, Pejë, Gjilan e Mitrovicë. Dhe, atë në fazën më të ndjeshme të procesit të përcaktimit të statusit final politik të Kosovës, përkatësisht të pavarësimit të Kosovës. Dallimi qëndron në qëllimin politik. Nëse bombat e para tetë vjetësh kanë pasur për qëllim stabilizimin dhe krijimin e paqes këtu, bombat e tashme kanë për qëllim të kundërtën, pra destabilizimin dhe krijimin e amullisë dhe konfliktit. Vërtetë nuk ka dështim më të madh të shoqërisë kosovare se sa dhënia e një hapësire për dashakeqësit që luajnë me eksplodime dhe që fshehen pas emrave e organizatave virtuale. Prandaj, kjo nuk duhet të lejohet assesi dhe si e tillë duhet të luftohet me të gjitha format, qofshin ato juridike, qofshin ato tradicionale e mobilizuese. Objektivi politik i qytetarëve të Kosovës duhet të mos shmanget në asnjë mënyrë nga jeta dhe politika e përditshme. Qytetarët nuk duhet të lakojnë rrugën e cila shpie drejt objektivit të madh. Pavarësimi i Kosovës ka nevojë për mobilizim qetësues dhe stabilizues. Kosovarët janë treguar disa herë gjatë historisë së kanë pjekurinë për të kuptuar proceset politike. Megjithëse të gjithë mund të jenë të lodhur nga ky proces, hapat e mëtejshëm duhet të jenë në funksion të lehtësimit të vendimit final.
IV
Standardet evropiane janë një pjesë tjetër e rrugës së përbashkët të qytetarëve dhe elitës politike e publike të Kosovës. Dje Bashkimi Evropian ka festuar 50 vjetorin e themelimit, një kohë jo e vogël dhe e mundimshme. Imagjinojeni Evropën e para 50 vjetëve. E shkatërruar dhe e tmerruar nga Lufta e Dytë Botërore, Evropa ka gjetur forcat për pajtim dhe bashkim për të ardhmen. Siguria e Evropës është rritur dhe stabilizuar në mënyrë tejet të fuqishme gjatë kësaj kohe 50 vjeçare. Konsolidimi i dmokracisë në vendet kryesore evropiane ka ndikuar po ashtu në këtë aspekt. Të dyja këto janë elemente të rëndësishme, të cilat duhet të forcohen në Kosovë me qëllim të zhvillimit të vendit dhe prosperitetin e kosovarëve. Pajtimi dhe bashkëpunimi i ngushtë mes qytetarëve të Kosovës të të gjitha komuniteteve dhe konsolidimi i demokracisë janë veçanërisht të rëndësishme dhe faktikisht determinuese për të ardhmen e këtij vendi. Për të dyja këto, Kosova është ende në fazat e para dhe jo të avancuara. Përkundër investimit të deritashëm, pajtimi dhe demokracia janë edhe më tutje dy sfida për Kosovën, përballimi me sukses i të cilave siguron stabilitet afat-gjatë, prosperitet dhe integrim. Qytetarët e Kosovës, elita politike e publike dhe bashkësia ndërkombëtare duhet edhe më tutje të angazhohen dhe invsetojnë në pajtim dhe konsolidim të demokracisë.
Botuar në të përditshmen “Zëri”, më 26 mars 2007, fq. 14
No comments:
Post a Comment