Sunday, July 22, 2007

Konstruktivë në bisedime të panevojshme

Loja pa fitues

Konstruktivë në bisedime të panevojshme

Vazhdimi i bisedimeve nën udhëheqjen e Grupit të Kontaktit nuk do të ketë ndonjë vlerë praktike në kuptimin e gjetjes së ndonjë zgjidhje të përbashkët. Katër muajt e paraparë për bisedime do të mund të kalohet krejt kot. Qëllimi duhet të arrihet dhe duhet shfrytëzuar të gjitha mjetet legjitime, prandaj Prishtina duhet të vazhdojë konstruktivitetin, pavarësisht se në bisedime të panevojshme

Shkruan: Burim Ramadani


I
Dështimi i Këshillit të Sigurimit për të nxjerrë një Rezolutë mbi hapjen e rrugës për pavarësinë e Kosovës ka shfaqur më së miri raportin ekzistues të forcave në sistemin e tashëm ndërkombëtar. Federata Ruse me fanatizëm të prerë dhe tipik sllav, edhe njëherë i ka mbyllur derën Kosovën për t’iu bashkuar në mënyrë të pakontestueshme familjes së shteteve botërore. Perëndimi, ndërkaq, megjithëse ka vazhduar përpjekjet dhe angazhimet serioze për të pavarësuar Kosovën përmes Këshillit të Sigurimit, është gjetur të jetë jo gjithaq unik sa i përket rrugëve tjera të veprimit, përkatësisht asaj që tashmë është bërë zakon të cilësohet si ‘shpallje dhe njohje e njëanshme e pavarësisë’ së Kosovës. Megjithëse si term nuk do të duhej të futet në fjalorin politik, të paktën në atë të politikës kosovare, ‘shpallja e njëanshme’ tashmë duket se ka filluar të merr formën dhe përcaktueshmërinë. Pavarësimi i Kosovës jashtë rrugës së Këshillit të Sigurimit do të jetë një sfidë për sigurinë në terren dhe për këtë institucionet kompetente duhet të përgatiten.

II
Delegacioni kosovar që ka marrë pjesë në bisedimet e deritashme nën udhëheqjen e presidentit Ahtisaari në fakt e ka kryer punën. Me një qasje të qartë, të konceptueshme mbi baza qytetare dhe kozmopolitane, të liruar nga ndjenja nacionaliste, të udhëhequr nga toleranca e jo nga urrejtja, Prishtina ka bërë të gjithën për t’i dhënë një fund të suksesshëm procesit. Nuk ka dyshim se qasja që Prishtina ka pasur në këto bisedime mund të debatohet nëse ka qenë e qëlluara, porse ajo që është parë është fakti se Prishtina ka qenë lineare në bisedimet e Vjenës. Dikush do të mund të argumentonte se një qasje më nacionaliste (dhe më reale e mbështetur në proporcionin e popullsisë) mund të ketë qenë më e efektshme pavarësisht riskut që do të mund të bartte me vete. Sidoqoftë, këto mbeten të debatohen në mesin e studiusëve nëse ata shohin si interes akademik punën në këtë fushë. Realiteti është se Prishtina ka qenë e përkushtuar dhe në fund të fundit ka ditur se çka po ofron në Vjenë, ndërsa kjo nuk është personale për pjesëmarrësit aty.

III
Deri më tash, Grupi i Kontaktit ka qenë pjesë aktive e procesit, sidomos në kohën para dhe gajtë bisedimeve në Vjenë. Parimet Prijëse të Grupit të Kontaktit të vendosura disa muaj para fillimit të bisedimeve janë elementet që kërkojnë mbrojtjen më fanatike nga ana e Kosovës, sikurse edhe garantimin nga bashkësia ndërkombëtare. Serbia pa dyshim është e interesuar për thyerjen e këtyre parimeve dhe kjo do të mund të shihet në fundin real të procesit. Vazhdimi i bisedimeve nën udhëheqjen e Grupit të Kontaktit nuk do të ketë ndonjë vlerë praktike në kuptimin e gjetjes së ndonjë zgjidhje të përbashkët. Katër muajt e paraparë për bisedime do të mund të kalohet krejt kot, ndërsa fundi i këtyre muajve do të duhej të nënkuptonte pavarësimin e menjëhershëm. Kosova nuk ka nevojë të merr pjesë në këto bisedime dhe as në ndonjë konferencë të tipit të Rambujesë në fund të këtyre muajve. Porse, qëllimi duhet të arrihet dhe për këtë duhet shfrytëzuar të gjitha mjetet e mundshme legjitime, prandaj Prishtina duhet të vazhdojë konstruktivitetin.

IV
Dominimi i logjikës së këtillë sikurse edhe tash në sistemin ndërkombëtar ka qenë thuaja shkaku kryesor i tekstit të një dokumenti tashmë famoz për aspektin politik dhe juridik të Kosovës, Rezolutën 1244/99. Raporti i forcave në qershor të vitit 1999 pati dhënë si rezultat një rezolutë të tillë, e cila për muse tetë vjet është alfa dhe omega jurídico-politike e Kosovës, është në fakt kushtetuta e vendit ose dikush e quan edhe si Rregullat e Sjelljes. Telashet që politika kosovare i ka gjetur gjatë ballafaqimit me këtë Rezolutë nuk kanë qenë të pakëta dhe kanë shkuar deri atje kur shefi i UNMIK-ut brenda pak minutash ka hedhur poshtë një Rezolutë të Kuvendit të Kosovës, organit përfaqësues të popullit. Problemi që mund të shfaqet në një Rezolutë tjetër mund të jetë pothuaj i ngjashëm dhe kjo nuk do të kontribuonte në situatën e pas-statusit. E tëra që duhet të ndodh, qoftë me apo pa Këshill të Sigurimit, është qartësia e statusit të ardhshëm të vendit dhe e përfundimit të procesit. Duhet ta dimë ku jemi dhe çfarë po bëjmë.

Botuar në “Zëri” më 23 korrik 2007, fq. 14

No comments: