Loja pa fitues
Lobimi për njohje
Mungesa e lobimit për Kosovën në botë është e vërejtshme. Fqinjët kanë dhënë qëndrime kundërthënëse. Qëndrimi i qeverisë së Kosovës ende nuk është i qartë në lidhje me demarkacionin e kufirit me Maqedoninë, nëse do të pranojë kushtëzimin e tillë nga Maqedonia apo jo. Madje edhe agjensët tjerë shoqëror i janë shmangur debatit rreth kësaj teme. Një ekip lobistësh do të duhej të fillonte angazhimin nëpër botë
Shkruan: Burim Ramadani
I
Pas më shumë se një muaj që prej shpalljes së pavarësisë së Kosovës, më 17 shkurt 2008, një numër relativisht i madh i vendeve ka njohur barabartësinë e Kosovës në sistemin ndërkombëtar, duke bërë hapin qëllimor për të thelemuar marrëdhënie bilaterale diplomatike. Mbi 30 vende, kryesisht të fuqishme në politikën ndërkombëtare, kanë njohur të drejtën e popullit të Kosovës për krijimin e shtetit më të ri në botë, duke shprehur po ashtu edhe gatishmërinë e tyre për ndihmën në zhvillimin ekonomik aq të nevojshëm për popullatën e këtushme. Porse, në të njëjtën kohë, një numër i madh i shteteve tjera kanë mbetur kundërshtuese ose hezituese ndaj këtij zhvillimi. Prej tyre në fakt janë disa shtete që kanë ndikim të fuqishëm në sistemin ndërkombëtar, megjithëse shumë prej këtyre shteteve kryesisht karakterizohen nga jodemokracia, shkelja e të drejtave të njeriut, mungesa e shtetit të së drejtës dhe konfliktet etnike. Sidoqoftë, pavarësisht nga niveli i zhvillimit të demokracisë së brendshme tek ato shtete, arritja e ndryshimit të qasjes së tyre ndaj Kosovës është shumë e rëndësishme dhe mjaft vendimtare për stabilitetin e rajonit dhe prosperitetin e Kosovës. Ndër to, pa dyshim, roli i Rusisë, Kinës, Greqisë, Spanjës, Indonezisë, Egjiptit dhe Arabisë Saudite.
Pas më shumë se një muaj që prej shpalljes së pavarësisë së Kosovës, më 17 shkurt 2008, një numër relativisht i madh i vendeve ka njohur barabartësinë e Kosovës në sistemin ndërkombëtar, duke bërë hapin qëllimor për të thelemuar marrëdhënie bilaterale diplomatike. Mbi 30 vende, kryesisht të fuqishme në politikën ndërkombëtare, kanë njohur të drejtën e popullit të Kosovës për krijimin e shtetit më të ri në botë, duke shprehur po ashtu edhe gatishmërinë e tyre për ndihmën në zhvillimin ekonomik aq të nevojshëm për popullatën e këtushme. Porse, në të njëjtën kohë, një numër i madh i shteteve tjera kanë mbetur kundërshtuese ose hezituese ndaj këtij zhvillimi. Prej tyre në fakt janë disa shtete që kanë ndikim të fuqishëm në sistemin ndërkombëtar, megjithëse shumë prej këtyre shteteve kryesisht karakterizohen nga jodemokracia, shkelja e të drejtave të njeriut, mungesa e shtetit të së drejtës dhe konfliktet etnike. Sidoqoftë, pavarësisht nga niveli i zhvillimit të demokracisë së brendshme tek ato shtete, arritja e ndryshimit të qasjes së tyre ndaj Kosovës është shumë e rëndësishme dhe mjaft vendimtare për stabilitetin e rajonit dhe prosperitetin e Kosovës. Ndër to, pa dyshim, roli i Rusisë, Kinës, Greqisë, Spanjës, Indonezisë, Egjiptit dhe Arabisë Saudite.
II
Pavarësia e Kosovës ende nuk është njohur nga të gjithë fqinjët, po ashtu. Dy prej vendeve fqinje të cilat kufizohen me Kosovën dhe Serbinë nuk kanë vendosur në mënyrë definitive të njohin shtetin e ri. Megjithëse publikisht deri më tash është spekuluar disa herë rreth datës së njohjes së shtetit të Kosovës nga ana e Maqedonisë, kjo nuk është përcjellë me procedurën formale për të lidhur marrëdhëniet diplomatike të dy vendeve të pavarura fqinje. Madje, janë dhënë qëndrime të ndryshme rreth kohës kur Maqedonia do të njeh shtetin e Kosovës, si dhe kushtëzimit të kësaj njohjeje me procesin e demarkacionit të kufirit. Ndërkaq, qëndrimi i qeverisë së Kosovës ende nuk është i qartë në lidhje me demarkacionin e kufirit me Maqedoninë. Asnjëherë deri më tash nuk kemi parë një pozicion të qartë të qeverisë kosovare nëse do të pranojë kushtëzimin e tillë nga Maqedonia apo jo. Madje edhe mediat dhe shoqëria civile i janë shmangur debatit rreth kësaj teme. Do të supozoja se sikurse kjo t’i kishte ndodhur qeverisë së kaluar, pozicioni i tillë i hutuar do të ishte bërë skandal deri më tash. Po ashtu, Mali i Zi mbetet i pavendosur në marrjen e vendimit të shumëpritur nga shqiptarët e Kosovës për themelimin e marrëdhënieve në nivel të barabartë shtetëror. Madje, kjo nuk dihet se kur do të ndodh.
Pavarësia e Kosovës ende nuk është njohur nga të gjithë fqinjët, po ashtu. Dy prej vendeve fqinje të cilat kufizohen me Kosovën dhe Serbinë nuk kanë vendosur në mënyrë definitive të njohin shtetin e ri. Megjithëse publikisht deri më tash është spekuluar disa herë rreth datës së njohjes së shtetit të Kosovës nga ana e Maqedonisë, kjo nuk është përcjellë me procedurën formale për të lidhur marrëdhëniet diplomatike të dy vendeve të pavarura fqinje. Madje, janë dhënë qëndrime të ndryshme rreth kohës kur Maqedonia do të njeh shtetin e Kosovës, si dhe kushtëzimit të kësaj njohjeje me procesin e demarkacionit të kufirit. Ndërkaq, qëndrimi i qeverisë së Kosovës ende nuk është i qartë në lidhje me demarkacionin e kufirit me Maqedoninë. Asnjëherë deri më tash nuk kemi parë një pozicion të qartë të qeverisë kosovare nëse do të pranojë kushtëzimin e tillë nga Maqedonia apo jo. Madje edhe mediat dhe shoqëria civile i janë shmangur debatit rreth kësaj teme. Do të supozoja se sikurse kjo t’i kishte ndodhur qeverisë së kaluar, pozicioni i tillë i hutuar do të ishte bërë skandal deri më tash. Po ashtu, Mali i Zi mbetet i pavendosur në marrjen e vendimit të shumëpritur nga shqiptarët e Kosovës për themelimin e marrëdhënieve në nivel të barabartë shtetëror. Madje, kjo nuk dihet se kur do të ndodh.
III
Procesi i njohjes së shtetit të Kosovës ka nevojë për një shtytje të fuqishme jo vetëm nga vendet mike të Kosovës, por edhe nga niveli përfaqësues i Kosovës dhe miqtë individual ndërkombëtar. Kjo shtytje bëhet përmes asaj që quhet lobim. Edhe pse si koncept ka mbetur nga të interesuarit për të kontaktuar me një ish-president amerikan në lobin e një hoteli ku ai pinte kafen e mëngjesit me cigare, lobimi në kohët moderne është një prej mënyrave më të fuqishme për të ndikuar në zhvillimin e politikave të caktuara. Këtij aspekti do të duhej t’i kishte hyrë që moti Kosova, por deri më tash nuk kemi parë ndonjë zhvillim të tij. Madje, edhe formimi i Ministrisë së Punëve të Jashtme për habi ka ngecur dhe nuk është bërë asnjë hap konkret pos miratimit të Ligjit. Kjo Ministri do të duhej të kishte një rol tejet të madh në përfaqësimin e politikës së Kosovës në vende të ndryshme të botës, krijimin e kontakteve me nivelet përfaqësuese të shteteve të ndryshme, sikurse edhe lobimin zyrtar për ndryshimin e qasjes së kundërshtuesve apo hezituesve. Në të njëjtën kohë, me faktin se kjo Ministri nuk ka arritur të themelohet, do të duhej krijuar një ekip lobistësh që do të mund të fillonin deri më tash lobimin. Në këtë ekip duhet të përfshihen njerëzit që kanë përvojë, përgatitje dhe aftësi diplomatike të dëshmuar.
Procesi i njohjes së shtetit të Kosovës ka nevojë për një shtytje të fuqishme jo vetëm nga vendet mike të Kosovës, por edhe nga niveli përfaqësues i Kosovës dhe miqtë individual ndërkombëtar. Kjo shtytje bëhet përmes asaj që quhet lobim. Edhe pse si koncept ka mbetur nga të interesuarit për të kontaktuar me një ish-president amerikan në lobin e një hoteli ku ai pinte kafen e mëngjesit me cigare, lobimi në kohët moderne është një prej mënyrave më të fuqishme për të ndikuar në zhvillimin e politikave të caktuara. Këtij aspekti do të duhej t’i kishte hyrë që moti Kosova, por deri më tash nuk kemi parë ndonjë zhvillim të tij. Madje, edhe formimi i Ministrisë së Punëve të Jashtme për habi ka ngecur dhe nuk është bërë asnjë hap konkret pos miratimit të Ligjit. Kjo Ministri do të duhej të kishte një rol tejet të madh në përfaqësimin e politikës së Kosovës në vende të ndryshme të botës, krijimin e kontakteve me nivelet përfaqësuese të shteteve të ndryshme, sikurse edhe lobimin zyrtar për ndryshimin e qasjes së kundërshtuesve apo hezituesve. Në të njëjtën kohë, me faktin se kjo Ministri nuk ka arritur të themelohet, do të duhej krijuar një ekip lobistësh që do të mund të fillonin deri më tash lobimin. Në këtë ekip duhet të përfshihen njerëzit që kanë përvojë, përgatitje dhe aftësi diplomatike të dëshmuar.
IV
Parimet për krijimin e ekipit lobues duhet të jenë universale dhe unike, duke kombinuar përvojat e vendeve tjera dhe interesin e Kosovës për përfaqësim të tillë. Ky ekpi do të duhje të kushte një emisar në kuptimin e të parit në mesin e të barabartëve, ndërsa kjo nuk do të duhej që domosdoshmërisht të përcaktonte zhvillimet për krijimin e Ministrisë së Punëve të Jashtme. Ky ekip do të duhej të ishte në gjendje të prezantojë zhvillimet e politikës dhe shoqërisë kosovare, sidomos në angazhimet për përmbushjen e planit te Ahtisarit, si pjesë e rëndësishme për të ngritur besimin e funksionimit të Kosoves si shtet i pavarur. Gjatë procesit të lobimit do të duhej të përfshinte një qasje alternative ndaj pikave të influencës dhe të opinion-bërësve në shtetet e ndryshme që kanë hezitime apo kundërshtime ndaj shtetësisë së Kosovës. Lobimi duhet bërë edhe në organizatat ndërkombëtare dhe veçanërisht në ato që kanë rëndësi praktike për funksionimin e shtetit të Kosovës, sikurse janë organizmat për dhënien e Kodit telefonik apo të ngjashme. Një qasje e veçantë duhet praktikuar në shtetin e Vatikanit, si pikë e rëndëishme ndikuese sidomos në disa vende që po hezitojnë rreth Kosovës. Një lobim duhet të ndodh po ashtu edhe nga ana e partive politike në partitë e tyre simotra në shtetet e jashtme.
Parimet për krijimin e ekipit lobues duhet të jenë universale dhe unike, duke kombinuar përvojat e vendeve tjera dhe interesin e Kosovës për përfaqësim të tillë. Ky ekpi do të duhje të kushte një emisar në kuptimin e të parit në mesin e të barabartëve, ndërsa kjo nuk do të duhej që domosdoshmërisht të përcaktonte zhvillimet për krijimin e Ministrisë së Punëve të Jashtme. Ky ekip do të duhej të ishte në gjendje të prezantojë zhvillimet e politikës dhe shoqërisë kosovare, sidomos në angazhimet për përmbushjen e planit te Ahtisarit, si pjesë e rëndësishme për të ngritur besimin e funksionimit të Kosoves si shtet i pavarur. Gjatë procesit të lobimit do të duhej të përfshinte një qasje alternative ndaj pikave të influencës dhe të opinion-bërësve në shtetet e ndryshme që kanë hezitime apo kundërshtime ndaj shtetësisë së Kosovës. Lobimi duhet bërë edhe në organizatat ndërkombëtare dhe veçanërisht në ato që kanë rëndësi praktike për funksionimin e shtetit të Kosovës, sikurse janë organizmat për dhënien e Kodit telefonik apo të ngjashme. Një qasje e veçantë duhet praktikuar në shtetin e Vatikanit, si pikë e rëndëishme ndikuese sidomos në disa vende që po hezitojnë rreth Kosovës. Një lobim duhet të ndodh po ashtu edhe nga ana e partive politike në partitë e tyre simotra në shtetet e jashtme.
Botuar në "Zëri" më 24 mars 2008, fq. 11.
No comments:
Post a Comment