Wednesday, September 19, 2007

Përsëri pavarësia?

Loja pa fitues

Përsëri pavarësia?

Këngëtarë, turma, muzikë patriotike dhe tallava, emra dëshmorësh, krenim me atdheun, përurime, krekosje, lëvdime dhe akuza do të shohim e dëgjojmë gjatë kësaj fushate. D.m.th asgjë nuk ka ndryshuar, është përsëritje e fushatave të deritashme. Dhe, pika kryesore e debateve do të jetë prapë pavarësia e Kosovës

Shkruan: Burim Ramadani

I
Komunikimi i vendimit të shefit të UNMIK-ut për caktimin e datës së mbajtjes së zgjedhjeve të përgjithshme dhe atyre lokale ka qartësuar dhe përmbyllur tash për tash njërën prej dilemave me të cilën janë marrë jo vetëm elitat dhe shoqëria civile, por edhe pleqtë në oda. Për javë të tëra dilema e datës dhe mbajtjes së zgjedhjeve ishte kthyer në një lloj debati në nivele të ndryshme të shoqërisë kosovare. Të ballafaquar me pengesa dhe njëlloj ngecje në agjendën ndërkombëtare të procesit të pavarësimit të vendit, kosovarët kthyen sy e vesh kah një proces tjetër, atë të zgjedhjeve. Janë vërejtur gjatë kësaj kohe tri nivele strukturash që kanë pasur qëndrime të dallueshme e të ndryshme sa i përket mbajtjes së zgjedhjeve. Një strukturë donte të mbahen zgjedhjet, një strukturë tjetër ishte kundër plotësisht, por nuk ishte konfortabile ta thoshte këtë hapur dhe një masë tjetër, në mënyrë krejt të qartë, nuk kishte as çka të humbte e as çka të fitonte nga ky proces. Pa hyr në debatin ekzakt rreth përbërjes së dy strukturave të para, është e dukshme se kur flitet në këtë kontekst për strukturën e tretë kemi të bëjmë me qytetarët.

II
Katër palë zgjedhjet që janë mbajtur në Kosovën e pas vitit 1999 kanë dëshmuar për një pjekuri të qytetarëve në mbarëvajtjen e procesit, megjithëse ka pasur incidente të ndryshme të izoluara. Në anën tjetër, në përgjithësi, përveç zgjedhjeve të para në vitin 2000, të tjerat kanë të qenë më të parashikueshme edhe sa i përket rezultateve të tyre. Sidoqoftë, zgjedhjet e sivjeme (nëse ato do të mbahen) janë më të ndryshme në këtë aspekt dhe tashmë duket se është e vështirë të bëhen llogaritë e sakta rreth përfundimit të procesit në kuptimin e konvertimit të votave të qytetarëve në mandate. Nuk ka ndodhur asnjë hulumtim kredibil i opinionit që do të mund që sadopak të jepte një llogari fillestare të besueshme rreth pozicionit të partive politike në peshoren e votave. Porse, sistemi i votimit të tashëm është më i komplikuari në zgjedhjet e deritashme që janë mbajtur në Kosovë. Edhe praktikisht është më vështirë të votohet në tri nivele: për Kuvend, për kryetarë komunash dhe Kuvende Komunale. Pos të tjerash, kjo merr edhe shumë kohë për një qytetar, ndërsa radhët e gjata mund të ndikojnë në dekurajimin e qytetarëve për të dalë në votime.

III
Kundrejt pretendimeve për befasimin nga ana e partive të reja, rrethanat e krijimit të tyre dhe mënyra e funksionimit të tyre megjithatë duket se nuk do të ndikojnë ndryshime të mëdha të skenës politike kosovare. Tri partitë më të mëdha politike të vendit (LDK, PDK dhe AAK) do të mbeten edhe pas këtyre zgjedhjeve udhëheqëse të proceseve dhe sigurisht disa prej tyre edhe të institucioneve vendore. Ndërkaq, nivelit të përfaqësimit të dy partive të reja LDD dhe AKR, duket se do t’i bashkëngjitet edhe Ora, e cila tash për tash është parti parlamentare. Pragu prej 5 për qind për përfaqësimin e partive në Kuvendin e Kosovës do të jetë një shkallë jolehtë e kalueshme për këto tri parti, të cilat megjithatë pretendojnë për shtrirje më të gjerë në popullatë. Nuk do të ishte befasi nëse ndonjëra prej këtyre partive apo edhe të tria këto do të mbeten pa u përfaqësuar në Kuvendin e Kosovës dhe zhvillimet e ardhshme në vend do t’i përcjellin nga familja e partive jashtë-parlamentare. Sistemi i komplikuar i votimit në këto zgjedhje jep disa përparësi partive të mëdha dhe personaliteteve udhëheqëse të tyre për të kaluar befasitë.

IV
Korniza e zhvillimeve të proceseve zgjedhore në Kosovë mbetet në përgjithësi një rreth i përsëritur dhe pothuaj e njëjta gjë do të shihet edhe gjatë kësaj fushate. Këngëtarë, turma, muzikë patriotike dhe tallava, emra dëshmorësh, krenim me atdheun, përurime, krekosje, lëvdime dhe akuza do të shohim e dëgjojmë gjatë kësaj fushate. D.m.th asgjë nuk ka ndryshuar, është përsëritje e fushatave të deritashme. Dhe, pika kryesore e debateve do të jetë prapë pavarësia e Kosovës, që në fakt është çështja kryesore dhe vitale për qytetarët e Kosovës. në të vërtetë, fushata që duhet zyrtarisht të fillojë pas pak javësh, ka filluar shumë më herët. Kjo fushatë ka filluar me debatet e ‘dirigjentit’ të PDK-së dhe është vazhduar më pas me ‘ecësin’ e Ora-s nëpër fshatrat e Kosovës. Dirigjimet dhe ecjet janë patjetër nisje klasike e fushatës parazgjedhore, gjë që megjithatë nuk është e sigurt nëse do të arrijë deri te kutitë e votimit. Pavarësisht se çka thuhet, fushata për zgjedhjet ka ndikuar në fokusimin e të gjithëve mbi pavarësinë dhe kjo është qartësisht e vërejtshme. Vetëm shikonit edicionet e lajmeve në televizione dhe bindeni.

Botuar më 03 shtator 2007, në “Zëri”, fq.

No comments: